Czy żołnierz zawodowy skazany prawomocnym wyrokiem może liczyć na nowy kontrakt?

Przyczyny zwolnienia żołnierza zawodowego z zawodowej służby wojskowej

Zgodnie z art. 15 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych – żołnierz służby kontraktowej najpóźniej na 3 miesiące przed dniem upływu okresu, na jaki został zawarty kontrakt, może wystąpić z wnioskiem o zawarcie kolejnego kontraktu lub powołania go do służby stałej. Z inicjatywą zawarcia kolejnego kontraktu może wystąpić również dowódca jednostki wojskowej.

Wyżej wymieniona ustawa wskazuje szereg przyczyn, z powodu których możliwe jest zwolnienie żołnierza zawodowego z zawodowej służby wojskowej, co reguluje art. 111 i nast. ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Jedną z takich przyczyn jest upływ czasu określonego w kontrakcie w sytuacji niezawarcia kolejnego kontraktu.

Art. 17 ustawy o dyscyplinie wojskowej stanowi, iż żołnierz odpowiada dyscyplinarnie za przewinienie dyscyplinarne, jeżeli naruszenie to miało związek ze służbą wojskową. Art. 17 ust. 2 mówi, iż żołnierz ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną również za czyny o znamionach przestępstwa (...) jeżeli sąd lub prokurator wystąpił do dowódcy jednostki wojskowej lub kierownika instytucji cywilnej z wnioskiem o ukaranie dyscyplinarne (z tego przepisu literalnie wynika, iż nie musi być to związane z okresem służby, a jedynie z popełnieniem przestępstwa powszechnego).

Jeżeli w Pana przypadku wniosku o ukaranie nie wystosowano, wnosić można, że postępowanie dyscyplinarne nie zostało wszczęte.

Pomijając przypadki dyscyplinarnego wydalenia ze służby, kontrakt może być rozwiązany tylko wówczas, gdy żołnierz dwukrotnie odmówi przyjęcia stanowiska równorzędnego lub wyższego albo też, gdy jednostka, w której służy, zostaje zlikwidowana lub jej stan liczbowy ograniczany, a nie ma możliwości przeniesienia żołnierza na inne stanowisko.

Popełnienie przez żołnierza przestępstwa

Rozporządzenie MON z dnia 13 września 2002 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania dyscyplinarnego określa, iż o popełnieniu przez żołnierza przestępstwa powinien być zawiadomiony dowódca jednostki, który decyduje, czy wszcząć postępowanie dyscyplinarne.

Jedną z kar dyscyplinarnych, określonych w art. 24 ustawy o dyscyplinie wojskowej, jest kara odwołania z zajmowanego stanowiska służbowego, bądź usunięcia z zawodowej służby wojskowej.

Zaznaczam jednak, że dowódca jednostki – dowiedziawszy się o popełnieniu przez Pana przestępstwa i o prawomocnym Pana skazaniu –może, ale nie musi, skierować wniosek do rzecznika dyscyplinarnego o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.

Przestępstwo popełnione przez Pana – gdyby nawet wszczęto postępowanie dyscyplinarne – nie kwalifikuje Pana oczywiście do zwolnienia ze służby, a moim zdaniem najwyżej do kary upomnienia. Postępowania dyscyplinarnego nie było, zatem sądzę, że Pański przełożony nie mam podstaw do rozwiązania kontraktu.

Mimo postawionej tezy, odwołuję Pana do ponownej analizy zawartego kontraktu, który może szczegółowo regulować kwestię zerwania kontraktu, czy też jego nieprzedłużenia.

Poświadczenie bezpieczeństwa o klauzurze poufne

Odnośnie klauzuli zastrzeżone/poufne – tu również najistotniejszym jest, co wynika z kontraktu. Jeżeli stanowi on, iż zajmując dane stanowisko musi Pan posiadać poświadczenie bezpieczeństwa o klauzurze poufne, to moim zdaniem, poświadczenie z klauzulą zastrzeżone jest to czynnik uniemożliwiający pracę na danym stanowisku – jednakże z kontraktu może wynikać, iż może np. Pan zajmować podobne stanowisko z poświadczeniem o klauzurze zastrzeżone.

Jak wynika z ustawy o ochronie informacji niejawnych w celu wydania poświadczenia prowadzone jest postępowanie sprawdzające, oraz wypełnia się ankietę bezpieczeństwa osobowego.

Pragnę zaznaczyć, iż moje kompetencje ograniczają się do badania stanu prawnego sprawy, mogę Panu podać jedynie ewentualne opcje rozwoju sprawy. Postępowanie sprawdzające koncentruje się na wielu aspektach, które przy obecnym Pana badaniu mogą zostać inaczej ujęte niż przy pierwszym badaniu, przez organ dokonujący analizy.

Postępowanie sprawdzające ma ustalić, czy istnieją wątpliwości dotyczące:

• uczestnictwa, współpracy lub popierania przez osobę sprawdzaną działalności szpiegowskiej, terrorystycznej, sabotażowej albo innej wymierzonej przeciwko Polsce;
• ukrywania lub świadomego niezgodnego z prawdą podawania przez osobę sprawdzaną w postępowaniu sprawdzającym informacji mających znaczenie dla ochrony informacji niejawnych, a także występowania związanych z tą osobą okoliczności powodujących ryzyko jej podatności na szantaż lub wywieranie presji;
• przestrzegania porządku konstytucyjnego, a przede wszystkim, czy osoba sprawdzana uczestniczyła lub uczestniczy, współpracowała lub współpracuje z partiami politycznymi albo innymi organizacjami, które odwołują się do metod i praktyk totalitarnych – nazistowskich, faszystowskich i komunistycznych – propagują nienawiść rasową lub narodowościową oraz dopuszczają stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy;
• zagrożenia osoby sprawdzanej ze strony obcych służb specjalnych w postaci prób werbunku lub nawiązania z nią kontaktu, a zwłaszcza obawy o wywieranie w tym celu presji;
• właściwego postępowania z informacjami niejawnymi.

Przy zwykłym postępowaniu sprawdzającym zainteresowany odpowiada na kilkanaście ogólnikowych pytań. W tym wypadku zadanie pełnomocnika do spraw informacji niejawnych – mówiąc w uproszczeniu – polega na zweryfikowaniu danych teleadresowych oraz zasięgnięciu opinii służb ochrony państwa i uzyskaniu potwierdzeń o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego oraz Centralnego Zarządu Służby.

Nie odpowiem więc Panu, czy Pan przejdzie postępowanie, zdecyduje o tym pełnomocnik. Mogę tylko zasugerować, iż karalność może mieć wpływ na jego wynik.

Jeżeli kontrakt wymaga klauzuli poufne, której może Pan nie uzyskać, to brak spełnienia jego warunków może wpłynąć na jego nieprzedłużenie albo może wpłynąć na przeniesienie Pana na inne stanowisko zgodnie z posiadanymi kompetencjami.