.
Udzieliliśmy ponad 131,7 tys. porad prawnych i mamy 14 830 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Co grozi za wypłacenie pieniędzy z konta po śmierci właściciela?

• Data: 01-02-2024 • Autor: Michał Berliński

W obliczu śmierci członka rodziny wiele kwestii prawnych i finansowych wymaga natychmiastowej uwagi i rozstrzygnięcia. Jednym z często spotykanych problemów jest zarządzanie środkami zmarłego, które pozostają na jego koncie bankowym. Artykuł ten ma na celu wyjaśnienie, co się dzieje z pieniędzmi na koncie po śmierci właściciela, a także jakie konsekwencje prawne niesie za sobą samowolne wypłacenie tych środków. Przedstawione zostaną zarówno przepisy prawne, jak i konkretny przypadek pana Pawła, który uwypukla potencjalne zagrożenia związane z niewłaściwym postępowaniem w tak delikatnej sytuacji.


Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Co grozi za wypłacenie pieniędzy z konta po śmierci właściciela?

Pan Paweł został wezwany na policję w związku z włamaniem na konto i wypłaceniem z niego pieniędzy po śmierci właściciela. Sprawę zgłosił bank, chodzi o nieżyjącego tatę pana Pawła – gdy zmarł, pan Paweł użył jego karty i wypłacił z bankomatu pieniądze. Okazało się, że w ten sposób przywłaszczył sobie ostatnią emeryturę, której ZUS już nie powinien przelewać. Bank chce odzyskać wypłacone pieniądze, których żąda ZUS. Pan Paweł pyta, jak ta sytuacji wygląda od strony prawnej i co powinien zrobić. Chciałby wiedzieć, co może grozić za wypłatę pieniędzy po śmierci właściciela konta.

Wypłata środków po śmierci właściciela rachunku

Zacznijmy od tego, że bank wypłaca kwotę z konta osobistego według przedstawionego dokumentu potwierdzającego dziedziczenie. Technicznie sprawa wygląda następująco. Po śmierci właściciela konta (nie dotyczy to rachunków związanych z prowadzeniem firmy) Prawo bankowe nakazuje wypłacić ze środków zgromadzonych na tym rachunku tylko:

 

  1. zwrot kosztów pogrzebu – osobie, która przedstawi rachunki dokumentujące te koszty i akt zgonu właściciela rachunku,
  2. pieniądze pozostawione nie tylko żonie czy mężowi, ale ewentualnie najbliższym krewnym (dzieciom, wnukom, rodzicom bądź rodzeństwu) na podstawie tzw. dyspozycji na wypadek śmierci,
  3. pieniądze wypłacone z ZUS-u za okres po śmierci posiadacza rachunku.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Brak dyspozycji na wypadek śmierci

Zakładam, że tata pana Pawła nie złożył w banku tzw. dyspozycji na wypadek śmierci i środki zgromadzone na koncie podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych i to niezależnie od tego, w jakiej walucie zostały one zgromadzone. Podstawą do wypłaty środków jest odpis prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo wypis zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza. Jeśli spadek po ojcu nabyło dwóch lub więcej spadkobierców, do wypłaty środków z rachunku bankowego niezbędne będzie także przedłożenie bankowi postanowienia sądu o dziale spadku lub pisemnego, zgodnego oświadczenia spadkobierców o podziale środków zgromadzonych na tym rachunku. Dopiero na podstawie dokumentu środki z rachunku osoby zmarłej zostaną wypłacone.

 

I teraz przejdźmy do szczegółów. W regulaminie większości banków działających w Polsce znajdziemy zapis o mniej więcej takiej treści: „1. Wypłaty z rachunku mogą być dokonywane w formie: 1) gotówkowej: a) w przypadku rachunku głównego – we wszystkich placówkach Banku wyłącznie w złotych polskich, b) w przypadku rachunku walutowego – wyłącznie w walucie, w której prowadzony jest rachunek – w wyznaczonych placówkach Banku”.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przywłaszczenie emerytury po śmierci ojca jako przestępstwo

Zatem należy stwierdzić, że działanie pana Pawła – użycie karty bankowej zmarłego, wejście na jego konto i wypłata z niego pieniędzy – bez stosownego dokumentu w postaci poświadczenia dziedziczenia czy też postanowienia sądu oraz bez stawiennictwa w banku i złożenia tam wniosku jest niewątpliwie przestępstwem. W mojej ocenie ZUS mógł zgłosić ten fakt na policję, zatem aby zminimalizować swoje problemy, pan Paweł powinien zwrócić ZUS-owi żądaną kwotę. Co więcej, nie jest powiedziane, że w takiej sytuacji uniknie odpowiedzialności karnej. Istotne, czy oprócz niego są też inni spadkobiercy.

 

Jedyne wytłumaczenie, które pan Paweł może przyjąć na swoją obronę, jest takie, że wykorzystał te środki na realizację pogrzebu. Jeśli jednak ZUS nie wycofa sprawy z policji albo, mimo wycofania przez ZUS, prokurator postawi panu Pawłowi zarzut (co w mojej ocenie jest możliwe), to wtedy powinien on wnosić o warunkowe umorzenie postępowania na tzw. okres próby. W innej sytuacji może zostać mu wymierzona np. grzywna, tak jak w postępowaniu o kradzież.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przykłady

Przypadek pani Anny

Po śmierci męża pani Anna użyła karty bankomatowej zmarłego, aby pokryć koszty pogrzebu. Niestety, nie zdawała sobie sprawy, że formalnie potrzebne jest potwierdzenie uprawnień do dysponowania tymi środkami. W rezultacie bank zgłosił podejrzenie nieprawidłowości, a pani Anna musiała wyjaśniać sytuację przed sądem, co wiązało się z dodatkowym stresem i kosztami.

 

Historia pana Jacka

Jacek, po śmierci ojca, zalogował się do jego konta internetowego i dokonał kilku transakcji. Chociaż jego intencją było tylko uregulowanie bieżących rachunków ojca, bank uznał to za nieuprawnione korzystanie z konta i zgłosił sprawę na policję. Jacek stanął przed sądem, a sprawa zakończyła się nałożeniem na niego grzywny.

 

Doświadczenie pana Krzysztofa

Krzysztof, będąc jedynym spadkobiercą, przekonany o swoich prawach, wypłacił wszystkie środki z konta zmarłego ojca dzień po jego śmierci. Niedługo potem okazało się, że ojciec miał długi, a wypłacone środki miały być przeznaczone na ich spłatę. Krzysztof musiał stawić czoła poważnym konsekwencjom prawno-finansowym, w tym roszczeniom wierzycieli i postępowaniu karnemu za przywłaszczenie środków.

Podsumowanie

Wypłacenie pieniędzy z konta po śmierci właściciela bez odpowiednich uprawnień prawnych może prowadzić do poważnych konsekwencji, włącznie z postępowaniem karnym. Kluczowe jest zrozumienie, że środki zgromadzone na kontach zmarłych podlegają określonym procedurom prawnym, a ich samowolne wykorzystanie jest traktowane jako przestępstwo. Dlatego zawsze zalecane jest skonsultowanie się z prawnikiem lub bankiem przed podjęciem jakichkolwiek działań związanych z finansami zmarłej osoby.

Oferta porad prawnych

Jeśli stoisz przed wyzwaniami prawnymi związanymi z zarządzaniem finansami po śmierci bliskiej osoby, skorzystaj z naszych profesjonalnych porad prawnych online. Oferujemy również pomoc w przygotowaniu niezbędnych pism i dokumentów, aby zapewnić Ci spokój i legalność Twoich działań. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553

 

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając  formularz poniżej  ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Michał Berliński

Prawnik, absolwent Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II w Lublinie. Studia ukończył w 2015 roku obroną pracy magisterskiej w Katedrze Prawa Pracy o temacie „Zakaz konkurencji w trakcie i po ustaniu stosunku pracy”. Podczas studiów praktykował w kancelariach adwokackich i radcowskich oraz w prokuraturze, udzielał również porad prawnych w Uniwersyteckiej Poradni Prawnej głównie z zakresu prawa cywilnego oraz rodzinnego. Ukończył aplikację komorniczą w Izbie Komorniczej przy Sądzie Apelacyjnym w Lublinie. W 2018 roku uzyskał pozytywny wynik z egzaminu komorniczego i został powołany na stanowisko asesora komorniczego przez Prezesa Sądu Apelacyjnego w Lublinie. Nieprzerwanie od 2015 roku pracuje jako asystent komornika, aplikant, asesor komorniczy i kierownik kancelarii. Aktualnie prowadzi własną kancelarię komorniczą, Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Radomiu. Specjalizuje się głównie w prawie cywilnym, rodzinnym, postępowaniu cywilnym oraz egzekucyjnym. Interesuje się również prawem pracy, nieruchomości i ich obrotem, a także prawem nowych technologii i rynkiem e-commerce.


.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Szukamy prawnika »

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

Paragraf jako alternatywne logo serwisu