Zwolnienia z opłaty skarbowej

Każdy aktywny człowiek spotyka się z opłatą skarbową, udzielając pełnomocnictwa, budując dom i w wielu, wielu innych sytuacjach. Co do zasady opłacie skarbowej podlega:

1. w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej:
   1. dokonanie czynności urzędowej na podstawie zgłoszenia lub na wniosek,
   2. wydanie zaświadczenia na wniosek,
   3. wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji);
2. złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii – w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym (art. 1 ust 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej – Dz. U. z dnia 8 grudnia 2006 r. ze zm.).

Opłacie skarbowej podlega również dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia oraz zezwolenia (pozwolenia) przez podmiot inny niż organ administracji rządowej i samorządowej, w związku z wykonywaniem zadań z zakresu administracji publicznej, a także złożenie w takim podmiocie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii.

Nie zawsze jednak od czynności podlegającej opłacie skarbowej ową opłatę zapłacimy; wykaz przedmiotów opłaty skarbowej, stawki tej opłaty oraz omawiane zwolnienia przedmiotowe zawiera załącznik do wymienionej wyżej ustawy, zgodnie z nim, przykładowo, zwolnione od opłaty jest:

1. sporządzenie aktu urodzenia lub zgonu;
2. przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka lub o nadaniu dziecku nazwiska męża matki;
3. dokonanie wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia;
4. zmiany wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia;
5. udzielenie informacji w związku z wyceną dokonywaną przez rzeczoznawcę majątkowego na zlecenie organu administracji publicznej;
6. następujące decyzje:
   – decyzja umarzająca postępowanie lub wydawana w postępowaniu odwoławczym albo w trybie szczególnym,
   – decyzje w sprawie przyznania dodatku mieszkaniowego,
   – decyzje w sprawie dotacji przedmiotowych na zadania w dziedzinie rolnictwa,
   – decyzje wydane przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w ramach realizacji jego zadań w zakresie telekomunikacji,
   – decyzje w sprawie skargi pasażera lotniczego na naruszenie przez przewoźnika lotniczego przepisów rozporządzenia nr 261/2004/WE z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (Dz. U. L 46 z 17.02.204, s. 1),
   – decyzje o przyznaniu zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej;
7. poświadczenia zgodności odpisu, kopii lub wyciągu z pełnomocnictwa niepodlegającego opłacie skarbowej lub od niej zwolnionego;
8. karta rejestracyjna wydawana szkole;
9. niektóre zaświadczenia w tym:
   – zaświadczenie wydawane w interesie publicznym,
   – zaświadczenie wydawane w związku z ubieganiem się o wydanie zezwolenia upoważniającego do przekraczania granicy, przewidzianego w umowach międzynarodowych o ułatwieniach w małym ruchu granicznym, w celach służbowych lub w związku z wykonywanymi czynnościami urzędowymi lub społecznymi,
   – zaświadczenie w sprawach poszukiwania osób zaginionych w czasie działań wojennych lub w związku z tymi działaniami,
   – zaświadczenie w sprawie ekshumacji, przewozu i sprowadzenia zwłok lub szczątków zwłok ludzkich,
   – zaświadczenie w sprawie budowy lub odbudowy obiektów budowlanych zniszczonych albo uszkodzonych wskutek działalności spowodowanej ruchem zakładu górniczego lub klęsk żywiołowych,
   – zaświadczenie w sprawie ulg dla osób dotkniętych klęską żywiołową lub wypadkiem losowym,
   – zaświadczenie dotyczące scalania i zamiany gruntów, wspólnot gruntowych, mienia komunalnego i gminnego, służebności gruntowych, rozgraniczenia nieruchomości, sprzedaży i dzierżawy nieruchomości rolnych Skarbu Państwa, porządkowania własności gospodarstw rolnych, ochrony gruntów rolnych i leśnych, melioracji użytków rolnych oraz związane z realizacją przepisów o reformie rolnej i osadnictwie,
   – zaświadczenie niezbędne do uzasadnienia wniosku o udzielenie pomocy z udziałów Unii Europejskiej,
   – zaświadczenie dla przesyłki ziemniaków potwierdzające, że ziemniaki pochodzą z miejsca produkcji uznanego za wolne od grzyba Synchytrium endobioticum.

Załącznik do ustawy przewiduje ponadto wiele innych zwolnień w różnych grupach.

Ustawa o opłacie skarbowej określa również zwolnienia podmiotowe. Na mocy art. 7 ww. ustawy zwalnia się od opłaty skarbowej:

1. pod warunkiem wzajemności – państwa obce, ich przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i siły zbrojne, międzynarodowe organizacje i instytucje oraz ich oddziały i przedstawicielstwa, korzystające na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych z przywilejów i immunitetów, a także członków ich personelu i inne osoby zrównane z nimi, jeżeli nie są one obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. jednostki budżetowe;
3. jednostki samorządu terytorialnego;
4. organizacje pożytku publicznego, jeżeli dokonują zgłoszenia lub składają wniosek o dokonanie czynności urzędowej albo wniosek o wydanie zaświadczenia lub zezwolenia – wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego w rozumieniu przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
5. osoby, które – dokonując zgłoszenia lub składając wniosek o dokonanie czynności urzędowej albo wniosek o wydanie zaświadczenia lub zezwolenia (pozwolenia, koncesji) albo składając dokument stwierdzający udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpis, wypis lub kopię – przedstawią zaświadczenie o korzystaniu ze świadczeń pomocy społecznej z powodu ubóstwa;
6. osoby fizyczne prowadzące czynną ochronę gatunkową oraz osoby fizyczne, których gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie narażone jest na szkody wyrządzane przez gatunki zwierząt chronionych nieobjęte odszkodowaniem Skarbu Państwa – wyłącznie w zakresie przedmiotów opłaty skarbowej związanych z ochroną przyrody. 

Wyłączenia spod regulacji ustawy o opłacie skarbowej zostały omówione w odrębnym artykule.

Stan prawny obowiązujący na dzień 25.04.2009