Czy darowizna nieruchomości w trakcie małżeństwa wchodzi do wspólności majątkowej?

Co należy do majątków osobistych męża i żony?

Zgodnie z treścią art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.

Uregulowanie to dotyczy przedmiotów majątkowych nabytych w czasie trwania wspólności ustawowej przez jedno albo oboje małżonków w drodze dziedziczenia, zapisu lub darowizny. Wyrażoną w tym przepisie zasadą jest, że jeżeli spadkodawca lub darczyńca inaczej nie postanowił, to przedmioty tak nabyte przez jedno z małżonków wchodzą w skład jego majątku osobistego, przedmioty zaś nabyte przez oboje małżonków stają się ich współwłasnością w częściach ułamkowych, a udziały w tej współwłasności należą do majątków osobistych małżonków.

Czy żona dzieli się z mężem otrzymanym spadkiem lub darowizną?

Dla przynależności do majątku osobistego jednego z małżonków przedmiotów majątkowych nabytych w drodze dziedziczenia nie ma znaczenia, że dziedziczący małżonek pokrył z majątku wspólnego długi spadkowe albo dopłaty lub spłaty, jakie przypadły od niego na rzecz współspadkobierców, chyba że spadkodawca inaczej postanowił. Tak uchwała SN z 28 września 2001 r., III CZP 52/2001, LexPolonica nr 352488 (OSNC 2002, nr 6, poz. 73) i postanowienie SN z 11 marca 2011 r., II CSK 405/2010 (LexPolonica nr 2578256, niepubl.); odmiennie uchwała SN z 18 września 1989 r., III CZP 80/89 (LexPolonica nr 310685) z glosą aprobującą A. Dyoniaka (OSP 1990, nr 10, poz. 357). Dotyczy to także zapisu obciążonego dalszym zapisem, gdyby został on spełniony z majątku wspólnego. Wydatki poniesione z tego tytułu z majątku wspólnego podlegają rozliczeniu stosownie do art. 45.

Darowizna jest to czynność prawna w znaczeniu przyjętym przez Kodeks cywilny (art. 888). Jest to także darowizna czyniąca zadość obowiązkowi wynikającemu z zasad współżycia społecznego (art. 902 K.c.). W tej ostatniej kategorii mieszczą się m.in. zwyczajowe prezenty ślubne i tzw. wyposażenie, jakie jedno z małżonków otrzymało od swych rodziców w związku z zawarciem małżeństwa.

Kiedy spadek lub darowizna wchodzą do majątku wspólnego małżonków?

Przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę mogą wejść do majątku wspólnego małżonków tylko wtedy, gdy spadkodawca lub darczyńca „inaczej postanowił”. To „inne postanowienie” spadkodawcy może być zamieszczone jedynie w testamencie. W wypadku darowizny zastrzeżenie, że jej przedmiot ma należeć do majątku wspólnego, musi być objęte treścią umowy.

Wola spadkodawcy lub darczyńcy dokonania przysporzenia na rzecz majątku wspólnego może być wyrażona wprost albo wynikać z wykładni testamentu (art. 948 K.c.) lub umowy darowizny (art. 65 K.c.).

Spadkodawca „inaczej postanowił” w rozumieniu art. 33 pkt 2, jeżeli np. powołał do spadku oboje małżonków lub jedno z nich, z zastrzeżeniem, że spadek wejdzie w skład majątku wspólnego małżonków.

Niestety, zgodnie z powyższym nieruchomość stanowi wyłącznie składnik majątku osobistego żony.