Wysoki zarobek na opcjach binarnych a zapłata podatku

W pierwszej kolejności należy odnieść się do kwestii rezydencji podatkowej. Zgodnie z art. 3 ust. 1–1a ustawy PIT „osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym”.

W konsekwencji jeżeli spełnia Pan choćby jeden z powyższych warunków, to podlega Pan pod nieograniczony obowiązek podatkowy, co oznacza, że jest Pan zobowiązany do zapłaty w Polsce podatku od dochodu osiągniętego zarówno w kraju, jak i za granicą.

W dalszej kolejności należy ustalić, z jakim rodzajem przychodów mamy do czynienia przy zysku z opcji binarnych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a–c.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. Za datę przychodu określonego powyżej uważa się moment realizacji tych praw, o czym stanowi art. 17 ust. 1ab ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy o obrocie instrumentami finansowymi instrumentami finansowymi są niebędące papierami wartościowymi:

• tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania, instrumenty rynku pieniężnego, opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
• opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu,
• niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
• instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,kontrakty na różnicę,
• opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.

Przychód z transakcji na rynku opcji binarnych uznać należy za przychód ze źródła przychodów określonego w powołanym wyżej przepisie art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. z kapitałów pieniężnych.

Sposób opodatkowania tychże dochodów został uregulowany w art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia m.in. pochodnych instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich wynikających podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Ww. przepis stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niezapłacenie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji (art. 30b ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 3 tej ustawy dochód ten ustala się jako różnicę między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a ustawy, osiągniętą w roku podatkowym.

W myśl art. 30b ust. 5 ww. ustawy dochodów, o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c. Zgodnie natomiast z art. 30b ust. 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, osiąga dochody, o których mowa w ust. 1, zarówno na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i poza jej granicami, dochody te łączy się i od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu za granicą. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany za granicą.

Zatem w przypadku, gdy podatnik, na którym w Polsce ciąży nieograniczony obowiązek podatkowy, osiąga dochody z pochodnych instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich wynikających poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, a także np. dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych i realizacji praw z nich wynikających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dochody te łączy i od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu za granicą. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany za granicą.

Stosownie do art. 30b ust. 6 ustawy rozliczenie ww. dochodów następuje na zasadzie samoopodatkowania, tj. po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, składanym do końca kwietnia roku następnego po roku podatkowym, wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym m.in. z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających i obliczyć należny podatek dochodowy.

Pojawia się również pytanie, w którym momencie powstaje przychód z opcji binarnych. Zgodnie z art. 17 ust. 1b ustawy o PIT za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw.

Momentem realizacji tych praw jest moment faktycznego otrzymania płatności. Tak m.in. stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 listopada 2011 r., sygn. akt II FSK 21/11, „przychód podatkowy z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych powstaje w dacie faktycznego otrzymania przez uprawnionego płatności”. Natomiast przepis art. 11 ust. 1 ustawy o PIT mówi, że przychodem są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne.

Aby cokolwiek stanowiło przychód, musi być zatem pozostawione „do dyspozycji” podatnika, musi nim swobodnie dysponować, mieć pełną decyzyjność w zakresie rozporządzania nim. Ustawodawca bardzo wyraźnie przeciwstawił sytuację, gdy dana kwota jest pozostawiona do dyspozycji podatnika od sytuacji, gdy dana kwota jest należna, ale nie została jeszcze faktycznie otrzymana. W konsekwencji przychód z tytułu realizacji pochodnych instrumentów finansowych powstaje dopiero w momencie realizacji praw (moment wypłaty środków z rachunku brokerskiego na rachunek bankowy Podatnika).

W zakresie przychodu z instrumentów finansowych realizowanych za granicą warto zwrócić uwagę na treść interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 12.07.2016r., nr 1061-IPTPB3.4511.407.2016.2.PM:

„Stosownie do art. 30b ust. 6 ww. ustawy, rozliczenie ww. dochodów następuje na zasadzie samoopodatkowania, tj. po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym PIT-38, składanym do końca kwietnia roku następnego po roku podatkowym, wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym m.in. z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających, i obliczyć należny podatek dochodowy.

Aby móc zrealizować ten obowiązek, podatnik winien dysponować stosownymi informacjami dotyczącymi uzyskanych przychodów i poniesionych tytułem ich uzyskania kosztów. Zgromadzenie tych danych powinno następować w oparciu o informacje roczne i wysyłane podatnikowi przez podmioty za pośrednictwem których uzyskuje on te dochody. Obowiązek sporządzania takich informacji został przewidziany w art. 39 ust. 3 wymienionej ustawy o PIT, zgodnie z którym osoby, fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej są obowiązane w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2 (m.in. dochody z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających), sporządzone według ustalonego wzoru PIT-8C.

W realiach konkretnej sprawy jednakże transakcje dokonywane są na rynku opcji binarnych za pośrednictwem zagranicznego Brokera, który nie wystawia informacji PIT-8C.

Naturalnie, jeśli podmioty zagraniczne, za pośrednictwem których Wnioskodawca dokonuje transakcji na rynku opcji binarnych nie przesyłają takich informacji, to fakt ten nie zwalnia go z obowiązku rozliczenia tychże dochodów w zeznaniu rocznym PIT-38. W tej sytuacji obliczenia uzyskanego przychodu, dochodu, kosztów i podatku Wnioskodawca winien dokonać na podstawie dokumentu potwierdzającego w sposób niebudzący wątpliwości prawdziwość obliczeń (danych), w tym historii transakcji przeprowadzonych i dostępnych na rachunkach brokerskich. Na gruncie przedmiotowej sprawy dowodem dokumentującym zawierane na rynku opcji binarnych transakcje może być zestawienie tych transakcji uzyskane z serwisu Brokera, przy czym powinno zawierać dane identyfikujące podatnika oraz pozwalające na określenie wysokości przychodu i kosztów jego uzyskania.

Jeżeli firma (Broker), z usług którego korzysta podatnik ma siedzibę w innym kraju niż Polska a więc w przypadku, gdy podatnik dokonuje transakcji korzystając z usług zagranicznego Brokera (Brokerów) i uzyskuje z tego tytułu dochód (dochód z zagranicy), do zeznania PIT-38 za rok podatkowy winien dołączyć PIT-ZG. Jest to informacja o wysokości dochodów z zagranicy i zapłaconym podatku w danym roku podatkowym. Informacja ta stanowi załącznik do zeznań PIT-36, PIT-36L, PIT-38 i PIT-39. Załącznik składa się odrębnie do każdego zeznania. Wypełniają go podatnicy, którzy uzyskali dochody opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 8, 9, 9a, art. 30b ust. 5a, 5b, art. 30c ust. 4, 5 lub art. 30e ust. 8 i 9 ustawy (a więc m.in. z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających). Załącznik PIT-ZG składa się odrębnie dla każdego państwa uzyskania dochodu”.

Podsumowując powyższe przepisy, zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem podatkowym dochód uzyskany z realizacji pochodnych instrumentów finansowych na Cyprze przez polskiego rezydenta podatkowego podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym w wysokości 19%. Przychód powstał w wyniku realizacji tych praw, tj. w momencie pozostawienia tych środków do dyspozycji, a więc w momencie przelewu na prywatne konto bankowe.

Przychód, koszty oraz dochód wykazać należy w zeznaniu PIT-38, które należy złożyć w urzędzie skarbowym do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, do którego należy dołączyć załącznik PIT-ZG.

W ww. załączniku należy bowiem wykazać dochód, o którym mowa w art. 30b ust. 5a i 5b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc m.in. dochód z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających. Jeżeli wystąpi podatek zapłacony na Cyprze z tego tytułu, to należy wykazać go w PIT-ZG. Od polskiego podatku można odjąć podatek zapłacony za granicą.

Biorąc jednak pod uwagę treść polsko-cypryjskiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, dochód z opcji binarnych, jako dochód z pochodnym instrumentów finansowych, jest opodatkowany wyłącznie w kraju rezydencji podatnika, czyli w tym przypadku w Polsce. W rezultacie nie powinien Pan płacić podatku na Cyprze lecz wyłącznie w Polsce.

Niestety w zakresie dochodu z kapitałów pieniężnych ustawa PIT nie przewiduje możliwości skorzystania z żadnych ulg czy zwolnień podatkowych. W rezultacie powstanie konieczność zapłaty w Polsce podatku dochodowego. Jedyną możliwością zmniejszenia podatku jest odjęcie od polskiego podatku kwoty ewentualnego podatku zapłaconego na Cyprze.