Darowizny pieniędzy od najbliższej rodziny

Wielokrotne darowizny w rodzinie

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera żadnego zapisu, który ogranicza ilość lub wartość otrzymywanych darowizn. A zatem, nawet jeśli w przeszłości otrzymał Pan już darowiznę od brata, może otrzymać ją Pan ponownie – zarówno od brata, jak i od rodziców.

Zwolnienie z podatku od darowizny

Osoby, które otrzymują darowiznę od najbliższej rodziny – w tym rodziców i rodzeństwa (tzw. I grupa podatkowa) – mogą otrzymać zwolnienie z obowiązku uiszczenia podatku od darowizny – muszą jednak w tym celu, w nieprzekraczalnym terminie 6 miesięcy (liczonym od dnia otrzymania darowizny), zgłosić otrzymanie darowizny do urzędu skarbowego (druk SD–Z2). Terminu tego nie da się przywrócić, a więc jeśli złoży Pan stosowny druk po upływie wskazanego terminu – będzie Pan obowiązany do zapłacenia podatku od otrzymanej darowizny. Darowizna pieniężna musi zostać potwierdzona przelewem lub przekazem – organy podatkowe odmawiają prawa do zwolnienia gdy darowizna pieniężna została przekazana w gotówce (vide interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Administracji Skarbowej w dniu 26.09.2019 r., nr 0111–KDIB2–2.4015.125.2019.1.PB).

Jeśli pozostaje Pan w związku małżeńskim – w tytule przelewu warto wskazać, że darowizna następuje jedynie na Pana rzecz (lub zawrzeć taką informację w umowie darowizny), tak, aby nie było wątpliwości, że jest ona dokonywana do majątku osobistego. Teoretycznie, zgodnie z art. 33 pkt 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, darowizna wchodzi do majątku osobistego, chyba że darczyńca wskazał inaczej – jednak warto, dla pewności taką informację zamieścić (szczególnie jeśli przelew dokonywany jest na konto wspólne małżonków). Gdyby bowiem uznać, że jest dokonywana na rzecz obydwojga małżonków – ze zwolnienia mogłoby skorzystać jedynie dziecko/rodzeństwo darczyńcy (a więc jedynie w zakresie połowy darowanej kwoty). Synowa/zięć i szwagier/szwagierka nie są zaliczani bowiem do I grupy podatkowej, która z takiego zwolnienia może korzystać.

Formalności po darowiźnie w US

Dodatkowo, jeśli otrzymuje Pan darowiznę od rodziców z ich wspólnego majątku, powinien Pan od tej kwoty złożyć dwa druki SD–Z2 – jeden dotyczący darowizny otrzymanej od matki, drugi tej otrzymanej od ojca. A więc przykładowo – jeśli otrzyma Pan od rodziców darowiznę w wysokości 100 000 zł – na 1. druku SD–Z2 zgłasza Pan otrzymanie darowizny w kwocie 50 000 zł od matki, a na 2. druku – 50 000 zł od ojca. I oczywiście trzeci druk w zakresie darowizny od brata.

Zawieranie umowy darowizny w rodzinie

Dodatkowo, należy zastanowić się, czy Pański brat pozostaje w związku małżeńskim, w którym panuje ustrój wspólnoty małżeńskiej. Jeśli nie – sprawa jest jasna – jesteście Państwo jako rodzeństwo zaliczani do I grupy podatkowej. Jeśli zaś brat ma żonę – wówczas umowa darowizny musi być zawarta jedynie między Panem a bratem, a żona brata musi wyrazić zgodę na dokonanie takiej darowizny z majątku wspólnego. W takiej sytuacji cała darowizna może zostać objęta zwolnieniem podatkowym. Potwierdzenie tego stanowiska znajduje się m.in. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Izbę Skarbową w Kielcach w dniu 7.10.2016 r., nr 2461–IBPB–2– 1.4515.237.2016.2.JWe.

W związku z tym, że nie zgłosił Pan otrzymania darowizny od tej pierwszej darowizny od brata (z 2018 r.) w terminie 6 miesięcy od jej otrzymania – w tym zakresie podlega Pan obowiązkowi uiszczenia należnego podatku. Ustawa o podatku od spadków i darowizn:

„Art. 4a. [Zwolnienia podmiotowe]

1. Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2–5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo–kredytowej lub przekazem pocztowym.

1a. Jeżeli dokumentem potwierdzającym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych jest akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe, termin 6 miesięcy, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, do zgłoszenia tego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego liczy się od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

2. Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

3. W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1–2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

4. Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1) wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

2) nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych i zakres danych w nim zawartych, w tym w szczególności:

1) dane identyfikujące podatników obowiązanych do złożenia zgłoszenia oraz dane stanowiące podstawę zaliczenia do I grupy podatkowej,

2) dane identyfikujące oraz ostatni adres spadkodawcy, darczyńcy lub innej osoby, od której lub po której została nabyta własność rzeczy lub prawa majątkowe,

3) dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych, ich rodzaj, miejsce położenia rzeczy lub wykonywania praw majątkowych, wraz z ich wartością rynkową oraz wielkość nabytego udziału

– uwzględniając konieczność potwierdzenia nabycia w celu skorzystania ze zwolnienia”.