Dziedziczenie przez córkę po zrzeczeniu się praw rodzicielskich

Czy pozbawienie rodzica władzy rodzicielskiej będzie mieć wpływ na dziedziczenie przez dziecko?

Zgodnie z art. 931 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.) w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Pozbawienie Pana władzy rodzicielskiej nad córką nie oznacza, że nie będzie ona po Panu dziedziczyła. Nadal jest bowiem Pana biologicznym dzieckiem. Dziedziczenie wiąże się z faktem, że jest Pan ojcem swojego dziecka. Opiera na więzach krwi – pokrewieństwie, a nie na władzy rodzicielskiej. Tak więc Pana córka będzie po Panu dziedziczyła o ile nie została przez kogoś innego oficjalnie przysposobiona (adoptowana). Dopiero bowiem przysposobienie pełne (adopcja) powoduje, iż dziecko zostaje włączone do nowej rodziny, a wyłączone całkowicie ze swojej rodziny naturalnej.

Możliwość wydziedziczenia dziecka

Jeżeli zatem Pana córka nie została przez innego mężczyznę adoptowana po tym, jak Pan zrzekł się praw rodzicielskich, to będzie dziedziczyć po Panu jako swoim biologicznym ojcu. Jakie ma Pan zatem możliwości, aby Pana córka po Panu nie dziedziczyła? Po pierwsze może Pan córkę wydziedziczyć. Wydziedziczenie jest uregulowane w art. 1008 K.c. Zgodnie z tym przepisem: „spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawnieni:

1) wbrew woli spadkodawcy postępują uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
2) dopuścili się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności, albo rażącej obrazy czci;
3) uporczywie nie dopełniają względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych”. 

Ważność i skuteczność wydziedziczenia

Jak wynika z przytoczonego przepisu, wydziedziczenie może zostać dokonane jedynie w testamencie. Nieważność tego dokumentu pociąga za sobą nieważność wydziedziczenia. Ważność i skuteczność wydziedziczenia zależy od:

• dokonania go w ważnym testamencie – jeżeli testament będzie z jakiejkolwiek przyczyny nieważny, to pociągnie to za dobą nieważność wydziedziczenia;
• dokonania wydziedziczenia z przyczyn wyżej określonych – jeżeli wydziedziczenie zostanie dokonane z innych przyczyn, to będzie nieważne;
• nieprzebaczenia osobie uprawnionej do zachowku przez spadkodawcę.

Po drugie może Pan zawrzeć z córką umowę notarialną o zrzeczeniu się przez córkę dziedziczenia po Pana śmierci. Do zawarcia takiej umowy potrzebna jest oczywiście zgoda Pana i córki.