Zatarcie skazania w polskim Kodeksie karnym

Artykuł omawia instytucję zatarcia (usunięcia skutków) skazania za przestępstwo.

Karol Jokiel

Opisz swój problem prawny... Zapytaj prawnika »

»Wybrane opinie klientów

Rewelacja!!! Wszystko bardzo klarownie wytłumaczone. Korzystałem z usług nie jednego prawnika, ale tak przygotowane pismo i objaśnienia jakie otrzymałem wprawiło mnie w zdumienie. Wszystko na najwyższym poziomie!!! Polecam serdecznie i dziękuję całemu zespołowi ePorady24, a w szczególności Panu Karolowi Jokielowi.

Zbyszek

Żadna opinia nie wyrazi mojej wdzięczności dla zespołu ePorady. Moja sprawa wydawała mi się tak skomplikowana, że nie do rozwiązania. Nie wiedziałem, od której strony ją zacząć. Szperając w internecie, natrafiłem na ePorady i okazało się, że moją sprawę można zacząć od strony, której absolutnie bym się nie spodziewał.
Jestem bardzo zadowolony z obrotu sprawy, która mnie dotyczy. Z tak znikomych danych, które przekazałem, otrzymałem pismo tak profesjonalnie napisane, jakby zespół ePorady był moim bardzo dobrym znajomym i znał mój problem tak dobrze jak ja. Dziękuję bardzo i będę polecał wszystkim korzystanie z waszych usług.

Henryk

Bardzo, bardzo dziękuję!!! W ciągu dwóch dni otrzymałam więcej wiadomości na temat mojej sprawy niż w ciągu 2 miesięcy od dwóch adwokatów!!!! Do tej pory dowiadywałam się tylko, jakie prawa ma osoba, która naraziła mnie na ogromne szkody, i jakie konsekwencje grożą mi, jeżeli nie będę respektować tych praw. Nawet odpowiedź na dodatkowe pytanie nastąpiła szybciej i była bardziej wyczerpująca niż trwająca od tygodnia dyskusja na ten temat z moim pełnomocnikiem (teraz byłym). O kosztach nie mówiąc. BARDZO POLECAM!!!

Małgorzata

Widziałem już wiele pozwów, ale sporządzony przez prawnika z eporady24.pl jest prawdziwym majstersztykiem i wyrazem profesjonalizmu. Jasno, konkretnie, przy minimum słów, maksimum treści. Do tego relacja jakości do ceny również znajduje swoje uzasadnienie. Z pełnym przekonaniem wygranej sprawy zanoszę pozew do sądu. Nikomu nie należy życzyć sądowych spraw, ale gdyby zaszła potrzeba, z pełnym przekonaniem mogę polecić eporady24.pl.

Jacek

Powiem tak: cuda załatwiane są od ręki! Na sprawie w sądzie sędzina była zaskoczona tak profesjonalnym i rzeczowym przygotowaniem, a wszystko dzięki ePorady24! Zakończyłem sprawę i wygrałem!!!! Polecam ten serwis i serdecznie dziękuję. Tak sprawnej obsługi mógłby pozazdrościć każdy inny serwis! Prawnicy są na najwyższym poziomie!!! Polecam z całego serca!!!

Zbyszek

wszystkie

Prawomocne wyroki, którymi orzeczono kary za przestępstwo lub za przestępstwo skarbowe, a także prawomocne orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania podlegają rejestracji w Krajowym Rejestrze Karnym (potocznie nazywanym „rejestrem skazanych”), którego prowadzenie normuje ustawa z dnia 24 maja 2000 r. (Dz. U. Nr 50, poz. 580 z późn. zm.).

Istotę instytucji zatarcia skazania określa przepis art. 106 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm. – dalej w skrócie K.k.), zgodnie z którym, z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe, a wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych. Innymi słowy, zatarcie skazania tworzy pewną fikcję prawną – uznania skazania za niebyłe. Skutki skazania, dotyczące zarówno sfery prawa karnego jak i w sytuacji społeczno-zawodowej skazanego, nie mogą wszak ciągnąć się za skazanym w nieskończoność.

Zatarcie skazania oznacza, że skazanemu na powrót przysługuje status osoby niekaranej. Za taką musi być on uważany w świetle prawa i sam również na status niekaralności może się powoływać we wszystkich sferach życia, wobec wszystkich organów, władz i osób, m.in. składając zeznania, oświadczenia, wypełniając kwestionariusze itd.

Zatarcie skazania może nastąpić:

1. z mocy samego prawa,
2. na podstawie postanowienia sądu albo
3. w wyniku zastosowania aktu łaski przez Prezydenta RP (art. 139 Konstytucji).

Długość okresu, licząc od daty uprawomocnienia się wyroku sądu, po którym następuje zatarcie skazania, zależy od ciężaru gatunkowego popełnionego przestępstwa. I tak, w razie skazania na karę pozbawienia wolności lub karę 25 lat pozbawienia wolności, zatarcie skazania następuje, z mocy prawa, z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania (art. 107 § 1 K.k.).

W razie skazania na karę dożywotniego pozbawienia wolności, zatarcie skazania następuje, z mocy prawa, z upływem 10 lat od uznania jej za wykonaną, od darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.

W razie skazania na grzywnę albo karę ograniczenia wolności, zatarcie skazania następuje, z mocy samego prawa, z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.

W razie odstąpienia przez sąd od wymierzenia kary, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia. Jeżeli orzeczono środek karny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed jego wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem jego wykonania.

Powyższe okresy zatarcia skazania z mocy prawa mogą zostać skrócone w drodze wydania odpowiedniego postanowienia przez sąd.

Sąd może, na wniosek skazanego, zarządzić zatarcie skazania na karę pozbawienia wolności już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 3 lat. W razie skazania na grzywnę albo karę ograniczenia wolności, na wniosek skazanego, sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 3 lat.

W uzupełnieniu powyższych rozważań należy wskazać, że skazanie ulega zatarciu z mocy samego prawa także z upływem 6 miesięcy od pomyślnego zakończenia okresu próby przy warunkowym zawieszeniu orzeczonej kary (art. 76 § 1 K.k.) oraz w sytuacji, gdy według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zabroniony pod groźbą kary, jak miało to miejsce dotychczas (art. 4 K.k.).

Zgodnie z przepisem art. 106a K.k. nie podlega zatarciu skazanie na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, jeżeli pokrzywdzony był małoletnim poniżej lat 15.

Jeżeli zdarzyło się tak, że sprawcę skazano za dwa lub więcej przestępstw, jak również jeżeli skazany po rozpoczęciu, lecz przed upływem, okresu wymaganego do zatarcia skazania ponownie popełnił przestępstwo, dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań (art. 108 K.k.). Innymi słowy, muszą zostać spełnione warunki do zatarcia każdego z przestępstw, zanim którekolwiek będzie można usunąć z Krajowego Rejestru Karnego.

Wyjątek od powyższej zasady przewiduje art. 107a K.k., zgodnie z którym w/w przepisu nie stosuje się w razie skazania przez sąd innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, a zatarcie takiego „zagranicznego” skazania następuje zgodnie z prawem państwa, w którym to skazanie nastąpiło.

Stan prawny obowiązujący na dzień 07.05.2012

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj i zapytaj prawnika >>