Wypisanie dziecka ze szpitala wbrew woli rodziców

Rozumiem, że Państwa sytuacja jest przykra i niezwykle stresująca. Proszę jednak pamiętać, że lekarze w swoich działaniach również podlegają przepisom i nie są – wbrew temu, co czasem czujemy – Panami sytuacji. Kwestie dotyczące wypisania pacjenta ze szpitala uregulowane są w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.

Zgodnie z art. 29 tego aktu prawnego wypisanie pacjenta ze szpitala albo innego przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju całodobowe i stacjonarne świadczenia zdrowotne, jeżeli przepisy odrębne nie stanowią inaczej, następuje:

1. gdy stan zdrowia pacjenta nie wymaga dalszego udzielania świadczeń zdrowotnych w tym przedsiębiorstwie;
2. na żądanie pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego;
3. gdy pacjent w sposób rażący narusza porządek lub przebieg procesu udzielania świadczeń zdrowotnych, a nie zachodzi obawa, że odmowa lub zaprzestanie udzielania świadczeń zdrowotnych może spowodować bezpośrednie niebezpieczeństwo dla jego życia lub zdrowia albo życia lub zdrowia innych osób.

W przedstawionej sytuacji wypisanie dziecka ze szpitala wbrew woli rodziców mogłoby nastąpić jedynie w przypadku opisanym w punkcie 1. Dotyczy to sytuacji obiektywnej, gdy stan zdrowia pacjenta jest tego rodzaju, że jego dalsze pozostawanie w placówce podmiotu leczniczego, udzielającego stacjonarnych lub całodobowych świadczeń zdrowotnych, nie jest z przyczyn medycznych już uzasadnione (generalnie rzecz ujmując i odwołując się do istoty definicji tego rodzaju świadczeń, nie ma potrzeby sprawowania dalszej całodobowej specjalistycznej opieki nad pacjentem). Nie sposób w zasadzie oczekiwać, by norma ta została sformułowana w sposób bardziej precyzyjny – niestety konieczna jest w tym zakresie pewna swoboda interpretacyjna pozwalająca na podjęcie decyzji właściwej dla okoliczności danego wypadku. Decyzja ta powinna zostać podjęta przez podmiot fachowy w dziedzinie medycyny. Wiąże się to jednocześnie z ryzykiem stosowania oszczędnościowej polityki udzielania świadczeń zdrowotnych (choćby ze względu na wysokie koszty opieki całodobowej) i wypisywania pacjentów w stanie, w którym dalej wymagają stałego pobytu w placówce medycznej¹.

Państwo jako opiekunowie prawni niepełnoletniego pacjenta mają prawo – i powinni – domagać się więc zatrzymania dziecka do dalszego pobytu całodobowego w szpitalu z uwagi na to, że w Państwa sytuacji jest to uzasadnione. Z Państwa opisu wynika bowiem, że stan dziecka nie pozwala na wypisanie go ze szpitala, ponieważ nadal wymagane jest udzielanie dalszych świadczeń zdrowotnych w tym szpitalu.

Dodatkowo mogą Państwo oprzeć swoje żądanie na artykułach 6-8 ustawy o prawach pacjenta. Artykuł 6 tej ustawy stanowi: „Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej”.

Jeżeli lekarz podejmie decyzję o wypisaniu dziecka ze szpitala wbrew woli rodziców, powinni Państwo zażądać, by zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie, które oceni, czy wypis jest dopuszczalny i nie stanowi zagrożenia dla życia i zdrowia dziecka. Prawo to wynika z ustępu 3 art. 6 ustawy o prawach pacjenta. Lekarz może odmówić zwołania konsylium lekarskiego lub zasięgnięcia opinii innego lekarza, jeżeli uzna, że Państwa żądanie jest bezzasadne. W takiej jednak sytuacji zarówno Państwa żądanie, jak i jego odmowa zgodnie z ust. 5 muszą być odnotowane w dokumentacji medycznej.

Żądanie przeprowadzenia konsultacji lekarskiej jest także zagwarantowane w art. 37 ustawy o zawodach lekarzy i lekarzy dentystów: „W razie wątpliwości diagnostycznych lub terapeutycznych lekarz z własnej inicjatywy bądź na wniosek pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego, jeżeli uzna to za uzasadnione w świetle wymagań wiedzy medycznej, powinien zasięgnąć opinii właściwego lekarza specjalisty lub zorganizować konsylium lekarskie”.

Decyzję o wypisie pacjenta ze szpitala podejmuje lekarz (prowadzący lub ordynator oddziału) jeżeli uzna, że stan zdrowia chorego nie wymaga kontynuacji leczenia w szpitalu i proces diagnostyczno-terapeutyczny został zakończony, a dalsza hospitalizacja nie byłaby związana z leczeniem, lecz jedynie z innymi względami – np. socjalnymi lub społecznymi.

W związku z tym proszę pamiętać, że lekarz nie może zmusić Państwa do złożenia wniosku o wypisanie dziecka i przeniesienie go do innej placówki wbrew woli rodziców. Jeżeli lekarz chce to zrobić, musi samodzielnie podjąć decyzję o wypisaniu dziecka.

1. F. Grzegorczyk, U. Walasek-Walczak, Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz.