Równomierne obciążenie zajęciami nauczyciela

Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć

Odpowiadając na Pani pytanie związane z równomiernym obciążeniem zajęciami, uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. – Karta Nauczyciela (j.t.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.) czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin tygodniowo.

Żaden przepis nie określa, że nauczyciel nie może mieć tzw. okienek pomiędzy zajęciami edukacyjnymi z uwagi na to, że jego czas pracy jest przeznaczony nie tylko na zajęcia edukacyjne. W czasie „okienek” nauczyciel pracując w wymiarze tygodniowym nieprzekraczającym 40 godzin może zająć się przygotowaniem do zajęć lub samokształceniem.

W ramach wymienionego czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować (art. 42 ust. 2 Karty Nauczyciela):

„1) zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ustawie;

2) inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, z tym że w ramach tych zajęć:

a) nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych, jest obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 2 godzin w tygodniu,

b) nauczyciel szkoły ponadgimnazjalnej, w tym specjalnej, jest obowiązany prowadzić zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 1 godziny w tygodniu;

3) zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym”.

Czy zasady tygodniowego rozkładu zajęć dydaktyczno-wychowawczych dotyczą również nauczycieli?

Zasady tygodniowego rozkładu zajęć dydaktyczno-wychowawczych uczniów (czyli planu lekcji) określone są w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69, z późn. zm.)

Zgodnie z § 2 tego aktu prawnego dyrektor zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole lub placówce, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek.

Z kolei § 4 mówi, że jeżeli specyfika programu nauczania nie sprzeciwia się temu, w planie zajęć dydaktyczno-wychowawczych uwzględnia się:

1. potrzebę równomiernego obciążenia zajęciami w poszczególnych dniach tygodnia;
2. potrzebę różnicowania zajęć w każdym dniu;
3. zasadę niełączenia w kilkugodzinne bloki zajęć z tego samego przedmiotu.

Jak wynika z powyższego, zasada równomiernego obciążenia zajęciami dotyczy tylko uczniów, a nie nauczycieli. Nauczyciel pracuje na pełny etat – 40 godzin w tygodniu (w tym określoną liczbę godzin jako pensum), dyrektor szkoły może więc nim dysponować zgodnie z potrzebami. Oznacza to, że jednego dnia nauczyciel może mieć tylko dwie godziny z pensum, a innego dnia – siedem. Jedyna zasada, jaka nie powinna być naruszana, to ta o 40-godzinnym tygodniu pracy i określonej dla danego nauczyciela liczbie godzin dydaktyczno-wychowawczych.