Wykorzystanie nagrań przeciwko pracownikowi poczty

W Pańskim przypadku należy przeanalizować art. 23 i następne Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.). Zgodnie z treścią art. 23 „dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach”. Na skutek bezprawnego podsłuchiwania Pana i ewentualnego ujawnienia nagranych rozmów dochodzi do naruszenia prawa do prywatności. Co prawda z treści art. 23 K.c. nie wynika wprost takie prawo, ale doktryna prawa cywilnego dopuszcza zaliczanie prawa do prywatności do dóbr osobistych i pozostawanie pod ochroną. Jest o tym zresztą mowa w samej Konstytucji (art. 47): „każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym”. W przypadku upublicznienia nagrania dochodzi ponadto do naruszenia Pańskiego wizerunku, co zaś związane jest z naruszeniem Pańskiego dobrego imienia.

Roszczenia, które Panu przysługują, można podzielić na dwa podstawowe rodzaje.

Pierwszym są roszczenia niemajątkowe, tj. takie, które nie opiewają na pieniądze. Wśród nich można wyróżnić roszczenie o zaniechanie naruszenia dobra osobistego oraz roszczenie o złożenie oświadczenia w odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Drugi rodzaj roszczeń to roszczenia majątkowe, tj. takie, które opiewają na pieniądze. Może to być roszczenie odszkodowawczej (możliwe tylko wówczas, gdy poniesiona zostanie szkoda materialna) lub roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne na podstawie art. 24 § 2 K.c. w związku z art. 448 K.c.

Zgodnie z treścią art. 448 K.c. „w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia”.

Z uwagi na fakt, że to na Panu spoczywać będzie ciężar dowodowy, należy liczyć się z tym, że będzie Pan musiał udowodnić, iż do naruszenia dóbr osobistych w ogóle doszło. „Ciężar dowodu spoczywa na osobie, która z udowadnianego faktu wywodzi skutki prawne” – art. 6 K.c. Nie bez znaczenia będą również zeznania ewentualnych świadków. Jeżeli zależy Panu na zaniechaniu naruszenia, może Pan wystąpić do sądu z pozwem, w którym będzie Pan żądał zaniechania naruszenia dobra osobistego.

Dodam jeszcze, że zgodnie z przyjętym w doktrynie i praktyce poglądem, że o ile zgoda (w formie zapytania) jest wymagana w przypadku kontaktu z osobami prywatnymi, o tyle w przypadku osób publicznych taka zgoda wymagana nie jest. W mojej ocenie pracownik poczty nie jest urzędnikiem państwowym. Ujawnienie nagrań na jakimikolwiek portalu społecznościom (lub innym ogólnodostępnym portalu) stanowi w mojej ocenie naruszenie dóbr osobistych. Inną sytuacją jest wykorzystanie takiego nagrania w ramach skargi skierowanej do bezpośredniego przełożonego. Taka sytuacja jest dopuszczalna, także bez wstępnej zgodny na dokonanie takowego nagrania.