Wyrok eksmisji a brak lokali socjalnych

Niestety w obecnym stanie prawnym dopóki w gminie brakuje lokali socjalnych, to były najemca, który otrzymał wyrok eksmisji, dobrowolnie nie wyda Pani lokalu, nie odzyska Pan mieszkania.

Orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Obowiązek dostarczenia lokalu socjalnego ciąży więc na gminie; co więcej, żaden inny podmiot, choćby chciał, nie może gminy z tego obowiązku zwolnić. Uprawniony do lokalu socjalnego ma bowiem prawo odmówić przeniesienia się do lokalu wskazanego przez inny podmiot niż gmina.

Tym samym, z mocy wyroku sądu, eksmitowany ma prawo zamieszkiwać w lokalu, z którego orzeczono eksmisję, do czasu złożeniu mu przez gminę oferty zawarcia umowy najmu na lokal socjalny (art. 14 ust. 7 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego; Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266).

Zgodnie z art. 18 ust. 3 tej ustawy osoby uprawnione do lokalu socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł. Osoba, która otrzymała wyrok eksmisji, w czasie oczekiwania na lokal socjalny zobowiązana jest więc uiszczać na rzecz Pani odszkodowanie stanowiące równowartość czynszu, jaki byłaby obowiązana opłacać, gdyby nadal była najemcą.

Za uiszczanie miesięcznego odszkodowania – co ważne z punktu widzenia Pani interesów – odpowiedzialna jest również gmina. Przyjmuje się, że odpowiedzialność gminy za szkodę wynikłą z zajmowania lokalu przez osobę uprawnioną z mocy wyroku do lokalu socjalnego oraz tej osoby jest odpowiedzialnością in solidum (tzw. współdłużnicy nieprawidłowi).

Oznacza to, że może Pani wybrać, od kogo będzie dochodzić zapłaty odszkodowania: od gminy czy od eksmitowanego. Spełnienie świadczenia odszkodowawczego przez jednego ze współdłużników nieprawidłowych (in solidum) zwalnia pozostałych.

W sytuacji, gdy w gminie brakuje lokali socjalnych, gmina nie dostarczając lokalu osobie uprawnionej z mocy wyroku sądowego, ponosi odpowiedzialność nie tylko za straty, jakie poniosła Pani w związku z tym, że uprawniony do lokalu socjalnego nie uiszcza opłaty za zajmowany lokal mieszkalny, lecz także za szkodę wyrządzoną niemożnością dysponowania przez Panią lokalem i pobierania pożytków.

Roszczenie odszkodowawcze właściciela lokalu obejmuje wynagrodzenie szkody w pełnej wysokości (tak: Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 25 czerwca 2008 r., III CZP 46/08).

Podstawę odpowiedzialności gminy stanowi art. 18 ust. 5 powyższej ustawy: „jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.)”.

Przepis art. 417 Kodeksu cywilnego określa, że za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Proszę pamiętać, że odpowiedzialność oparta na art. 417 nie wymaga wykazania winy po stronie gminy.

Sądem właściwym dla dochodzenia Pani roszczeń będzie – w zależności od wartości przedmiotu sporu – albo sąd rejonowy, albo sąd okręgowy. Jeśli Pani szkoda nie przekracza 75 000 zł, to pozew o zapłatę przeciwko gminie należy skierować do wydziału cywilnego sądu rejonowego; natomiast jeśli przekracza tę kwotę – do sądu okręgowego.

Pozew należy złożyć w dwóch egzemplarzach. Opłata sądowa od pozwu wynosi 5% wartości przedmiotu sporu, czyli wartości dochodzonego roszczenia. Jeśli wygra Pani sprawę, sąd powinien zasądzić na rzecz Pani od gminy zwrot kosztów procesu, o co powinna Pani wnioskować w samym pozwie.