Wymeldowanie z urzędu z mieszkania komunalnego

Wszczęcie postępowania o wymeldowanie z mieszkania komunalnego

Właścicielem odnośnego mieszkania jest podmiot publiczny – to zwiększa szanse na opracowanie racjonalnej strategii działania. Można zakładać, że przedstawiciele właściciela zachowują się rozsądnie. Panie również mogą zachować się rozsądnie – zwłaszcza w przypadku planów zakupienia mieszkania komunalnego (szczególnie w przypadku wysokiej bonifikaty). Oczywiście, można podejmować próbę walki „o meldunek”, np. przyczyniając się do spowolnienia już wszczętego postępowania dotyczącego wymeldowania Pani córki lub składając odwołanie, przewidziane w art. 127 i następnych Kodeksu postępowania administracyjnego (K.p.a.).

Urząd próbuje zapobiec wstąpieniu w prawo najmu

Racjonalność przedstawicieli właściciela tego mieszkania komunalnego może polegać na chęci zapobieżenia wstąpienia w prawo najmu przez Pani córkę. Wstąpienie w prawo najmu znajduje swój wyraz w treści artykułu 691 K.c.:

„§ 1. W razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą.

§ 2. Osoby wymienione w § 1 wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci.

§ 3. W razie braku osób wymienionych w § 1 stosunek najmu lokalu mieszkalnego wygasa.

§ 4. Osoby, które wstąpiły w stosunek najmu lokalu mieszkalnego na podstawie § 1, mogą go wypowiedzieć z zachowaniem terminów ustawowych, chociażby umowa najmu była zawarta na czas oznaczony. W razie wypowiedzenia stosunku najmu przez niektóre z tych osób stosunek ten wygasa względem osób, które go wypowiedziały.

§ 5. Przepisów §1-4 nie stosuje się w razie śmierci jednego ze współnajemców lokalu mieszkalnego.”

W sytuacji ewentualnego sporu o to, czy doszło do wstąpienia w prawo najmu, może dojść do potrzeby zakwestionowania przed sądem dowodu z dokumentu (np. w postaci zaświadczenia o zameldowaniu). Artykuł 252 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.) stanowi: „Strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenia organu, od którego dokument ten pochodzi, są niezgodne z prawdą, powinna okoliczności te udowodnić.”. Jeśli brakuje zameldowania osoby rzeczywiście mieszkającej z najemcą do jego śmierci, to osoba taka (z grona przewidzianego w artykule 691 K.c.), często musi się napracować w celu udowodnienia swych racji (art. 6 K.c. oraz art. 232 K.p.c.) – czyli w celu wykazania, że spełnia przesłanki wstąpienia w prawo najmu. Prawdopodobnie ktoś reprezentujący właściciela tegoż mieszkania próbuje zabezpieczyć się przed potrzebą udowodnienia, że nie doszło do wstąpienia w prawo najmu.

Ponowne zameldowanie

Jeżeli Pani córka zamieszka ponownie z Panią, to powinno być łatwiejsze bronienie się przed dążeniem do jej wymeldowania. Ewentualnie (w przypadku jej wymeldowania) należałoby postarać się – po jej ponownym wprowadzeniu się – o zameldowanie.

Spróbujmy przeanalizować sytuację, ze szczególnym uwzględnieniem przepisów prawnych. Punktem wyjścia dla zagadnień meldunkowych jest miejsce zamieszkania. Artykuł 25 K.c. brzmi: „Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.”. Przywołajmy także brzmienie artykułu 28 K.c.: „Można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania.”.

Obowiązek meldunkowy obywateli polskich

Obowiązkowi meldunkowemu obywateli polskich ustawodawca poświęcił rozdział 4 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności. Jej artykuł 27 stanowi:

„1. Obywatel polski przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany zameldować się w miejscu pobytu stałego lub czasowego najpóźniej w 30 dniu, licząc od dnia przybycia do tego miejsca.

2. Równocześnie można mieć jedno miejsce pobytu stałego i jedno miejsce pobytu czasowego.”

Jeżeli Pani córka rzeczywiście przebywa w wynajmowanym jej (a zarazem przez nią najmowanym) mieszkaniu, to powinna być zameldowana i to niezależnie od woli jakiekolwiek osoby prywatnej (w tym właściciela tamtego mieszkania) – gdyż są przesłanki zameldowania jej „pod tamtym adresem”. Sytuacja Pani córki nie oznacza „wymeldowania w nieznane” (bo powinna być zameldowana – na stałe albo czasowo – „pod innym adresem”). Ponadto obowiązek meldunkowy nie oznacza przymusu bycia zameldowanym gdziekolwiek – nawet pod zupełnie fikcyjnym adresem. Odwołajmy się do treści artykułu 25 ustawy o ewidencji ludności:

Pobyt stały, pobyt czasowy pod danym adresem

„1. Pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania.

2. Pobytem czasowym jest przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem.

3. Miejscem pobytu stałego lub czasowego osoby zatrudnionej na statku żeglugi śródlądowej lub morskiej albo zamieszkującej w związku z wykonywaniem pracy w ruchomym urządzeniu mieszkalnym, jest siedziba pracodawcy zatrudniającego tę osobę.

4. Ilekroć w ustawie jest mowa o pobycie czasowym obywatela polskiego należy przez to rozumieć przebywanie poza miejscem pobytu stałego przez okres ponad 3 miesięcy.”

„Natomiast zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności: „obowiązek meldunkowy polega na: 1) zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego; 2) wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego; 3) zgłoszeniu wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej oraz powrotu z wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej, z uwzględnieniem art. 36.”

Jeśli Pani córka rzeczywiście przestała wspólnie z Panią mieszka, to powinna zawnioskować o jej wymeldowanie. Artykuł 33 ust. 1 ustawy o ewidencji ludności brzmi: „Obywatel polski, który opuszcza miejsce pobytu stałego albo opuszcza miejsce pobytu czasowego przed upływem deklarowanego okresu pobytu obowiązany jest wymeldować się.”. Brak zameldowania czasowego „pod tamtym adresem” może wskazywać na to, że Pani córka zamieszkała tam na stałe. Oczywiście córka jest uprawniona przedstawiać swe stanowisko. Pani jest uprawniona złożyć zeznania, być może zeznania złoży ktoś inny (np. osoby mieszkające w sąsiedztwie); zeznania składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej – art. 233 Kodeksu karnego (K.k.).

Decyzja w sprawie wymeldowania z mieszkania komunalnego

Prawdopodobnie w tym przypadku jedna gmina jest zarówno organem administracji (właściwym w „sprawie meldunkowej”), jak również właścicielem odnośnego mieszkania. Zapewne (co można sprawdzić) wspomniane przez Panią postępowanie administracyjne wszczęto z uwagi na treść artykułu 35 ustawy o ewidencji ludności, który stanowi: „Organ gminy, o którym mowa w art. 28 ust. 1, wydaje z urzędu lub na wniosek właściciela lub podmiotu wskazanych w art. 28 ust. 2, decyzję w sprawie wymeldowania obywatela polskiego, który opuścił miejsce pobytu stałego albo opuścił miejsce pobytu czasowego przed upływem deklarowanego okresu pobytu i nie dopełnił obowiązku wymeldowania się.”. Czasami postępowania (w tym administracyjne) są prowadzone w sposób wadliwy. Pani córce lub jej pełnomocnikowi (a Pani mogłaby być pełnomocnikiem) przysługuje uprawnienie do zapoznania się z aktami sprawy (73 oraz art. 74 K.p.a.). Być może w aktach znajdą się istotne argumenty przeciwko stanowisku przedstawicieli właściciela mieszkania.

Proponuję zastanowić się nad podjęciem starań o kupienie mieszkania komunalnego. Gdy Pani stanie się jego właścicielką, to zagadnienie meldunku zapewne będzie mniej interesowało urzędników gminnych.

Racjonalność wskazuje na to, by – w przypadku stwierdzenia (ponownego) zamieszkiwania Pani córki w tym mieszkaniu – umorzyć postępowanie administracyjne w sprawie jej wymeldowania. Jednak zachowania ludzkie (w tym urzędnicze) nie są wyłącznie racjonalne. Ktoś może kierować się podejściem formalistycznym i wydać decyzję o wymeldowaniu według stanu na określony dzień (np. według daty wszczęcia postępowania). W takim przypadku po ponownym zamieszkaniu Pani córki należałoby zawnioskować o jej zameldowanie „pod danym adresem”.

Proszę terminowo zgłaszać rzeczywistą liczbę osób mieszkających w mieszkaniu; dotyczy to zwłaszcza „opłaty śmieciowej”, ale czasami określone inne opłaty są powiązane z liczbą mieszkańców.