Sprawa spadkowa a prawo do mieszkania lokatorskiego

Czy spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu podlega dziedziczeniu

Musi Pan wiedzieć, że w przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu dziedziczeniu podlega tylko wkład mieszkaniowy związany z tym lokalem, a nie spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. Należy więc odróżniać kwestię wkładu mieszkaniowego od kwestii spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.

Skoro Pana mama nie pozostawiła testamentu, w grę weszło dziedziczenie ustawowe (na podstawie ustawy Kodeks cywilny). Zgodnie z art. 932 § 1 Kodeksu cywilnego w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Tym samym, jeśli mama zmarła jako wdowa, do dziedziczenia doszły tylko jej dzieci. W konsekwencji wkład mieszkaniowy przypadł każdemu z dzieci zmarłej, i to w częściach równych.

Wygaśnięcie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na skutek śmierci i nabycie tego prawa przez osoby bliskie

Z chwilą śmierci mamy jej spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu wygasło. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116) „w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na skutek śmierci roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują małżonkowi, dzieciom i innym osobom bliskim”. Osoba zainteresowana nabyciem lokalu powinna złożyć w terminie jednego roku deklarację członkowską wraz z pisemnym zapewnieniem o gotowości do zawarcia umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. W wypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych rozstrzyga sąd w postępowaniu nieprocesowym, biorąc pod uwagę w szczególności okoliczność, czy osoba uprawniona zamieszkiwała odpowiednio razem z byłymi małżonkami lub jednym z nich albo z byłym członkiem. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego przez spółdzielnię terminu wystąpienia do sądu wyboru dokonuje spółdzielnia. W razie niedokonania powyższych czynności spółdzielnia wypłaci spadkobiercom równowartość zgromadzonego wkładu mieszkaniowego.

Każde z Pana rodzeństwa ma prawo do starania się o lokal po zmarłej. Pan jako osoba zamieszkująca ze zmarłą w tym lokalu ma jednak największe szanse, żeby go uzyskać.

Dziedziczenie wkładu mieszkaniowego

Przejdźmy teraz do kwestii wkładu mieszkaniowego, który wchodzi w skład spadku, o czym była już mowa wyżej. Warunkiem nabycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu jest posiadanie całego wkładu mieszkaniowego. Z uwagi na to, że Pana mama pozostawiła jeszcze pięcioro dzieci, posiada Pan tylko określoną część wkładu. Jeśli chce Pan nabyć prawo do przedmiotowego lokalu, musi Pan tę brakującą część wkładu uzupełnić. Może Pan spróbować dogadać się z rodzeństwem i namówić ich, aby każde z nich darowało Panu swoją część wkładu (na ogół przed pracownikiem spółdzielni można dokonać zrzeczenia się wkładu). W przeciwnym razie będzie musiał Pan spłacić rodzeństwo

Postępowanie spadkowe a nabycie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu

Postępowanie spadkowego w Państwa przypadku będzie konieczne, gdyż żadnemu z Państwa nie przysługuje automatycznie spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. Inaczej byłoby w przypadku śmierci jednego z małżonków, gdy lokatorskie prawo przysługiwało wspólnie małżonkom. W takiej sytuacji żyjący współmałżonek nabywa spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu niejako automatycznie i nie musi legitymować się względem spółdzielni postanowieniem o stwierdzenie nabycia spadku.

Natomiast dzieci, które starają się o lokal po zmarłych rodzicach (bądź o wypłatę równowartości odziedziczonego wkładu mieszkaniowego), muszą przedstawić spółdzielni postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku w celu udowodnienia swoich praw do wkładu. Nadto proszę mieć na uwadze, że jeśli spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu zostało przydzielone wspólnie Państwa rodzicom, postępowanie spadkowe będzie trzeba przeprowadzić nie tylko po matce, ale także po ojcu.

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku

Z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku może wystąpić każdy ze spadkobierców. Wniosek należy złożyć do sądu rejonowego, wydziału cywilnego. We wniosku należy wskazać wszystkich znanych Panu spadkobierców wraz z ich adresami. Do wniosku należy załączyć akt zgonu zmarłych, akty urodzenia dzieci zmarłych, a w przypadku córek zamężnych – akty małżeństwa. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku musi zostać opłacony opłatą w wysokości 50 zł. Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku kończy się wydaniem postanowienia, w którym sąd określa, kto jest spadkobiercą i w jakiej części.

Wniosek o stwierdzenia nabycia spadku można złożyć po upływie 6 miesięcy od daty śmierci spadkodawcy, warunek ten w Państwa przypadku jest już zatem spełniony.