Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską

Czy każde przeniesienie własności nieruchomości jest nabyciem według ustawy o podatku dochodowym?

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Na gruncie przepisów prawa podatkowego nie każde przeniesienie własności jest nabyciem (zbyciem) w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym.

Podpisanie umowy rozszerzającą wspólność majątkową małżeńską

Umowę rozszerzającą wspólność majątkową małżeńską reguluje art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jest to umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego miedzy małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowa ta jest czynnością prawną organizacyjną, która reguluje stosunki majątkowe małżonków przez czas trwania ich związku małżeńskiego.

Należy podkreślić, że cechą majątku wspólnego małżonków, wynikającą z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jest jego bezudziałowy charakter. Włączenie do majątku małżonków, w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową, nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka nie jest nabyciem przez drugiego małżonka tej nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską ma charakter czynności prawnej rozporządzającej o charakterze nieodpłatnym.

Włączenie nieruchomości otrzymanej w umowie darowizny do majątku wspólnego małżeńskiego

Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, że w przypadku zawarcia umowy małżeńskiej majątkowej rozszerzającej, na podstawie której nieruchomość, którą otrzyma w drodze darowizny Pani mąż, zostanie włączona do majątku wspólnego małżeńskiego - na Pani mężu nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od odpłatnego zbycia nieruchomości.

Nabywając od rodziców nieruchomość w drodze darowizny Pani mąż będzie zwolniony z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli darowizna byłaby dokonana wspólnie na rzecz Państwa (na majątek wspólny małżeński) zwolnienie z podatku od spadków i darowizn odnosiłoby się jedynie do darowizny stanowiącej część Pani męża.

Czy żona może być współwłaścicielem domu stojącego na działce należącej do majątku osobistego męża?

Nie może być Pani współwłaścicielem domu, który stoi na działce należącej do majątku osobistego męża, nawet jeżeli dom zostanie wybudowany ze środków pochodzących z majątku wspólnego. Wynika to z zasady superficies solo cedit (to, co jest na powierzchni, przypada gruntowi).

Powyższą zasadę wyrażono w art. 48 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym - z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych - do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Natomiast stosownie do art. 191 Kodeksu cywilnego własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, którą połączono z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową.

Czy bank może udzielić kredytu obojgu małżonkom na budowę domu na działce należącej do majątku osobistego męża?

Nie ma przeszkód prawnych ku temu, aby bank udzielił Państwu wspólnie kredytu na budowę domu na działce należącej do majątku osobistego męża.

Wszystko zależy od zasad udzielania kredytów przez bank. Bank może wymagać, aby nieruchomość, na której będzie budowany dom finansowany z kredytu udzielonego małżonkom wspólnie, stanowiła składnik majątku wspólnego małżonków.  

Wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty jednego z małżonków

Jeżeli budowa domu na działce należącej do majątku osobistego męża będzie finansowana z majątku wspólnego małżeńskiego, to nastąpi sytuacja, w której środki wydatkowane na budowę domu stanowić będą nakłady z majątku wspólnego na majątek osobisty jednego z małżonków.

Te nakłady z majątku wspólnego na majątek osobisty podlegają zwrotowi w myśl przepisów prawa rodzinnego.

Stosownie do art. 45 § 1 Kodeksu rodzinnego każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.

Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny (art. 45 § 2 Kodeksu rodzinnego).

Jednak najlepszym rozwiązaniem dla zabezpieczenia Pani interesów będzie zaciągnięcie przez Panią kredytu w banku wspólnie z mężem - stanie się Pani współwłaścicielką nieruchomości, na której powstanie dom finansowany z kredytu.