Zakaz dla radnego prowadzenia działalności w oparciu o mienie komunalne

Artykuł 24f ustawy o samorządzie gminnym zakazuje prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności.

Przepis ten nie zakazuje radnym prowadzenia w ogóle działalności gospodarczej, lecz nie pozwala prowadzić tejże działalności w oparciu o mienie komunalne wyłącznie.

Co więcej, nie każde wykorzystanie mienia będzie wyczerpywało zakaz, o którym mowa w art. 24f ust. 1 ustawy. „Mając na uwadze cel tego zakazu, nie można uznać, iż korzystanie z mienia gminnego na zasadzie powszechnej dostępności usług na warunkach ogólnych czy na warunkach ustalonych powszechnie dla danego typu czynności prawnych może podważać osiągnięcie tego celu, ponieważ w tych przypadkach nie zachodzi obawa wykorzystania mandatu radnego do uzyskania innych korzyści aniżeli dostępne dla wszystkich członków wspólnoty samorządowej” (tak np. wyrok WSA z dnia 18 marca 2008 r., sygn. akt II SA/Go 87/08).

Jeśli chodzi o usługi, takie jak sprzątanie terenu gminy lub budynków komunalnych własnym sprzętem lub świadczenie usług w zakresie opracowania dokumentacji projektowo-kosztorysowych budynków (lokali komunalnych), to nie dochodzi tu do wykorzystania mienia komunalnego, a więc art. 24f ustawy nie zostaje naruszony.

Muszę jednak wspomnieć, z uwagi na brak jednolitości stanowisk, o zakazie płynącym z art. 24d ustawy, który to przepis mówi, że wójt nie może powierzyć radnemu gminy, w której radny uzyskał mandat, wykonywania pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej – w szczególności umowy-zlecenia, umowy o dzieło, umowy agencji, umowy o roboty budowlane, czy też innej umowy nienazwanej, której przedmiotem jest szeroko rozumiane wykonywanie pracy.

Zakaz ten nie odnosi się w ogóle do stosunków cywilnoprawnych zawartych przed uzyskaniem przez radnego mandatu (tak: S. Płażek, Komentarz do art. 24d ustawy o samorządzie gminnym [w:] P. Chmielnicki /red./, „Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz”, Warszawa 2013).

Przepis ten, zgodnie z poglądami komentatorów, ustanawia bezwzględny zakaz dotyczący wszystkich umów cywilnoprawnych, których przedmiotem miałoby być wykonywanie pracy przez radnego. Chodzi tu zatem w szczególności o umowę-zlecenie, o dzieło, o roboty budowlane, agencyjną i o różnego rodzaju umowy nienazwane, których przedmiotem jest sensu largo wykonywanie pracy (tak wyżej cytowany komentarz).

Zakładam zatem, że sam Pan osobiście nie będzie wykonywał tych prac, a będą je wykonywali pracownicy. Jak podkreśla się w doktrynie „...istotnym pozostaje wskazanie, że wspomniany zakaz dotyczy wyłącznie osobistego świadczenia pracy przez radnego. Tym samym dyspozycja zawarta w art. 24d ustawy o samorządzie gminnym nie odnosi się do usług świadczonych przez podmiot, w którym radny jest podmiotem zarządzającym” [por. (w:) A. Szewc, Komentarz do art. 24d ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U.01.142.1591), „Samorząd Gminny. Komentarz”, Dom Wydawniczy ABC, 2005, wyd. II.].

Moim zdaniem zatem nie naruszy Pan żadnego ze wspomnianych zakazów.

Bardzo szeroko do podobnej sytuacji odniesiono się w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22.01.2010 r. w sprawie II OSK 1834/09, który dotyczył świadczenia na rzecz gminy usług porządkowych koparką, zachęcam Pana do zapoznania się z jego treścią (dostępny w sieci m.in. w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych).