Które przepisy prawa są kluczowe dla spółek giełdowych

W samej tylko Polsce istnieje naprawdę wiele aktów prawnych, które są kluczowe dla spółek notowanych na giełdzie – nie mówiąc już o prawodawstwie o rodowodzie unijnym. Wspomniane przepisy prawa mają na celu między innymi zapewnienie przejrzystości, ochronę inwestorów oraz stabilności rynku finansowego (kapitałowego) przed rozmaitymi nieprawidłowościami. Poniżej przedstawiamy zatem kilka zasadniczych aspektów regulacji prawnych, dotyczących właśnie bieżącego funkcjonowania spółek giełdowych.

Kodeks spółek handlowych to najważniejszy akt prawny dla każdej spółki giełdowej

Przede wszystkim, kluczowym aktem prawnym dla spółek giełdowych w Polsce jest oczywiście Kodeks spółek handlowych. Kodeks ten reguluje ogólne zasady funkcjonowania spółek, w tym ich strukturę organizacyjną, zasady działania organów zarządzających, podział zysków oraz odpowiedzialność członków zarządu i rady nadzorczej. Spółki giełdowe podlegają również szczególnym przepisom dotyczącym sporządzania sprawozdań finansowych i informacji dla inwestorów, ale to już bardziej domena odrębnych ustaw. W Kodeksie spółek handlowych znajdziemy za to ustawowe rozwiązania, kto jest odpowiedzialny za sporządzenie, a kto za przyjęcie tego kluczowego dokumentu, jakim jest sprawozdanie finansowe.

Wreszcie, spółki giełdowe są również objęte przepisami prawa dotyczącymi ochrony praw akcjonariuszy. Prawa akcjonariuszy są chronione przez Kodeks spółek handlowych oraz pozostałe, szeroko rozumiane przepisy rynku kapitałowego. Przepisy KSH określają w tym względzie między innymi prawa dotyczące udziału w walnym zgromadzeniu, prawa do informacji (zapytań, wystąpień ustnych na walnym itd.) oraz ochronę mniejszościowych akcjonariuszy (chociażby ochronę przed tak zwanym squeeze-outem). Ich celem jest zapewnienie uczciwego i równego traktowania wszystkich akcjonariuszy spółki.

Ustawa o ofercie publicznej szeroko omawia proces wejścia na giełdę

Ponadto, giełdowe spółki publiczne są również objęte przepisami prawa rynku kapitałowego, które są częścią ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Te przepisy dotyczą między innymi procesu oferowania akcji na giełdzie (tak zwane „IPO”), obowiązków informacyjnych spółek oraz nadzoru nad rynkiem. Zawierają także definicję dematerializacji akcji, co jest podstawą, aby spółka mogła w ogóle myśleć o wejściu na parkiet giełdowy.

Ustawa o ofercie publicznej określa ponadto dalsze zasady i obowiązkowe procedury związane z wprowadzaniem akcji spółki na giełdę oraz wymogi dotyczące informacji, które spółka musi regularnie udostępniać interesariuszom, w tym oczywiście inwestorom. Wskazać należy, tego rodzaju rozwiązań nadzorczych i raportowych wciąż jeszcze nie posiadają kryptowaluty, co często stanowi przedmiot kontrowersji i uwag kierowanych do adresem takich projektów, jak chociażby Bitcoin. Rynek giełdowy jest jednak o wiele starszy i przez to bardziej doregulowany, niż rynek w którym funkcjonują giełdy kryptowalutowe.

Bez wiedzy o poprawnej rachunkowości również się nie obejdzie

Oprócz tego, spółki giełdowe są zobowiązane do przestrzegania przepisów prawa dotyczących rachunkowości i bieżącej sprawozdawczości finansowej. W Polsce obowiązuje ustawa o rachunkowości, która określa zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych, sporządzania sprawozdań finansowych oraz, w niektórych przypadkach, ich skrupulatnego badania przez licencjonowanych, niezależnych biegłych rewidentów.

Rynek kapitałowy ceni sobie przecież transparentność funkcjonowania spółki i przejrzystość jej danych księgowych. Nierzadko zaś inwestorzy trwale rezygnują z podmiotów, które stosują niejasną, „kreatywną” księgowość, przez co akcje takich przedsiębiorstw mocno tracą na wartości. To z jednej strony przestroga, a z drugiej zachęta, aby w ramach funkcjonowania spółki giełdowej, nigdy nie lekceważyć przepisów ustawy o rachunkowości!

Walka z insider-tradingiem wymusza odpowiednie regulacje prawne

Kolejnym istotnym aspektem prawnym dla spółek giełdowych jest regulacja dotycząca insider tradingu i manipulacji rynkiem. Insider trading odnosi się do wykorzystywania poufnych informacji przez osoby związane ze spółką w celu osiągnięcia korzyści na rynku finansowym. I chociaż z roku na rok rośnie liczba zakładanych kont u podmiotów takich jak broker XTB, wielu z nas nadal obawia się handlu na giełdzie z powodu możliwości występowania insider tradingu.

Polskie przepisy prawa wyraźnie zaś zabraniają takiego, nielegalnego w swojej naturze, wykorzystywania poufnych informacji oraz manipulowania rynkiem w celu wprowadzenia w błąd inwestorów. W tym celu z powodzeniem istnieją stosowne, okołofinansowe przepisy Kodeksu karnego oraz bardzo rozbudowanej ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Omawiana tu tematyka jest też przedmiotem zainteresowania wyspecjalizowanej Komisji Nadzoru Finansowej.

Podsumowanie, czyli spółki giełdowe są adresatem naprawdę licznych norm prawnych

Podsumowując, spółki giełdowe w Polsce są poddane wielu przepisom prawnym, które regulują ich funkcjonowanie, ochronę inwestorów, a także, co istotne, stabilność rynku finansowego. Kluczowymi aktami prawnymi dotyczącymi spółek giełdowych są Kodeks spółek handlowych, jak również ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Można śmiało powiedzieć, że bez tych dwóch ustaw spółki giełdowe w obecnie znanym nam kształcie nie mogłyby wprost istnieć.

Przepisy tych i pozostałych wymienionych dzisiaj aktów prawnych dotykają między innymi struktury organizacyjnej spółki, procesu oferowania akcji, sprawozdawczości finansowej, insider tradingu oraz ochrony praw akcjonariuszy. Konkludując, trzeba też dodać, że przestrzeganie powszechnie obowiązujących norm prawnych jest niezmiernie istotne dla zapewnienia przejrzystości i utrzymania zaufania na wrażliwym na wszelkie nieprawidłowości rynku giełdowym. Celem ustawodawcy powinno być zawsze stworzenie optymalnych warunków prawnych do uczciwego konkurowania spółek giełdowych o uwagę, a tym samym i o kapitał, zarówno inwestorów prywatnych, jak i tych instytucjonalnych.

Poprzedni materiał

Następny materiał