Wyrok sądowy a służba w wojsku

Wznowienie postępowania karnego zakończonego prawomocnym wyrokiem

Wznowienie postępowania jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia.

Zgodnie z art. 540 § 1 Kodeksu postępowania karnego postępowanie sądowe zakończone prawomocnym orzeczeniem wznawia się, jeżeli:

1. w związku z postępowaniem dopuszczono się przestępstwa, a istnieje uzasadniona podstawa do przyjęcia, że mogło to mieć wpływ na treść orzeczenia,
2. po wydaniu orzeczenia ujawnią się nowe fakty lub dowody nieznane przedtem sądowi, wskazujące na to, że:
   1. skazany nie popełnił czynu albo czyn jego nie stanowił przestępstwa lub nie podlegał karze,
   2. skazano go za przestępstwo zagrożone karą surowszą albo nie uwzględniono okoliczności zobowiązujących do nadzwyczajnego złagodzenia kary albo też błędnie przyjęto okoliczności wpływające na nadzwyczajne obostrzenie kary,
   3. sąd umorzył lub warunkowo umorzył postępowanie karne, błędnie przyjmując popełnienie przez oskarżonego zarzucanego mu czynu.

Zgodnie z art. 540 § 2 K.p.k. postępowanie wznawia się na korzyść oskarżonego, jeżeli przepis prawny będący podstawą skazania lub warunkowego umorzenia stracił moc lub uległ zmianie w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego (Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 7 września 2006 r. – sygn. akt SK 60/05 – stwierdził, iż art. 540 § 2 Kodeksu postępowania karnego w zakresie, w jakim ogranicza dopuszczalność wznowienia postępowania na korzyść oskarżonego tylko do przypadków, w których uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjny przepis prawny stanowił podstawę skazania lub warunkowego umorzenia, jest niezgodny z art. 190 ust. 4 w związku z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej).

Natomiast § 3 art. 540 K.p.k. wskazuje, iż postępowanie wznawia się na korzyść oskarżonego, gdy potrzeba taka wynika z rozstrzygnięcia organu międzynarodowego działającego na mocy umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską.

Kodeks postępowania karnego dopuszcza jeszcze wznowienie postępowania karnego, jeżeli skazany, wobec którego zastosowano nadzwyczajne złagodzenie kary lub warunkowe zawieszenie wykonania kary na podstawie art. 60 § 3 lub 4 Kodeksu karnego, nie potwierdził w postępowaniu karnym ujawnionych przez siebie informacji oraz jeśli zastosowano umorzenie postępowania na podstawie art. 11 § 1 Kodeksu karnego, a doszło do uchylenia lub istotnej zmiany treści prawomocnego wyroku, z powodu którego zostało ono umorzone.

Wyrok zaoczny w postępowaniu uproszczonym

Pani syn został skazany w postępowaniu uproszczonym, dlatego sąd mógł wydać wyrok zaoczny. Wyrok zaoczny został wydany, ponieważ syn z pewnością nie stawił się na rozprawie mimo wezwania.

W toku postępowania przed sądem zgodnie z art. 479 § 2 K.p.k. odczytano uprzednio złożone przez syna wyjaśnienia.

Nie znając szczegółowo akt sprawy, trudno powiedzieć, czy w przypadku Pani syna istnieją przesłanki do wznowienia postępowania, ale należy stwierdzić, że szansa na to jest niewielka.

Syn w toku dochodzenia złożył wyjaśnienia, które obok wyjaśnień innych uczestników zdarzenia zostały wzięte pod uwagę przez sąd, który wydał wyrok. Z tego powodu trudno będzie żądać wznowienia postępowania na podstawie art. 540 § 1 pkt 2a K.p.k. – ujawnienie nowych faktów lub dowodów nieznanych przedtem sądowi, wskazujących na to, że Pani syn nie popełnił czynu. Jedynie ta przesłanka mogłaby wchodzić w grę w sytuacji Pani syna.

Z pewnością syn nie może się powoływać na to, że nie wiedział o możliwości odwołania się od wyroku zaocznego, ponieważ wyrok zaoczny doręcza się oskarżonemu. Na wyroku z pewnością było pouczenie o możliwości złożenia sprzeciwu od wyroku zaocznego i o terminie, w jakim należy to zrobić.

Przy sporządzaniu wniosków o wznowienie postępowania obowiązuje przymus adwokacki – taki wniosek musi być sporządzony i podpisany przez adwokata.

Co oznacza zatarcie skazania?

Należy pamiętać, że instytucja zatarcia skazania wprowadza fikcję prawną polegającą na tym, iż skazanie uważa się za niebyłe, w związku z czym usuwa się z Krajowego Rejestru Karnego wpisu o skazaniu. Skazanie zatarte nie może rodzić żadnych konsekwencji prawnych ani ograniczać praw osoby, której skazanie uległo zatarciu.

Osoba skazana po zatarciu skazania może twierdzić, iż nie była karana, a wszelkie informacje o jej karalności winny być usunięte z dokumentów, w których je zamieszczono.

Zgodnie z art. 86 ust. 1a ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2002 r. Nr 21, poz. 205 z późn. zm.) żołnierze odbywający zasadniczą służbę wojskową, którzy zgłosili się do pełnienia służby nadterminowej, mogą zostać pozostawieni w nadterminowej zasadniczej służbie wojskowej, jeżeli takie są potrzeby osobowe jednostki wojskowej, a żołnierze ci spełniają łącznie następujące warunki:

1. uzyskują pozytywne wyniki w szkoleniu,
2. otrzymali pozytywną opinię służbową,
3. nie byli karani dyscyplinarnie,
4. w dniu rozpoczęcia pełnienia nadterminowej zasadniczej służby wojskowej nie przekroczą 25 lat życia,
5. posiadają wykształcenie co najmniej na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej,
6. nie byli karani sądownie.

Tryb przyjmowania oraz sposób odbywania nadterminowej zasadniczej służby wojskowej

Natomiast zgodnie z § 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 12 października 2004 r. w sprawie trybu przyjmowania oraz sposobu odbywania nadterminowej zasadniczej służby wojskowej (Dz. U. z 2004 r. Nr 238, poz. 2396 z późn. zm.) żołnierz odbywający zasadniczą służbę wojskową, który zgłasza chęć nadterminowej służby wojskowej, do zgłoszenia dołączyć musi następujące dokumenty:

1. świadectwo lub dyplom potwierdzające posiadane wykształcenie,
2. potwierdzające nabyte kwalifikacje i uprawnienia,
3. zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego.

Jeżeli więc nastąpi zatarcie skazania Pani syna, syn będzie mógł przedstawiać się jako osoba niekarana, a na zaświadczeniu z Krajowego Rejestru Karnego syn uzyska zaświadczenie o tym, iż nie był karany.

Zatarcie wyroku skazującego na karę ograniczenia wolności – zgodnie z art. 107 § 4 Kodeksu karnego – następuje z mocy prawa z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania (5 lat od czasu popełnienia przestępstwa).

Na wniosek syna sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 3 lat.

Jeżeli kara ograniczenia wolności została orzeczona z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, to z mocy prawa zatarcie skazania następuje po upływie pół roku od zakończenia okresu próby.