Pani Malwina otrzymała od mamy 160 000 zł w tym roku. Termin 6 miesięcy minął, a on zapomniała zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego. W tytule przelewu brak jest informacji, że to była „darowizna”. Pani Malwina pyta, co można zrobić, aby ponieść najniższe koszty swojego niedopatrzenia. Zastanawia się, czy zgłosić tę kwotę teraz jako pożyczkę od matki. Czy powinna także złożyć czynny żal?
Niezgłoszenie darowizny w terminie
Termin 6 miesięcy jest istotny dla uzyskania całkowitego zwolnienia z podatku od darowizny od najbliższej osoby – tutaj od mamy. Niezłożenie deklaracji podatkowej w tym terminie powoduje, że podatek od darowizny od mamy naliczany jest tak jak dla osoby w I grupie podatkowej z pominięciem prawa do zwolnienia.
Niezależnie od tego pojawia się kwestia odpowiedzialności z tytułu nieterminowego złożenia deklaracji oraz informacji o darowiźnie jako zdarzeniu rodzącym obowiązek podatkowy. Co stanowi wykroczenie karnoskarbowe.
Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
Złożenie czynnego żalu
Czynny żal dotyczy uniknięcia odpowiedzialności karnoskarbowej, ale nie zapłaty podatku.
Złożenie czynnego żalu wymagałoby pisma z owym czynnym żalem, a nadto złożenia deklaracji podatkowej, samodzielnego ustalenia podatku i jego zapłacenia. Można pominąć ustalenie podatku i jego zapłatę, wskazując na to, że zapłata nastąpi po ustaleniu wymiaru podatku przez fiskusa.
Przy darowiźnie byłaby to kwota wolna od podatku dla I grupy podatkowej, czyli obecnie 23 088 zł. Stawki podatku od spadków i darowizn dla I grupy podatkowej wynoszą:
- 3% dla kwoty do 30 890 zł,
- 5% dla nadwyżki ponad 30 890 zł do 123 560 zł,
- 7% dla nadwyżki ponad 123 560 zł.
Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›
Potraktowanie przekazanej kwoty jako darowizny
Potraktowanie przekazanej kwoty jako pożyczki stanowi w świetle ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przedmiot opodatkowania takim podatkiem. Według ustawy:
„Art. 1. Podatkowi podlegają:
1) następujące czynności cywilnoprawne:
a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku (…)”.
W tym zakresie także jest obowiązek złożenia deklaracji podatkowej w terminie 14 dni od dnia uzyskania pożyczki. Czyli pani Malwina byłaby i w tym przypadku zobowiązana złożyć deklarację, a stawka podatku wynosiłaby 0,5%. I ponownie mielibyśmy do czynienia z jej niezłożeniem w terminie, brakiem zapłaty podatku w terminie. Tutaj także konieczny byłby czynny żal, aby uniknąć odpowiedzialności karnoskarbowej za nieterminowe złożenie deklaracji i nieterminową zapłatę podatku.
Na marginesie wskażę, że warto byłoby ustalić pożyczkę z odsetkami dla mamy. Inaczej fiskus uzna, że pani Malwina otrzymała nieodpłatne świadczenie i naliczy podstawę opodatkowania z tytułu odsetek, jakich nie płaciła i ustali podatek dochodowy z tego tytułu.
W rachubę wchodziłby jeszcze zwrot otrzymanej od mamy kwoty i ponowne przekazanie jej pani Malwinie (zapewne jako darowiznę). W takim przypadku pani Malwina musiałaby liczyć na to, że fiskus przez kolejne 5 lat nie dopatrzy się tego, że córka otrzymała taką samą kwotę i jej nie zgłosiła. A takie zagrożenie zawsze istnieje.
Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›
Przykłady
Przypadek Anny
Anna otrzymała od swojej mamy darowiznę w wysokości 50 000 zł na zakup pierwszego mieszkania. Z powodu licznych obowiązków związanych z remontem i przeprowadzką kompletnie zapomniała o obowiązku zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Po upływie 8 miesięcy zdała sobie sprawę z pominięcia i skorzystała z opcji złożenia czynnego żalu, aby uniknąć sankcji karnoskarbowych, jednocześnie regulując należny podatek.
Przypadek Tomasza
Tomasz po śmierci dziadka odziedziczył znaczną sumę pieniędzy. Wiedząc o obowiązku podatkowym, niezwłocznie zgłosił spadek w urzędzie skarbowym, chcąc uniknąć problemów. Niestety, z powodu błędu w wypełnieniu dokumentów, transakcja nie została prawidłowo zarejestrowana jako spadek po członku rodziny. Tomasz, po otrzymaniu wezwania do zapłaty podatku, musiał szybko działać, aby udowodnić pokrewieństwo i skorzystać z przysługujących mu ulg podatkowych.
Przypadek Marcina i Ewy
Małżeństwo, Marcin i Ewa, postanowili pożyczyć od rodziców Marcina 100 000 zł na rozwój własnej działalności gospodarczej. Zamiast formalizować umowę pożyczki, potraktowali transakcję jako nieformalną darowiznę, nie zdając sobie sprawy z konsekwencji podatkowych. Gdy urząd skarbowy zakwestionował brak dokumentacji, musieli szybko uregulować zobowiązania podatkowe za pożyczkę, starając się jednocześnie wyjaśnić sytuację i uniknąć dodatkowych sankcji za nieterminowe zgłoszenie transakcji.
Podsumowanie
Niezgłoszenie darowizny w terminie może wydawać się drobnym przeoczeniem, lecz niesie za sobą poważne konsekwencje podatkowe i prawne. Kluczowe jest, aby pamiętać o terminach i obowiązkach podatkowych związanych z otrzymaniem darowizn od najbliższej rodziny. W sytuacjach, gdy termin został przekroczony, istnieje możliwość zminimalizowania konsekwencji poprzez złożenie czynnego żalu i odpowiednie uregulowanie zobowiązań. Zrozumienie przepisów i świadome postępowanie w świetle prawa pozwala uniknąć niepotrzebnego stresu i dodatkowych kosztów.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy w rozwiązaniu problemów podatkowych związanych z darowizną? Skontaktuj się z nami, aby otrzymać profesjonalne porady prawne online oraz wsparcie w przygotowaniu niezbędnych pism do urzędu skarbowego. Zadbamy o Twoje interesy, pomagając uniknąć potencjalnych konsekwencji. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
Darowizna pieniężna od żonatego brata a podatek
