Pozbawienie praw rodzicielskich ojca z którym nie ma kontaktu

Pozbawienie praw rodzicielskich a kontakty z dzieckiem

Na wstępie zauważyć należy, że nawet gdyby doszło do pozbawienia władzy rodzicielskiej ojca dziecka, to i tak ojcu przysługiwać będzie prawo do kontaktowania się z dzieckiem. Kontakty dziecka z rodzicem są bowiem niezależne od władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej nie skutkuje jednak zwolnieniem z obowiązku łożenia na utrzymanie dziecka.

Zgodnie z art. 111 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.

Obowiązki rodzica względem dziecka

Mając na uwadze powyższą treść przepisu, należy zastanowić się, jakie obowiązki względem dziecka ma rodzic. Wyraźnie podkreślić należy bowiem, iż jedną z przesłanek pozbawiania władzy rodzicielskiej jest rażące zaniedbywanie swoich obowiązków względem dziecka.

W pierwszej kolejności każdy rodzic zobowiązany jest do szacunku i wspierania dziecka (art. 87). Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1). Istotne jest jednak, aby władza rodzicielska była wykonywana zgodnie z dobrem dziecka i interesem społecznym. Władza obejmuje jednak nie tylko element wychowawczy, ale także zarządczy, odnoszący się do majątku dziecka. Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień (art. 96 § 1). Rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską (art. 101 § 1). Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.

Powody pozbawienia praw rodzicielskich

Mając na uwadze powyższe, zachowanie ojca dziecka winno być poddane ocenie z punktu widzenia ww. obowiązków jako podstawowych obowiązków obciążających każdego z rodziców. W pytaniu wskazuje Pani, iż ojciec w żaden sposób nie troszczy się o dziecko, nie kontaktuje się z nim, nie troszczy się o jego stan zdrowia. Nie bez znaczenie jest tu także wiek dziecka. Pisze Pani, że dziecko ma 17 lat, co z kolei każe podnieść, iż kontakt z ojcem i próba teoretycznego stworzenia tzw. pełnej rodziny jest ważna. Nadto córka w sprawie także będzie przesłuchiwana i będzie mogła dokładnie opisać, dlaczego kontakt z ojcem jest taki, a nie inny. Czy sama próbowała kontaktować się z ojcem?

Pozbawienie praw rodzicielskich w praktyce

W mojej ocenie wskazane przez Panią sytuacje, o ile dają podstawę do wystąpienia z żądaniem pozbawienia ojca dziecka władzy rodzicielskiej, o tyle muszą zostać w toku postępowania udowodnione. Nie ulega wątpliwości, iż w sprawie o pozbawienie władzy rodzicielskiej nad córką, sąd zechce dopuścić dowody z opinii biegłego psychologa dziecięcego lub z opinii zespołu specjalistów sądowych na okoliczność ustalenia, czy ojciec dziecka daje należytą gwarancję wykonywania władzy rodzicielskiej w odniesieniu do dziecka. Pamiętać bowiem należy, iż kontakty ojca z dzieckiem są niezależne od władzy rodzicielskiej.

Do złożenia wniosku konieczne jest dysponowanie odpisem skróconym aktu urodzenia dziecka, miejscem zamieszkania ojca i dowodami na wskazane w treści pytania twierdzenia. Postępowanie o pozbawienie władzy rodzicielskiej jest bowiem postępowaniem cywilnym, do którego zastosowanie znajdzie reguła ogólna, iż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.