Podział domu męża po jego śmierci

Dziedziczenie nieruchomości przez żonę i dzieci

Podstawę prawną opinii stanowią przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.) oraz Kodeksu cywilnego (K.c.).

W pierwszej kolejności muszę wskazać, że dla potrzeb tej opinii przyjmuję, że w trakcie trwania małżeństwa, jak też przed jego zawarciem nie była zawierana żadna umowa majątkowa małżeńska.

Stosownie więc do treści art. 31 § 1 K.r.o. z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Drugim krokiem jest sprawdzenie treści księgi wieczystej. Zakładam, że dla nieruchomości jest prowadzona księga wieczysta, a to z kolei powoduje, że w Dziale II jest wpisany właściciel nieruchomości. Jeżeli właścicielem jest Pani mąż, to po jego śmierci nieruchomość będzie podlegała dziedziczeniu. Dziedziczenie ustawowe, w sytuacji niesporządzenia testamentu i dziedziczenie testamentowe, w przypadku jego sporządzenia.

Od czego zależy wysokość udziału żony w spadku po mężu?

Zakładając, że mąż testamentu nie sporządzi, wówczas Pani i dzieci będziecie dziedziczyli w pierwszej kolejności. Zgodnie z art. 931 § 1 K.c. w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Innymi słowy, Pani udział będzie zależny od liczby dzieci. W sprawie o dział spadku będzie Pani mogła również wnioskować o zniesienie współwłasności pomiędzy Panią a mężem z tytułu nakładów, które czyniła Pani w trakcie trwania małżeństwa. To, że dom jest męża, nie zmienia faktu, że, jak sądzę, nakłady na dom są dokonywane z majątku wspólnego, a to już rodzi po Pani stronie, po śmierci męża, prawo do ustalenia, o ile wzrosła wartość domu na skutek nakładów czynionych z majątku wspólnego.

Zwrot wydatków i nakładów poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty lub z majątku osobistego na majątek wspólny

Każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny.

Reasumując, Pani udział będzie nie mniejszy aniżeli ¼, jednakże w sprawie o dział spadku może Pani dochodzić wyrównania z tytułu nakładów na dom męża.