
Sprzedaż działki z umową quoad usum• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion |
Jestem współwłaścicielem 1/2 części domu oraz wszystkich części wspólnych z wyodrębnionym lokalu na piętrze, który ma założoną księgę wieczystą. Do domu przynależy działka oraz dwa budynki gospodarcze. Działki nie można było podzielić geodezyjnie na dwie części, dlatego spisaliśmy umowę quoad usum w sądzie, w której została dokładnie wyznaczona granica działki oraz kto z którego budynku korzysta. Zapis taki umieściliśmy również w księdze wieczystej. Podział odpowiadał każdemu z nas. Teraz chciałbym sprzedać swoją część. Wiem, że z mieszkaniem nie ma problemu, ale pytanie dotyczy działki: czy mogę sprzedać bez zgody współwłaściciela część, która należy do mojego wyłącznego użytkowania oraz czy potencjalny nabywca korzysta z tej umowy quoad usum? |
![]() Fot. Fotolia |
Umowny podział nieruchomości wspólnej do korzystania (podział quoad usum)W przepisach Kodeksu cywilnego (K.c.) omówiono kwestię podziału do korzystania. Dopuszczalny jest umowny podział nieruchomości wspólnej do korzystania (podział quoad usum), w wyniku którego współwłaściciel nabywa prawo polegające na możności wyłącznego korzystania z określonej części nieruchomości. Umowa quoad usum może być zawarta w każdej formie prawem przewidzianej, a także w sposób dorozumiany. Każdy kolejny nabywca, który wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć o zaistniałym podziale, będzie nim związany.
Jeśli więc kupujący w momencie nabywania lokalu będzie wiedział, iż istnieje określony sposób podziału, to uznać należy, iż stan, jaki zastał, obowiązuje także jego i nie może domagać się innego niż dotychczas podziału użytkowania, bowiem nie uległy zmianie okoliczności faktyczne będące podstawą takiego podziału. Sprzedaż nieruchomości objętej umową co do podziału do korzystaniaTo samo dotyczy pozostałych współwłaścicieli. Umowa obowiązuje bez względu na zbycie udziału nowemu współwłaścicielowi. Nie niweczy to ważności i obowiązywania umowy między obecnymi współwłaścicielami co do podziału do korzystania.
W takiej sytuacji faktycznej znajduje zastosowanie art. 221 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym: „Czynności prawne określające zarząd i sposób korzystania z rzeczy wspólnej albo wyłączające uprawnienie do zniesienia współwłasności odnoszą skutek także względem nabywcy udziału, jeżeli nabywca o nich wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć”.
To samo dotyczy wypadku, gdy sposób korzystania z rzeczy został ustalony w orzeczeniu sądowym. Ujawnienie w księdze wieczystej nieruchomości roszczenia wynikającego z określenia zarządu lub sposobu korzystaniaRoszczenie wynikające z określenia zarządu lub sposobu korzystania z nieruchomości przez współwłaścicieli lub wieczystych użytkowników może być ujawnione w księdze wieczystej (art. 16 ust. 2 pkt 3 ust. o ks. wiecz. i hip.). Ujawnienie ma ten skutek, że wpisane do księgi wieczystej roszczenie staje się skuteczne względem każdego nabywcy udziału, co zabezpiecza je przed wygaśnięciem, jeżeli nabywca udziału powoła się skutecznie na rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych.
Tym bardziej wiąże pozostałego współwłaściciela. PrzykładySprzedaż udziału bez komplikacji dzięki wpisowi w księdze Pani Anna odziedziczyła połowę domu wraz z bratem. Na działce znajdowały się dwa osobne wejścia, dwa budynki gospodarcze i ogród. Nie było możliwości fizycznego podziału działki, więc rodzeństwo podpisało umowę quoad usum, w której precyzyjnie ustalili granice użytkowania – Anna korzystała wyłącznie z ogrodu i jednego z budynków. Umowa została wpisana do księgi wieczystej. Gdy Anna postanowiła sprzedać swoją połowę wraz z przypisanym ogrodem, kupujący nie miał żadnych wątpliwości co do zakresu użytkowania – wszystko było ujawnione w dokumentach. Nowy właściciel wszedł w prawa Anny, nie musząc renegocjować podziału z bratem.
Kupujący kwestionuje podział – brak wpisu i sporu ciąg dalszy Pan Tomasz kupił udział w domu w zabudowie bliźniaczej, przekonany, że przysługuje mu dostęp do garażu znajdującego się na końcu działki. Sprzedający zapewniał, że korzystał z niego przez lata na podstawie ustnej umowy quoad usum zawartej z drugim współwłaścicielem. Niestety, umowa nie została nigdzie zarejestrowana, a sąsiad nie uznał roszczeń nowego właściciela. Tomasz musiał skierować sprawę do sądu, by potwierdzić swoje prawo do wyłącznego korzystania z garażu. Gdyby umowa została spisana i ujawniona w księdze, uniknąłby problemów i kosztownego sporu.
Deweloperskie porządki – quoad usum jako forma tymczasowego rozdziału Małżeństwo Karol i Dorota kupili połowę bliźniaka od dewelopera razem z udziałem w działce. Druga połowa należała do innego właściciela, który natychmiast zaaranżował własny ogród i podjazd. Początkowo wszystko działało bez problemu, bo sąsiedzi zgodzili się na nieformalny podział użytkowania. Po kilku latach Karol i Dorota sprzedali swój udział. Nowy nabywca – inwestor planujący wynajem – zażądał zmiany układu i miejsca na więcej miejsc parkingowych. Brak formalnej umowy quoad usum doprowadził do konfliktu, którego można było uniknąć, gdyby poprzedni właściciele zawarli i ujawnili umowę w księdze wieczystej. PodsumowanieSprzedaż udziału w nieruchomości objętej umową quoad usum jest możliwa bez zgody współwłaściciela, o ile nabywca zostaje poinformowany o istniejącym podziale do korzystania i ma do niego dostęp – najlepiej przez wpis w księdze wieczystej. Taki podział, nawet jeśli nie wiąże się z formalnym wydzieleniem działki, wiąże nowego właściciela, o ile był on świadomy jego istnienia lub mógł się o nim z łatwością dowiedzieć. Dla bezpieczeństwa obu stron warto zadbać o formalizację i ujawnienie umowy w dokumentach, co minimalizuje ryzyko sporów i zapewnia ciągłość ustalonego sposobu korzystania z nieruchomości. Oferta porad prawnychPotrzebujesz pomocy prawnej w sprawach dotyczących współwłasności, sprzedaży udziałów czy umowy quoad usum? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Doświadczeni prawnicy odpowiedzą na Twoje pytania, przeanalizują dokumenty i wskażą najlepsze rozwiązanie dopasowane do Twojej sytuacji. Źródła:1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online ![]() O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm. |
|
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale