Czy zagraniczny ślub bez legalizacji w Polsce jest ważny?

Ślub w Las Vegas

Przede wszystkim, aby wziąć ślub w Las Vegas wcale, nie trzeba być obywatelem Stanów Zjednoczonych. Trzeba mieć skończone osiemnaście lat. A wymogi formalne są nader ograniczone i dostaje się licencję na zawarcie związku małżeńskiego według prawa USA.

Ślub z Las Vegas będzie ważny w Polsce, jeśli małżonka (albo Pan) przywiezie lub zamówi przesłanie oficjalnego dokumentu, który potwierdzi jego zawarcie. Musi to być dokument mający moc prawną w stanie Nevada, czyli wydany przez odpowiedni urząd. W Polsce dokument należy przekazać do urzędu stanu cywilnego w miejscu zamieszkania, gdzie zostanie przeniesiony w drodze transkrypcji do rejestru stanu cywilnego. Należy pamiętać o kosztach tłumaczenia dokumentu na język polski przez tłumacza przysięgłego.

Małżeństwo zawarte w Las Vegas niesie za sobą te same obowiązki prawne i finansowe, co małżeństwo zawarte w innym miejscu. Oznacza to, że pary muszą być świadome przepisów dotyczących wspólnoty majątkowej, alimentów oraz innych zobowiązań.

Uznanie zagranicznego małżeństwa w Polsce, transkrypcja dokumentu stanu cywilnego

Ślub zawarty w Las Vegas jest w Polsce traktowany jako ślub cywilny. Jednak – bez załatwienia dodatkowych formalności w kraju zamieszkania (Polsce) ślub jest ważny tylko na terenie USA. Aby małżeństwo zawarte za granicą wywierało skutki prawne na terenie Polski, musi ulec ujawnieniu w polskich księgach stanu cywilnego.

Podstawę prawną rejestracji w naszym kraju małżeństw zawartych za granicą dają przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (dalej Prawo o aktach SC). Przede wszystkim uwagę należy zwrócić na art. 104. regulujący możność przeniesienia do rejestru stanu cywilnego w trybie transkrypcji zagranicznego dokumentu stanu cywilnego.

Transkrypcja polega na wiernym i literalnym przeniesieniu treści zagranicznego dokumentu stanu cywilnego zarówno językowo, jak i formalnie, bez żadnej ingerencji w pisownię imion i nazwisk osób wskazanych w zagranicznym dokumencie stanu cywilnego. Transkrypcji podlega dokument, który w państwie wystawienia jest uznawany za dokument stanu cywilnego i ma moc dokumentu urzędowego, jest wydany przez właściwy organ oraz nie budzi wątpliwości co do autentyczności (art. 104 ust. 3).

Po zawarciu związku małżeńskiego w Las Vegas oboje małżonkowie są uprawnieni do złożenia do kierownika polskiego urzędu stanu cywilnego wniosku o transkrypcję zagranicznego dokumentu stanu cywilnego (odpisu aktu małżeństwa z Las Vegas).

Nie ma obowiązku transkrypcji ślubu zagranicznego w Polsce. Wyjątkiem jest przypadek, gdy obywatel polski, którego dotyczy zagraniczny dokument stanu cywilnego, posiada akt stanu cywilnego potwierdzający zdarzenia wcześniejsze sporządzony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i żąda dokonania czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego lub ubiega się o polski dokument tożsamości lub nadanie numeru PESEL (tutaj byłoby to związane z ewentualną zmianą nazwiska w dowodzie osobistym, w wyniku ślubu w USA). To jest uprawnienie, ale nie wszyscy z niego korzystają. A wtedy skutki występują tylko w kraju zawarcia związku małżeńskiego oraz w krajach niewymagających takiej transkrypcji jak w Polsce.

Procedura uznania małżeństwa wymaga:

• Zebrania wymaganych dokumentów (m.in. oryginał aktu małżeństwa lub jego odpis, tłumaczenie przysięgłe aktu małżeństwa na język polski, ważne dokumenty tożsamości obojga małżonków),
• Legalizacji dokumentów (w zależności od kraju, w którym zawarto małżeństwo, może być przeprowadzona legalizacja dokumentów (np. Apostille). Legalizacja potwierdza, że dokumenty są autentyczne i mogą być używane w Polsce.
• Złożenia wniosku w urzędzie stanu cywilnego
• Rozpatrzenia wniosku (kierownik urzędu stanu cywilnego przeprowadza analizę złożonych dokumentów, sprawdzając, czy małżeństwo zostało zawarte zgodnie z prawem kraju, w którym miało miejsce, oraz czy nie narusza ono polskich przepisów prawnych)
• Wpisu do polskich ksiąg stanu cywilnego (od tego momentu małżeństwo jest oficjalnie uznawane w Polsce, a małżonkowie mogą korzystać z wszelkich praw i obowiązków, jakie wynikają z zawarcia związku małżeńskiego według prawa polskiego).

Dopóki nie przeprowadzą wskazanej procedury, formalnie według prawa polskiego nie są małżeństwem.

Rozwód

W prawie polskim to, co nazywa Pan unieważnieniem małżeństwa, jest po prostu rozwodem, tak samo w prawie USA. W przypadku decyzji o rozwodzie konieczne jest podjęcie działania zgodnie z przepisami prawa kraju zamieszkania (mieszkają Państwo w Polsce, to wg prawa polskiego). Oczywiście nic też nie stoi na przeszkodzie, aby rozwód przeprowadzić w USA. Rozwód uzyskany w jednym kraju może wymagać dodatkowych formalności, aby był uznawany w innym kraju, ale – wobec braku transkrypcji ślubu do polskich ksiąg stanu cywilnego – zbędne byłoby jego umiejscawianie w Polsce.

Nie da się uniknąć postępowania rozwodowego. Może ono zostać ograniczone do jednej rozprawy, ale odbyć się musi. Jako że mają Państwo obydwoje polskie obywatelstwo i zamieszkują w Polsce, jedynym właściwym sądem w sprawie o rozwód jest sąd polski.

Nowy związek małżeński a brak rozwodu w Nevadzie

Teoretycznie bez transkrypcji ślubu z USA w polskim USC jest Pan stanu wolnego. Decydując się na ślub w Polsce z inną osobą tylko teoretycznie nie czyniłby Pan nic niezgodnego prawem. Jednak jednym z warunków zawarcia związku małżeńskiego wg prawa polskiego jest to, aby nie być w innym związku małżeńskim. W aktach stanu cywilnego nie będzie śladu po ślubie w USA, czyli w świetle prawa polskiego nie jest pan w innym związku małżeńskim. Ale ocena takiego zachowania i działania może być różna. Zwłaszcza gdyby chciała tego Pańska „małżonka”. A może ona zgłaszać wobec Pana roszczenia wg prawa amerykańskiego i miałaby duże pole do popisu. Prościej i bezpieczniej dla Pana byłoby przeprowadzić rozwód, szczególnie przy podróżach do USA.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego - Dz.U. 2014 poz. 1741

2. Uchwała Sądu Najwyższego z 27 kwietnia 2004 r., II UZP 2/04