Zmiana wniosku o urlop wypoczynkowy przez dział kadr

Nadinterpretacja Kodeksu pracy

Moim zdaniem interpretacja działu kadr Pana pracodawcy jest nadinterpretacją prawa. Warto by poznać bardziej szczegółowe uzasadnienie takiego stanowiska. Kodeks pracy w swoim art. 167² stanowi:

„[Urlop na żądanie] Pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu”.

Urlop na żądanie

W przypadku udzielania urlopu wypoczynkowego na żądanie pracownika znajduje zastosowanie szczególny tryb postępowania. Jego istotą jest zobowiązanie pracodawcy do udzielenia urlopu w terminie wskazanym przez pracownika. Urlop na żądanie nie jest uwzględniany w planie urlopów. Termin jego wykorzystania nie podlega także ustaleniu w trybie indywidualnym. O terminie urlopu wykorzystywanego na żądanie decyduje pracownik. Zgłoszenie żądania udzielenia urlopu wypoczynkowego powinno nastąpić najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. W wyroku z 15.11.2006 r. (sygn. akt I PK 128/06) SN stwierdził, że „pracownik powinien zgłosić żądnie udzielenia urlopu do chwili przewidywanego rozpoczęcia pracy według obowiązującego go rozkładu czasu pracy, chyba że późniejsze złożenie wniosku przewiduje regulamin pracy lub przyjęta u pracodawcy praktyka. Możliwe jest jednak również odmienne podejście oparte na wykładni gramatycznej art. 167² zd. 2 KP. Skoro bowiem przepis ten wymaga zgłoszenia żądania udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu, uprawnione jest twierdzenie, że może to nastąpić do końca dnia, w którym pracownik miał obowiązek świadczenia pracy”.

Komentowany przepis przyznaje pracownikowi prawo do decydowania o terminie wykorzystania urlopu na żądanie. Nie oznacza to jednak pozbawienia pracodawcy kompetencji do jego udzielania. Judykatura uznaje, że rozpoczęcie urlopu „na żądanie” przed udzieleniem go przez pracodawcę może być uznane za nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy, będącą ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 (zob. wyr. SN z 16.9.2008 r., sygn. akt II PK 26/08). Nie istnieją bowiem żadne racjonalne argumenty dla uzasadnienia stanowiska, że zawartemu w art. 167² zwrotowi „udzielić urlopu” należy nadawać jakieś inne znaczenie normatywne, a w szczególności że do wykorzystania tego urlopu uprawnia pracownika samo złożenie wniosku, będącego żądaniem w rozumieniu art. 167². Pracownik nie może zatem rozpocząć urlopu „na żądanie”, dopóki pracodawca nie wyrazi na to zgody, czyli nie udzieli mu takiego urlopu. Pracodawca może także akceptować sytuację, w której samo złożenie przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu jest równoznaczne z jego udzieleniem. W takim przypadku mamy do czynienia z dorozumianym podjęciem przez pracodawcę decyzji o udzieleniu urlopu na żądanie (wyr. SN z 22.11.2018 r., sygn. akt II PK 199/17).

Z powyższego wynika, m.in., iż musi być bezpośredni wniosek pracownika o taki rodzaj urlopu, który od razu zaczyna wiązać pracodawcę w ww. zakresie. Skoro może być złożony najpóźniej w dniu rozpoczęcia tego urlopu, to może być złożony także wcześniej i tutaj znowu o jego charakterze świadczyć będzie jego rodzaj i takie jego nazwanie we wniosku. Nie ma tutaj dozwolonego domniemania, iż każdy wniosek o urlop z tego samego dnia jest na żądanie.

Plan urlopów i jego zmiana

Właśnie po to jest plan urlopów, który ma służyć obu stronom. Jeżeli został on zmieniony za zgodą pracodawcy, a tak jest w tym przypadku, jak Pan pisze, jest to wiążące. Nie ma przepisów powszechnie obowiązujących określających tryb przyjmowania i zmiany planu urlopów.

Nadto, skoro każdy urlop – także na żądanie, musi być formalnie udzielony przez pracodawcę, czyli za jego zgodą, musi Pan z niego korzystać, to w tym przypadku takiej zgody na urlop na żądanie brak.

Co więcej, jest dokładanie na odwrót, gdyż dostał Pan zgodę na urlop zwykły, a po powrocie okazało się, iż był Pan na innym rodzaju urlopu. Urlop na żądanie jest prawem pracownika, a nie prawem pracodawcy do zmiany urlopu pod takim kątem.

Warto jeszcze zwrócić uwagę, iż nie może być odmienności w stosowaniu prawa między bezpośrednim przełożonym a działem kadr. Teraz to Pana przełożony powinien wyjaśnić sytuację, a nie Pan samodzielnie.