Zmiana nazwiska z dwuczłonowego na jednoczłonowe - jak to zrobić krok po kroku?

Zmiana nazwiska z dwuczłonowego na jednoczłonowe

Przede wszystkim proszę podjąć decyzję – dążyć do zmiany nazwiska albo używać (zwłaszcza przy załatwianiu spraw oficjalnych) wyłącznie oficjalnej wersji Pani nazwiska. Dopiero na bazie takiej decyzji sensowne okaże się opracowanie strategii działań – potrzebnej zwłaszcza w przypadku zdecydowania się przez Panią na zawnioskowanie o zmianę nazwiska.

Dokonany przez Panią wybór nazwiska w związku z zawarciem związku małżeńskiego odbył się w sposób przewidziany artykułem 7 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.). Ewentualny wniosek o zmianę nazwiska wiązałby się z przepisami ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska, zaś samo postępowanie (administracyjne) toczyłoby się (głównie) według przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego (K.p.a.). Od decyzji administracyjnej przysługiwałoby Pani odwołanie; prawomocna decyzja administracyjna organu drugiej instancji mogłaby zostać zaskarżona skargą do wojewódzkiego sądu administracyjnego (niekiedy osoby zainteresowane korzystają także z możliwości wnoszenia skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych. Tak w zarysie przedstawiają się zagadnienia podstawowe – w tym proceduralne. Po ich ukazaniu wypada rozważyć przewidziane w ustawie przesłanki zmiany nazwiska.

Skrócenie nazwiska przez rezygnację z jego części

Biorąc pod uwagę używanie przez Panią często (a może prawie zawsze) nazwiska męża, szczególnie zasadne wydaje się we wniosku o zmianę nazwiska zaakcentowanie, że chodzi o nazwisko używane – chodzi o przesłankę wskazaną w artykule 4 ustęp 1 punkt 2) ustawy o zmianie imienia i nazwiska. Można by (dla wzmocnienia Pani argumentacji) dodać, że faktycznie chodzi o oficjalne skrócenie nazwiska – przez rezygnację z jego części („przed kreseczką”) i pozostawienie wyłącznie nazwiska Pani męża (a więc nazwiska, które już i tak stanowi część Pani nazwiska wybranego w związku z wstąpieniem w związek małżeński). Nie chodzi więc o wybranie zupełnie nowego nazwiska; bardziej Pani wniosek dotyczyłby korekty (choć znacznej) nazwiska w jego aktualnej wersji. Być może Pani mąż napisałby oświadczenie, że byłoby mu miło, gdyby Pani oficjalnie nosiła identyczne z nim nazwisko – jego (ewentualne) oświadczenie oraz uzasadnienie Pani wniosku mogłyby wskazywać także kontekst kulturowy miejsca i środowiska Państwa wspólnego życia (np. rozpowszechnienie używania identycznych nazwisk przez małżonków).

Jak uzasadnić wniosek o zmianę nazwiska?

We wniosku o zmianę nazwiska należałoby jednoznacznie napisać, że chodzi o zmianę nazwiska aktualnie używanego – a nie nazwiska używanego; takie doprecyzowanie (związane z treścią art. 7 ustawy o zmianie imienia i nazwiska) może się przydać zwłaszcza w przypadku rozpatrywania Pani wniosku przez urzędnika z mniejszym doświadczeniem (szczególnie w sprawach dotyczących zmiany nazwiska).

Na wszelki wypadek proponuję wcześniejszy kontakt (np. telefoniczny) z urzędem stanu cywilnego, do którego miałby zostać skierowany Pani wniosek o zmianę nazwiska (aktualnie używanego). Rozmowa merytoryczna mogłaby pomóc w rozwianiu określonych wątpliwości. Chodzi nie tylko o to, czy zasadne byłoby załączanie (ewentualnego) ww. oświadczenia Pani męża; przedstawienie obcojęzycznego dokumentu w oficjalnym postępowaniu na ogół wymaga oficjalnego (przysięgłego) tłumaczenia – zapewne byłoby możliwe uniknięcie legalizacji dokumentu zagranicznego (np. przez opatrzenie go klauzulą Apostille), bo takie oświadczenie miałoby znaczenie jedynie pomocnicze, ale (w przypadku szans na pozytywne rozpatrzenie Pani wniosku bez takiego oświadczenia) być może udałoby się uniknąć kosztów tłumaczenia oficjalnego.

Zmiana nazwiska przez osobę przebywającą na stałe w Wielkiej Brytanii

Na wszelki wypadek proszę rozważyć ustanowienie pełnomocnika do doręczeń w Polsce – zwłaszcza z uwagi na proces występowania Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. To zagadnienie ma związek z treścią artykułu 40 § 4 K.p.a.: „Strona, która nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w Rzeczypospolitej Polskiej lub innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, jeżeli nie ustanowiła pełnomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkałego w Rzeczypospolitej Polskiej i nie działa za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązana wskazać w Rzeczypospolitej Polskiej pełnomocnika do doręczeń, chyba że doręczenie następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej.”.

Wniosek o zmianę nazwiska będzie dokumentem składanym w sytuacji oficjalnej. To wskazuje na użycie oficjalnej wersji Pani nazwiska – ewentualnie w „głównej części” wniosku lub w „post scriptum” można by dodać, że pozytywne załatwienie sprawy (to jest uwzględnienie wniosku o zmianę nazwiska) pozwoli Pani używać także w sytuacjach oficjalnych tej wersji nazwiska, którą Pani często się posługuje.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
2. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168