Budujemy wspólny dom na mojej działce, czy żona ma do niego prawo?

Czym jest wspólność majątkowa małżeńska?

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (K.r.o.):

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa), obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Nadto, w oparciu o § 2, do majątku wspólnego należą w szczególności:

1. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2. dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3. środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4. kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875).Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
   

Co wchodzi do majątku osobistego małżonków?

W kontekście Pana zapytania należy także wskazać na treść art. 33 K.r.o., zgodnie z tym przepisem:

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą m.in.:

1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;

2. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił (w Państwa przypadku darowizna była dokonana zarówno dla Pana, jak i dla małżonki, zatem nieruchomość wchodzi w skład majątku wspólnego);

3. prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;

4. przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;

5. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;

6. przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość);

7. wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;

8. przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;

9. prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;

10. przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Ograniczenia w czasie trwania wspólności

Warto też zwrócić uwagę na art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przepis ten mówi, że w czasie trwania wspólności majątkowej żaden z małżonków nie może domagać się podziału majątku wspólnego. Nie ma też prawa rozporządzać udziałem, który przypadnie mu dopiero w przyszłości – po ustaniu wspólności – ani w całym majątku wspólnym, ani w jego poszczególnych składnikach.

Faktury a prawo do zakupów – czy nazwisko ma znaczenie?

Jeżeli obowiązuje Państwa wspólność majątkowa małżeńska, to wszystkie zakupy związane z budową domu wchodzą do majątku wspólnego – niezależnie od tego, na kogo wystawiona jest faktura. Kluczowe jest to, że nabycie następuje w trakcie trwania wspólności, a nie nazwisko widniejące na dokumencie. Do majątku osobistego można by je zaliczyć tylko wtedy, gdyby zostało wyraźnie wykazane, że wydatki zostały pokryte wyłącznie z majątku osobistego jednego z małżonków, co w praktyce bywa trudne. Dlatego obawy Pana małżonki są nieuzasadnione – zakupy dokonywane na budowę będą należeć do Was obojga.

Źródła:

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59