Zawiadomienie o kontroli

Zgodnie z art. 79 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej¹, każdy organ kontroli zobowiązany jest zawiadomić przedsiębiorcę o zamiarze przeprowadzenia kontroli wykonywanej przez niego działalności gospodarczej. Zawiadomienie takie powinno zawierać:

1. oznaczenie organu;
2. datę i miejsce wystawienia;
3. oznaczenie przedsiębiorcy;
4. wskazanie zakresu przedmiotowego kontroli;
5. podpis osoby upoważnionej do zawiadomienia.

Organ kontroli może wszcząć postępowanie kontrolne nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia (na wniosek przedsiębiorcy kontrola może być wszczęta przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia).

Jednak zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli nie dokonuje się w przypadku, gdy:

1. kontrola ma zostać przeprowadzona na podstawie bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo na podstawie ratyfikowanej umowy międzynarodowej (np. na podstawie bezpośrednio stosowanych rozporządzeń unijnych);
2. przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia;
3. kontrola jest przeprowadzana na podstawie przepisów ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw² (kontrole jakości paliw, biopaliw i gazu LPG prowadzone przez Inspekcję Handlową);
4. kontrola jest prowadzona w toku postępowania prowadzonego na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów³ (postępowania prowadzone przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów);
5. przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego;
6. przedsiębiorca nie ma adresu zamieszkania lub adresu siedziby lub doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione;
7. przedsiębiorca objęty jest szczególnym nadzorem podatkowym;
8. przedsiębiorca objęty jest nadzorem weterynaryjnym;
9. przeprowadzana jest kontrola administracji rybołówstwa;
10. przeprowadzana jest kontrola związana z nadawaniem towarom przeznaczenia celnego dokonywana w urzędzie celnym albo w miejscu wyznaczonym lub uznanym przez organ celny;
11. przeprowadzana jest kontrola przemieszczających się środków transportu, osób z nich korzystających oraz towarów nimi przewożonych;
12. w toku kontroli inspektorzy Inspekcji Handlowej dokonują zakupu produktów lub usług sprawdzającego rzetelność usługi (tzw. zakup kontrolny);
13. kontrolowana jest działalność polegająca na sprzedaży obwoźnej i obnośnej na targowiskach.

Ponadto, na podstawie art. 282c Ordynacji podatkowej⁴, zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli nie dokonują organy kontroli podatkowej, jeżeli:

1. kontrola:
1. dotyczy zasadności zwrotu różnicy podatku o podatku od towarów i usług lub zwrotu podatku naliczonego,
2. ma być wszczęta na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,
3. dotyczy opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych,
4. dotyczy niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej,
5. ma być podjęta w oparciu o informacje uzyskane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu⁵,
6. zostaje wszczęta dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia,
7. ma charakter doraźny dotyczący ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, użytkowania kasy rejestrującej lub sporządzania spisu z natury,
8. dotyczy podatku od wydobycia niektórych kopalin;
2. organ podatkowy posiada informacje, z których wynika, że kontrolowany:
1. został prawomocnie skazany w Rzeczypospolitej Polskiej za popełnienie przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, przestępstwa z ustawy o rachunkowości⁶ lub wykroczenia polegającego na utrudnianiu kontroli (w przypadku osoby prawnej ten warunek odnosi się do każdego członka zarządu lub osoby zarządzającej, a w przypadku spółek niemających osobowości prawnej – do każdego wspólnika),
2. jest zobowiązanym w postępowaniu egzekucyjnym w administracji,
3. nie ma miejsca zamieszkania lub adresu siedziby albo doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione.

W przypadku gdy kontrola przeprowadzona jest bez uprzedniego doręczenia zawiadomienia, organ kontroli zobowiązany jest zamieścić uzasadnienie przyczyny braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli w książce kontroli i protokole kontroli. Organy kontroli podatkowej mają ponadto obowiązek poinformować kontrolowanego o przyczynie braku zawiadomienia od razu po wszczęciu kontroli.

________________________

¹ Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013, poz. 672, z późn. zm.)

² Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 1200, z późn. zm.)

³ Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331, z późn. zm.)

⁴ Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.)

⁵ Ustawa z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2010 Nr 46, poz. 276, z późn. zm.)

⁶ Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, z późn. zm.)

Stan prawny obowiązujący na dzień 11.08.2014