Podtopienie posesji z powodu uszkodzonej melioracji – uchylanie się wójta od naprawy

Zalana posesja i brak działań władz gminy

Przede wszystkim opisując stan faktyczny, wskazuje Pan, iż posesja zalewana jest przez to, iż prawdopodobnie woda wycieka z uszkodzonych drenów melioracyjnych, powodując zalewanie posesji oraz utrudnienie wjazdu na posesję, ze względu na to, iż woda wydrążyła rów na ulicy. Oznacza to, iż nie można w tej chwili jednoznacznie stwierdzić, jaka jest przyczyna takiego stanu rzeczy. W pierwszej kolejności rozsądnym wyjściem byłoby ustalenie, czy rzeczywiście ma Pan rację co do przyczyny zalewania (być może są inne). W tym celu warto byłoby skorzystać z opinii biegłego inżyniera w zakresie np. stosunków wodnych, wodociągów i kanalizacji. Taka prywatna ekspertyza powinna poprzedzać ewentualne wystąpienie na drogę sądową, gdyż jeśli okaże się, że przyczyna tkwi gdzie indziej, wówczas naraża się Pan na zbędne koszty.

Natomiast jeśli rzeczywiście przyczyną zalewania jest to, iż woda wycieka z uszkodzonych drenów melioracyjnych, a wójt gminy nie ma zamiaru podjąć jakichkolwiek działań do czasu wybudowania kanalizacji deszczowej, to podmiotem odpowiedzialnym rzeczywiście będzie gmina.

Zgodnie z art. 417(1) § 1 Kodeksu cywilnego za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna, wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Czy gmina ponosi odpowiedzialność za zalanie posesji w skutek niedrożnych urządzeń melioracyjnych?

Zgodnie z ustawą z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591) – zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy). Ponadto, jeśli gmina zleciła wykonywanie tych zadań, na podstawie porozumienia, innej osobie prawnej, za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu tych zadań, ponosi odpowiedzialność wykonawca oraz gmina jako zlecająca wykonywanie tych zadań (art. 417 § 2 K.c.).

Bezprawność działania gminy polegałaby w Pana wypadku na tym, iż gmina, mając wiedzę o takiej sytuacji i informacje od mieszkańców (Pana i właścicieli sąsiednich posesji), nie podejmuje jakichkolwiek środków chociażby w celu tymczasowego zapobieżenia lub zminimalizowania niebezpieczeństwa. Jak Pan mówi, wójt ogranicza się jedynie do stwierdzenia, iż sprawa zostanie załatwiona dopiero wtedy, gdy zbudowana zostanie kanalizacja deszczowa.

Wezwanie gminy do podjęcia działań u usunięcia awarii

Jednakże warto byłoby pisemnie wezwać gminę do usunięcia takiego stanu rzeczy i podjęcia właściwych środków. Pismo powinno być podpisane przez właścicieli zalewanych posesji. Powinno także określać stan faktyczny, przyczyny zalewania oraz wskazanie, jakie szkody są wyrządzane i podjęcia jakich środków Państwo się domagają. Pismo powinno być wysłane za potwierdzeniem nadania lub odbioru albo złożone bezpośrednio w urzędzie gminy (oczywiście za potwierdzeniem przyjęcia).

Zgodnie z art. 439 K.c. ten, komu wskutek zachowania się innej osoby, w szczególności wskutek braku należytego nadzoru nad ruchem kierowanego przez nią przedsiębiorstwa lub zakładu albo nad stanem posiadanego przez nią budynku lub innego urządzenia, zagraża bezpośrednio szkoda, może żądać, ażeby osoba ta przedsięwzięła środki niezbędne do odwrócenia grożącego niebezpieczeństwa a w razie potrzeby także, by dała odpowiednie zabezpieczenie. Od gminy może zatem Pan domagać się podjęcia odpowiednich środków niezbędnych do odwrócenia grożącego niebezpieczeństwa (chociażby tymczasowych, np. prowizorycznego systemu odprowadzania wody), ewentualnie dania odpowiedniego zabezpieczenia. Należy również wskazać, iż jeśli gmina w wyznaczonym terminie (termin ten należy wyznaczyć) nie podejmie żądanych działań, wykonają je Państwo sami na koszt gminy.

Odpowiedzialność gminy za szkodę wynikłą z nienależytego wykonywania władzy publicznej

Ponadto, zgodnie z powołanym wyżej przepisem art. 417(1) § 1 gmina odpowiadać będzie również za szkodę wynikłą z nienależytego wykonywania władzy publicznej. Szkodą może być np.:

• straty wynikłe z zalewania domów (np. koszt naprawy czy malowania ścian);
• straty wynikłe ze zniszczenia upraw (jeśli uprawy są również zalewane), drzewek owocowych itd.

Zwykle wartość szkody powinien ocenić rzeczoznawca ds. wyceny i szacowania wartości budynków i nieruchomości. W zakresie takich szkód gmina powinna być ubezpieczona od odpowiedzialności cywilnej i wskazać Państwu ubezpieczyciela. W takim wypadku roszczenia można kierować bezpośrednio do zakładu ubezpieczeń (gmina powinna wskazać nazwę i adres zakładu ubezpieczeń jak i numer polisy), jeśli ubezpieczenia gmina nie ma, albo powołane zdarzenie nie jest objęte ubezpieczeniem OC, roszczenia można kierować bezpośrednio do gminy.

Na Pana miejscu zadbałbym również o odpowiednie udokumentowanie zaistniałego stanu rzeczy. Należy wykonać dokumentację fotograficzną, przedstawiającą zalania, poziom wody, uszkodzenia drenów melioracyjnych jak i brak możliwości wjazdu na posesję (lub utrudniony wjazd), zarówno na posesji i w Pana domu, jak i na innych posesjach. Taka dokumentacja może być bardzo przydatna w sporze z gminą.

Na gruncie dość skromnie opisanego stanu faktycznego tyle jestem w stanie w tej chwili powiedzieć.