Dziedziczenie po mężu Niemcu

Obowiązek zgłoszenia nabycia spadku polskim organom podatkowym po mężu zmarłym w Niemczech

Zadane przez Panią pytanie dotyczy obowiązku zgłoszenia nabycia spadku polskim organom podatkowym po Pani mężu zmarłym w Niemczech mającym obywatelstwo niemieckie. Wskazała Pani również, iż sama nie posiada obywatelstwa niemieckiego. Natomiast stwierdzeniu nabycia spadku (niem. Erbschein) w postępowaniu spadkowym przed sądem niemieckim uzyskała Pani w 2014 roku.

Zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 2).

Wobec powyższego, jako iż w chwili otwarcia spadku, czyli chwili śmierci Pani męża, była Pani obywatelem polskim, to nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych zagranicą, w tym przypadku na terytorium Niemiec, podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn w Polsce.

Zgodnie z art. 5 ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a więc na Pani. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 przy nabyciu w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Mając na uwadze art. 6 ust. 4 ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku, gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Zwolnienie z podatku

Natomiast mając na uwadze art. 4a ust. 1 pkt 1, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2–8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Jeżeli zgłoszenie nabycia spadku nie nastąpi na zasadach określonych w art. 4a ust. 1 pkt 1, nabycie spadku nie będzie podlegało zwolnieniu z podatku, a będzie podlegało opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców należących do I grupy podatkowej. Jak iż spadkodawcą był Pani mąż, to Pani jako nabywca zalicza się do I grupy podatkowej, a tym samym opodatkowaniu podlega nabycie własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 złotych. Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 umowy, to jest 9637 zł.

Na marginesie wskazuję, iż umowa podpisana w Berlinie dnia 14 maja 2003r. Między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku nie dotyczy podatku od spadku i darowizn. Zatem uiszczenie w Niemczech podatku od spadku, nie wpływa na istnienie obowiązku podatkowego w Polsce. Natomiast organy podatkowe dopuszczają możliwość obniżenia podstawy opodatkowania o wartość uiszczony zagranicą podatków.