Zmiana nazwiska na panieńskie

Przepisy prawa regulujące zmianę nazwiska

Z treści Pani pytania wynika, iż zamierza Pani zmienić nazwisko z przyjętego po małżonku w trackie zawierana małżeństwa na panieńskie.

Jako że nie wskazuje Pani na stan swojej wiedzy w zakresie przysługujących Pani praw, pozwoli Pani, iż w pierwszej kolejności wskażę na przepisy prawa regulujące zmianę nazwiska, a następnie przejdę do orzecznictwa i poglądów literatury w odniesieniu do Pani problemu.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, iż zamiana nazwiska jest możliwa w drodze postępowania administracyjnego na mocy ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska.

Zgodnie z art. 4 ustawy „zmiany imienia lub nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów, w szczególności gdy dotyczą zmiany:

1. imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka;
2. na imię lub nazwisko używane;
3. na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione;
4. na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada”.

Jak podnosi się w literaturze, „istnienie normy prawnej uprawniającej do żądania zmiany imienia lub nazwiska z uwagi na wystąpienie ogólnie wskazanych przez ustawodawcę »szczególnych powodów« jest wystarczającym w tym obszarze, a tym samym przykładowe ich wyliczanie i nazywanie nie tylko prowadzi do rozmaitego typu problemów interpretacyjnych, co jest po prostu zbędne. »Ważny powód« zmiany imienia lub nazwiska powinien być indywidualnie oceniany w każdej jednostkowej sprawie i pożądanym byłoby zrównoważenie pierwiastków subiektywnego i obiektywnego w aspekcie oceny »ważnych powodów« uzasadniających zmianę imienia lub nazwiska. Znaczy to, że wnioskodawca powinien przekonać organ administracyjny, że wskazany subiektywnie przez niego powód zmiany jest na tyle istotny, by władza dokonała tej zmiany, uznając go za obiektywnie istotny” [W. Hrynicki, Ważne powody administracyjnej zmiany imienia lub nazwiska (przyczynek do dyskusji)].

Zmiana nazwiska na rodowe przed przeprowadzeniem rozwodu

Mając na uwadze powyższe, w mojej ocenie we wniosku o zmianę nazwiska winna Pani wskazać przede wszystkim na okoliczność ustania pożycia, a co się z tym wiąże, pozostawanie przy nazwisku męża nie leży w Pani interesie. W treści pytania wskazuje Pani na „ważne względy”. Pragnę zauważyć, iż bez podania przez Panią przyczyn nie sposób wskazać, iż taka możliwość istnieje, czy też nie, bowiem zwrot „ważne względy” jest niejasny i każdy z urzędników może ten zwrot inaczej interpretować. Jako przykłady zmiany nazwiska wskazać może uzależnienie męża od alkoholu, narkotyków, z mniej drastycznych chęć założenia własnej firmy pod własnym nazwiskiem, co w sytuacji rozwodu w sposób znaczny komplikuje jej funkcjonowanie w dalszym okresie. Kolejnym przykładem jest okoliczność pozostawania przez małżonka osobą rozpoznawaną w lokalnym środowisku.

Jak wynika z powyższego, nie sposób wskazać jednej przesłanki, która skutecznie umożliwi zmianę posiadanego przez Panią nazwiska, przyjętego w czasie zawierania małżeństwa.

Proszę zatem o wskazanie, jakimi przesłankami będzie się Pani kierowała. Zmiana imienia lub nazwiska następuje na pisemny wniosek osoby ubiegającej się o zmianę, zwanej dalej „wnioskodawcą”. Decyzję o wyrażeniu zgody na zmianę imienia lub nazwiska bądź o odmowie wyrażenia zgody na zmianę imienia lub nazwiska wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego wnioskodawcy albo jego zastępca, a w przypadku braku takiego miejsca – kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy ze względu na ostatnie miejsce pobytu stałego wnioskodawcy albo jego zastępca.

Wniosek o zmianę imienia lub nazwiska

„Wniosek o zmianę imienia lub nazwiska zawiera:

1) dane osoby, której zmiana dotyczy:

1. imię (imiona), nazwisko oraz nazwisko rodowe,
2. adres miejsca zameldowania na pobyt stały lub ostatni pobyt stały,
3. w przypadku braku miejsca zameldowania na pobyt, o którym mowa w lit. b, adres pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące,
4. numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności, zwany dalej »numerem PESEL«;

2) imię i nazwisko, na jakie ma nastąpić zmiana;

3) uzasadnienie.

2. Do wniosku o zmianę nazwiska dołącza się:

1) odpis zupełny aktu urodzenia;

2) odpis zupełny aktu małżeństwa;

3) odpisy zupełne aktów urodzenia małoletnich dzieci, jeżeli zmiana nazwiska rozciąga się na dzieci;

4) inne dokumenty uzasadniające zmianę nazwiska.

3. Do wniosku o zmianę imienia dołącza się:

1) odpis zupełny aktu urodzenia;

2) odpis zupełny aktu małżeństwa;

3) inne dokumenty uzasadniające zmianę imienia”.