Ponowne ustalenie uprawnień do renty rodzinnej po zmarłym rodzicu

Uprawnienie do renty rodzinnej 

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa, renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo spełniała wymogi do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Do renty rodzinnej po zmarłej osobie mają prawo: dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione – do ukończenia 16. roku życia lub 25. roku życia, jeżeli się uczą oraz bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy przed 16. rokiem życia lub w czasie nauki w szkole do ukończenia 25. roku życia.

Z powyższego wynika, że zachowa Pan prawo do renty rodzinnej po zmarłym ojcu, o ile komisja lekarska ZUS – orzecznik ZUS stwierdzi, że stał się Pan osobą całkowicie niezdolną do pracy przed 16. rokiem życia lub w czasie nauki w szkole do ukończenia 25. roku życia.

Wniosek do ZUS o ponowne ustalenie uprawnień do renty rodzinnej

Co to oznacza dla Pana? Otóż w każdym czasie może Pan zwrócić się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie ponowne uprawnień do renty rodzinnej po zmarłym ojcu.

Pana prawo do świadczenia jest bezterminowe, ale uzależnione od istnienia określonego stanu zdrowia. Jeśli lekarz orzecznik ZUS stwierdzi okresową całkowitą niezdolność do pracy, to renta rodzinna może być wówczas przyznana na okres niezdolności do pracy określony w orzeczeniu. Po upływie takiego okresu następuje wstrzymanie wypłaty – oczywiście, gdy ponowne badanie lekarza orzecznika wykaże ustąpienie całkowitej niezdolności do pracy.

Jeżeli lekarz orzecznik ZUS w orzeczeniu stwierdzi, że niezdolność do pracy ma charakter trwały, to prawo do renty przywróci Panu na stałe.

Orzeczenie całkowitej niezdolności do pracy która powstała w wieku szkolnym warunkiem otrzymania uprawnień do renty rodzinnej

Pragnę dodać i wyjaśnić ewentualne wątpliwości: zupełnie nie ma znaczenia fakt tak długiej przerwy po ustaniu wypłaty renty rodzinnej – zawsze może Pan wrócić do świadczenia po zmarłym ojcu po spełnieniu tylko jednego warunku – o którym napisałam wyżej – musi być orzeczona całkowita niezdolność do pracy, która powstała w wieku szkolnym.

Podstawa prawna: art. 68 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.).

Oto dokładna treść tego przepisu:

„Art. 68. 1. Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej: 

1. do ukończenia 16 lat;
2. do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo
3. bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.”

Wysokość renty rodzinnej

W jakiej wysokości przysługuje renta rodzinna? Renta rodzinna wynosi dla jednej osoby uprawnionej – 85% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu.

Co zatem powinien Pan teraz zrobić? Sadzę, że jak najszybciej, jeszcze w tym miesiącu należy złożyć wniosek o ponowną wypłatę renty rodzinnej. Jeżeli wniosek złoży Pan jeszcze w lutym, nawet w ostatnich dniach, to wypłata świadczenia zostanie wznowiona od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożono wniosek. ZUS nie wyrównuje renty rodzinnej wstecz, dlatego upływ czasu jest dla Pana bardzo niekorzystny.

W związku z powyższym proponuję szybki kontakt z najbliższym Inspektoratem ZUS. Będzie Pan musiał zebrać i wypełnić niezbędne dokumenty: wniosek o rentę rodzinną, kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych oraz zaświadczenie o stanie zdrowia dla celów świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Druk N-9 – zaświadczenie o stanie zdrowia dla celów świadczeń z ubezpieczeń społecznych

Proponuję, by nawet już jutro udał się Pan do lekarza rodzinnego lub lekarza, który jest lekarzem prowadzącym – specjalistą, aby wypełnił druk N-9 – zaświadczenie o stanie zdrowia dla celów świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Proszę lekarzowi powiedzieć, iż zamierza Pan ubiegać się o ustalenie prawa do renty rodzinnej, w związku z tym musi być przeprowadzone badanie przez lekarza orzecznika ZUS. ZUS będzie pytał orzecznika, czy jest Pan osobą całkowicie niezdolną do pracy lub samodzielnej egzystencji i czy ta niezdolność powstała w wieku szkolnym (art. 68 ustawy emerytalnej – wskazany wyżej).

Czy orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wydane przez powiatowy zespół ds. orzekania stanowi podstawę do wznowienia renty rodzinnej?

Wyjaśnić powinnam, że orzeczenie, które Pan obecnie posiada, o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wydane przez powiatowy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności jest to orzeczenie wydane do celów pozarentowych, dlatego nie stanowi ono podstawy do wznowienia renty rodzinnej.

W oparciu o to orzeczenie może tylko i wyłącznie pracodawca Pana zatrudnić, czyli orzeczenie pomaga w uzyskaniu zatrudnienia. W praktyce pracodawcy, zatrudniając osobę z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, korzystają z pewnych ulg, zyskują środki z PFRON na utworzenie miejsca pracy dla osoby niepełnosprawnej. Jeżeli w orzeczeniu posiada Pan wskazany rodzaj pracy – praca w warunkach chronionych, to pracodawca, aby mógł Pana zatrudnić, właśnie takie warunki pracy musiałby stworzyć.

Orzeczenie takie uprawnia nadto do korzystania z pewnych ulg np. tańszych biletów autobusowych czy kolejowych. Jest też podstawą do wypłaty zasiłku pielęgnacyjnego. Podstawą prawną jego wydania jest ustawa o rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

Natomiast orzeczenie to nie może stanowić podstawy wypłaty renty przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ani renty z tytułu niezdolności do pracy, ani renty rodzinnej w Pana sytuacji.

Wynika to z tego, że przepisy ustawy o emeryturach i rentach wymagają, aby do celów rentowych komisja lekarska w ZUS-ie wydała drugie, swoje orzeczenie, iż dana osoba jest osobą posiadającą niezdolność do pracy. Ta niezdolność do pracy w Pana sytuacji, aby była podstawą do wypłaty renty rodzinnej, musi być całkowitą niezdolnością do pracy, powstałą w okresie szkolnym.

Zatem najpierw musi Panu wypełnić druk N-9 lekarz rodzinny. Dopiero mając to zaświadczenie może Pan zgłosić wniosek do ZUS o wypłatę renty rodzinnej. Po złożeniu wniosku ZUS wyznaczy komisję lekarską – będzie to badanie przez lekarza orzecznika ZUS. Gdy stwierdzi on, że w Pana przypadku występuje całkowita niezdolność do pracy powstała w okresie szkolnym – to ma Pan prawo na 100% do renty rodzinnej po zmarłym ojcu. ZUS ma 30 dni na wyznaczenie terminu badania.

Podkreślam, że upływ czasu ma dla Pana bardzo istotne znaczenie, ponieważ ZUS wypłaci rentę od 1 dnia miesiąca, w którym złożony zostanie wniosek o rentę rodzinną, nawet jeżeli badanie orzecznik ZUS przeprowadzi znacznie później. Na koniec dodam, że o tę rentę mógł się Pan starać już wcześniej i ją pobierać, dlatego szkoda czasu na zwlekanie.