Odmowa przyjęcia mandatu za przekroczenie prędkości i co dalej?

Dopuszczalna prędkość w obszarze zabudowanym

Ustawa – Prawo o ruchu drogowym wskazuje dopuszczalną prędkość obowiązującą na drogach. I tak na obszarze zabudowanym:

1. dopuszczalna prędkość pojazdu w godzinach 5.00-23.00 wynosi 50 km/h, a w godzinach 23.00-5.00 – 60 km/h;
2. w strefie zamieszkania można poruszać się z prędkością maksymalnie 20 km/h.

Przekroczył Pan dopuszczalną prędkość, za co odebrano Panu prawo jazdy oraz wypisano mandat, którego Pan nie przyjął. Zgodnie z art. 135 znowelizowanej ustawy o prawie drogowym policjant:

„1a) zatrzyma prawo jazdy za pokwitowaniem w przypadku ujawnienia czynu polegającego na: a) kierowaniu pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym.”

Treść art. 97 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia wskazuje, że:

§ 1. W postępowaniu mandatowym, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, funkcjonariusz uprawniony do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego może ją nałożyć jedynie, gdy:

1) schwytano sprawcę wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia,

2) stwierdzi popełnienie wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy, a nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu,

3) stwierdzi popełnienie wykroczenia za pomocą przyrządu kontrolnopomiarowego lub urządzenia rejestrującego, a sprawca nie został schwytany na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem, i nie zachodzi wątpliwość, co do sprawcy czynu

– w tym także, w razie potrzeby, po przeprowadzeniu w niezbędnym zakresie czynności wyjaśniających, podjętych niezwłocznie po ujawnieniu wykroczenia.(…).

§ 2. Sprawca wykroczenia może odmówić przyjęcia mandatu karnego.

§ 3. Funkcjonariusz nakładający grzywnę obowiązany jest określić jej wysokość, wykroczenie zarzucone sprawcy oraz poinformować sprawcę wykroczenia o prawie odmowy przyjęcia mandatu karnego i o skutkach prawnych takiej odmowy.”

Nieprzyjęcie mandatu

Zgodnie z kolei z art. 99 tej ustawy – w przypadku nieprzyjęcia mandatu, organ, którego funkcjonariusz nałożył grzywnę, występuje do sądu z wnioskiem o ukaranie. Zapewne w Pana sprawie mandat został już skierowany do sądu, zatem sąd wyda (lub wydał już) nakaz zapłaty, a Pan ma 7 dni na złożenie zażalenia od daty doręczenia Panu takiego nakazu. Jeżeli natomiast nie odebrałby Pan tego pisma, to w takie sytuacji stosuje się tzw. domniemanie doręczenia, co oznacza, że jeżeli dwukrotnie nie odbierze Pan awiza, pismo uważa się za doręczone. Gdy Pan pismo z sądu odbierze i w przepisanym terminie złoży zażalenie, sprawa zostanie skierowana na drogę postępowania sądowego na zasadach ogólnych. Sądem właściwym jest wydział karny sądu rejonowego miejsca, w którym popełniono wykroczenie. Jeżeli jednak nakaz by się uprawomocnił, to będzie kolej na komornika, który może ściągnąć należność (grzywna, koszty sądowe, koszty egzekucyjne) chociażby z rocznego PIT-u.

Wniosek o uchylenie mandatu

Może też Pan złożyć wniosek o uchylenie mandatu. Złożenie tego wniosku zdejmuje z Pana obowiązek zapłacenia kary w wyznaczonym terminie. Jeżeli jednak sąd uzna Pana winę, należy liczyć się z tym, że grzywna orzeczona przez sąd może być wyższa niż wysokość mandatu, a dodatkowo można zostać obciążonym kosztami postępowania sądowego.

Obecnie obowiązuje następujący taryfikator mandatów, w tym za prędkość:

• przekroczenie prędkości do 10 km/h – mandat w wysokości do 50 zł (i 1 punkt karny),
• przekroczenie prędkości o 11-20 km/h – mandat w wysokości od 50 do 100 zł (2 punkty karne),
• przekroczenie prędkości o 21-30 km/h – od 100 do 200 zł (4 punkty karne),
• – przekroczenie prędkości o 31-40 km/h – od 200 do 300 zł mandatu (6 punktów karnych),
• przekroczenie prędkości o 41-50 km/h – od 300 do 400 zł mandatu (8 punktów karnych),
• o 51 km/h i więcej – od 400 do 500 zł mandatu (10 punktów karnych).

Zatem obawiam się, iż w przypadku braku wątpliwości co do popełnienia przez Pana przekroczenia prędkości, nie da się tu nic zdziałać, nawet gdy zdecyduje się Pan na drogę sądową, gdzie tylko narazi się Pan na większe koszty. Jedynie wtedy, gdy miałby Pan zastrzeżenia do funkcjonariusza policji, co do właściwości zastosowania przez niego wspomnianego wyżej trybu mandatowego, mógłby Pan założyć ewentualnie skargę.

Natomiast co do zatrzymanego prawa jazdy – Policja przekazuje zatrzymany dokument do właściwego starosty, który to starosta wydaje decyzję o wstrzymaniu uprawnień do kierowania pojazdem, zaś od tej decyzji służy Panu odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO). A zatem dopóki decyzja starosty nie będzie prawomocna (czyli dopóki SKO jej nie zatwierdzi lub nie cofnie), Pana uprawnienia do kierowania pojazdem nie są wstrzymane – zatem jazda do tego czasu nie powoduje żadnych skutków poza mandatem – 50 zł za brak dokumentu w czasie kontroli.