Jak sprawdzić, czy donos stał się powodem kontroli podatkowej?

Czy organ podatkowy powinien podać przyczynę przeprowadzenia kontroli w przedsiębiorstwie?

Miała Pani zatem kontrolę podatkową, a tę podejmuje się z urzędu, o czym mówi Ordynacja podatkowa w art. 282.

W komentarzach autorzy wskazują, iż: „Organ podatkowy nie jest zobligowany do podania przyczyn jej podjęcia. Przepis ten nie stoi na przeszkodzie wykorzystywaniu jako sygnału do wszczęcia takich działań informacji uzyskiwanych przez organy podatkowe z różnych źródeł, zarówno od innych organów, jak i z prasy, czy od obywateli i innych podmiotów wykorzystujących instytucję skarg i wniosków, uregulowaną w dziale VIII K.p.a., która stosownie do art. 3 § 1 pkt 2 K.p.a. ma zastosowanie także do spraw objętych Ordynacją podatkową, a więc również i przepisami działu VI – »Kontrola podatkowa«. Niezależnie jednak od źródła inspiracji podjęcie kontroli podatkowej następuje z urzędu.” – Gruszczyński B., Niezgódka-Medek M., Hauser R., Kabat A., Babiarz St., Dauter B., Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2007, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie IV) s. 929, ISBN: 978-83-7334-766-3.

Zaskarżenie wyników kontroli podatkowej

Co do zasady, kontrolowany, który nie zgadza się z ustaleniami protokołu, może w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia przedstawić zastrzeżenia lub wyjaśnienia, wskazując równocześnie stosowne wnioski dowodowe.

Kontrolujący musi rozpatrzyć zastrzeżenia kontrolowanego i w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania zawiadomić kontrolowanego o sposobie ich załatwienia, wskazując w szczególności, które zastrzeżenia nie zostały uwzględnione, wraz z uzasadnieniem faktycznym i prawnym.

Jako że kontrola – zawsze bez wyjątków – jest wszczynana z urzędu, trudno pytać o przyczynę jej podjęcia, gdyż zawsze jest nią „decyzja” (w sensie nieformalnym) danego organu.

Zgodnie z art. 292, w sprawach nieuregulowanych w dziale dotyczącym kontroli podatkowej stosuje się odpowiednio przepisy art. 102 § 2 i 3, art. 135-138, art. 139 § 4, art. 140 § 2, art. 141 i art. 142 oraz przepisy rozdziałów 1, 2, 5, 6, 9-12, 14, 16, 22 oraz 23 działu IV.

Donos przyczyną kontroli podatkowej

W rozdziale 10 działu IV znajduje się art. 178 § 1, który stanowi, iż strona ma prawo wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, kopii lub odpisów. Prawo to przysługuje również po zakończeniu postępowania (tu kontroli). Jednak zgodnie z art. 179 można nie udostępnić stronie znajdujących się w aktach sprawy dokumentów objętych ochroną tajemnicy państwowej, a także innych dokumentów, które organ podatkowy wyłączy z akt sprawy ze względu na interes publiczny, co następuje w drodze postanowienia.

Reasumując, moim zdaniem, jeżeli realną podstawą wszczęcia kontroli był donos, powinien on znajdować się w aktach dotyczących kontroli – do których ma Pani prawo wglądu. Jeżeli organ wyłączy ów donos z akt sprawy, musi określić, co stanowi w tym przypadku interes publiczny.

Proszę pamiętać, że zawsze mamy prawo pytać organ i jego pracowników o wszystko (za to nikt nas nie ukara), z tym że zapewne niektórych odpowiedzi nie dane będzie nam uzyskać.