Zapłata odstępnego za wycofanie się z umowy

Kara umowna

Czekając na treść umowy, wskażę Panu, że zastrzeżenie zapłaty kary umownej – 22% wartości umowy musi wynikać z umowy, a umowa musi także zawierać zapisy co do sposobu odstąpienia od umowy. Nie zawsze jest to możliwe przez czynności dorozumiane – jak wpisano w piśmie.

Nadto odstąpienie od umowy jest oświadczeniem prawno-kształtującym, które wywołuje skutek ex tunc (z mocą wsteczną), a umowa traktowana jest jako niezawarta (wyrok Sądu Najwyższego z 21 października 2010 r., sygn. akt IV CSK 112/10). „Istotnie, kara umowna ma charakter akcesoryjny, a jej zastrzeżenie wiąże strony dopóty, dopóki związane są zobowiązaniem, którego niewykonania czy też nienależytego wykonania dotyczy. Co do zasady obowiązek zapłaty kary umownej wygasa wraz z wygaśnięciem zobowiązania głównego, co ma miejsce w przypadku odstąpienia od umowy. W przypadku kary umownej zastrzeżonej właśnie na wypadek odstąpienia w echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach. W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Stanisław Rządzki Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, E-mail: stanislaw.rzadzki@roedl.com sytuacji niewykonania zobowiązania i powstałej wskutek tego szkody ma miejsce przełamanie zasady akcesoryjności, w rezultacie czego odstąpienie od umowy wcale nie znosi obowiązku jej zapłaty” (wyrok Sądu Najwyższego z 24 maja 2012 r., sygn. akt V CSK 260/11). Ponadto, trzeba pamiętać, iż „roszczenie o zapłatę kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy powstaje dopiero w wyniku wykonania tego uprawnienia kształtującego” (wyrok Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2005 r., sygn. akt V CK 105/05). Niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w rezultacie którego ma miejsce odstąpienie od umowy, może mieć charakter pieniężny bądź niepieniężny.

Prawo odstąpienia od umowy

Zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego strony mogą zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy – kary umownej.

Skorzystanie z prawa odstąpienia jest ściśle związane z rodzajem świadczenia, którego niewykonanie czy też nienależyte wykonanie stało się powodem odstąpienia. Jeśli podstawę do odstąpienia od umowy stanowiło niewykonanie zobowiązania pieniężnego, to brak jest podstaw do domagania się zasądzenia kary umownej zastrzeżonej na wypadek odstąpienia (wyrok Sądu Najwyższego z 7 lutego 2007 r., sygn. akt III CSK 288/06, oraz z 28 maja 2014 r., sygn. akt I CSK 345/13, a także uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z 6 listopada 2003 r., sygn. akt III CZP 61/03, mającej moc zasady prawnej)

Złożenie przez jedną ze stron oświadczenia o odstąpieniu od umowy nie jest ani nienależytym wykonaniem zobowiązania, ani niewykonaniem zobowiązania, natomiast stanowi wykonanie przysługującego stronie uprawnienia, wynikającego z ustawy lub z umowy, na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z umów wzajemnych. Na tym tle nasuwa się konkluzja, iż zastrzeżenie kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy z powodu niewykonania zobowiązania jest pewnym skrótem redakcyjnym przy konstruowaniu warunków umowy, pozwalającym przyjąć, że przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy uprawnia stronę zarówno do odstąpienia od umowy wzajemnej, jak i żądania zapłaty kary umownej. W tej sytuacji ocena skuteczności zastrzeżenia kary umownej w przypadku odstąpienia od umowy w żadnym wypadku nie powinna być oderwana od analizy, na czym polegało niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Istotą bowiem jest przyczyna odstąpienia od umowy, a nie sam rezultat w postaci wykonania uprawnienia do odstąpienia (m.in. przywoływane już wyroki Sądu Najwyższego z 7 lutego 2007 r., sygn. akt III CSK 288/06, oraz z 28 maja 2014 r., sygn. akt I CSK 345/13). W konsekwencji zgodnie z art. 483 Kodeksu cywilnego należy uznać za uzasadnione zastrzeżenie kary umownej w sytuacji odstąpienia od umowy z powodu uchybienia zobowiązaniu niepieniężnemu. Jest to natomiast niedopuszczalne w przypadku niewykonania świadczenia o charakterze pieniężnym. Rezygnacja z tej zasady byłaby naruszeniem imperatywnych norm prawnych. Wyraźną intencją ustawodawcy było objęcie regulacją kary umownej wyłącznie sytuacji niewykonania obowiązków o charakterze niepieniężnym, czemu dał wyraz w treści art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego.

Nie wiem, w jaki sposób odstąpił Pan od umowy i w jakich okolicznościach uznano, że odstąpił Pan od umowy przez czynności dorozumiane. Proszę o opisanie dotychczasowej współpracy i jakie Pana zachowanie zostało zakwalifikowane jako odstąpienie od umowy.