Wiza dla cudzoziemca

Zgodnie z ustawą z 28 lipca 2011 r. o zalegalizowaniu pobytu niektórych cudzoziemców na terytorium RP możliwe jest zalegalizowanie pobytu cudzoziemców, którzy przebywają na terenie Polski:

1. Nieprzerwanie co najmniej od dnia 20 grudnia 2007 r., których pobyt na tym terytorium w dniu wejścia w życie ustawy jest nielegalny;
2. Nieprzerwanie co najmniej od dnia 1 stycznia 2010 r., którym przed tym dniem została wydana ostateczna decyzja o odmowie nadania statusu uchodźcy, zawierająca orzeczenie o wydaleniu, i których pobyt na tym terytorium w dniu wejścia w życie ustawy jest nielegalny;
3. Wobec których w dniu 1 stycznia 2010 r. trwało postępowanie w sprawie nadania statusu uchodźcy.

Organ uznał, że nie można uznać pobytu Pańskiej przyjaciółki za nieprzerwany od 20 grudnia 2007 r. Wnioskodawczyni zawarła we wniosku informację, że jej ostatni wjazd na terytorium RP nastąpił w marcu 2007 r. Wskazała również, że w okresie ostatnich 5 lat nie wyjeżdżała z Polski. Załączyła uwierzytelnioną kopię paszportu ważnego do końca 2012 r. Tymczasem organ stwierdził, że obalone zostało domniemanie tzw. nieprzerwanego pobytu, ponadto stwierdzono, że wniosek zawierał fałszywe informacje.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 3 przywołanej wyżej ustawy cudzoziemcowi odmawia się udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, jeżeli w postępowaniu o udzielenie zezwolenia złożył wniosek lub dołączył do niego dokumenty zawierające nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje.

Jak rozumiem, Pana przyjaciółka nie kwestionowała tej decyzji, w związku z czym polemika z ustaleniami faktycznymi w niej zawartymi jest na tym etapie zbędna. Problem dotyczy tego, czy istnieje szansa na pozytywne rozstrzygnięcie ponownego wniosku, opartego na innych okolicznościach niż wskazane poprzednio. Pierwszy wniosek oparty był na nieprzerwanym pobycie cudzoziemki w Polsce przez okres 5 lat i związaną z tym możliwością tzw. legalizacji pobytu. Podstawą prawną wniosku była więc nie ustawa o cudzoziemcach, lecz ustawa z 28 lipca 2011 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 191, poz. 1133) o zalegalizowaniu pobytu niektórych cudzoziemców na terytorium RP oraz o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP i ustawy o cudzoziemcach.

Nie ma natomiast żadnych przeszkód, aby Pańska znajoma wystąpiła o wizę dla cudzoziemca na innej podstawie, tj. na podstawie ustawy o cudzoziemcach.

W szczególności zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach:

Wiza Schengen lub wiza krajowa, z wyłączeniem tranzytowej wizy lotniskowej, o której mowa w art. 2 pkt 5 Wspólnotowego Kodeksu Wizowego, mogą być wydane w celu:

1) turystycznym;

2) odwiedzin;

3) udziału w imprezach sportowych;

4) prowadzenia działalności gospodarczej;

5) wykonywania pracy w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy, zarejestrowanego w powiatowym urzędzie pracy;

6) wykonywania pracy kierowcy wykonującego międzynarodowy transport drogowy;

7) wykonywania pracy na podstawie dokumentów innych niż określone w pkt 5 lub pracy innej niż określona w pkt 6;

8) prowadzenia działalności kulturalnej lub udziału w konferencjach;

9) wykonywania zadań służbowych przez przedstawicieli organu państwa obcego lub organizacji międzynarodowej;

10) odbycia studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich albo studiów trzeciego stopnia;

11) szkolenia zawodowego;

12) kształcenia się lub szkolenia w innej formie niż określona w pkt 10 i 11;

13) dydaktycznym;

14) prowadzenia badań naukowych;

15) tranzytu;

16) leczenia;

17) realizacji zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE;

18) dołączenia do obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej lub przebywania z nim;

19) udziału w programie wymiany kulturalnej lub edukacyjnej, programie pomocy humanitarnej lub programie pracy wakacyjnej;

20) udziału w postępowaniu w sprawie o udzielenie azylu;

21) (uchylony);

22) przesiedlenia się jako członek najbliższej rodziny repatrianta;

23) korzystania z uprawnień wynikających z posiadania Karty Polaka;

24) repatriacji;

25) korzystania z ochrony czasowej;

26) przyjazdu ze względów humanitarnych, ze względu na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe;

27) innym niż określony w pkt 1-26.

2. Wiza w celu tranzytu może być wydana tylko jako wiza Schengen.

3. Wiza w celu, o którym mowa w ust. 1 pkt 20-25, może być wydana tylko jako wiza krajowa.

4. Wiza Schengen lub wiza krajowa, w celu, o którym mowa w ust. 1 pkt 9, mogą być wydane w szczególności jako wiza dyplomatyczna lub służbowa.

Natomiast art. 30 ustawy o cudzoziemcach zawiera katalog negatywnych przesłanek wydania wizy krajowej:

1. Cudzoziemcowi odmawia się wydania wizy krajowej, jeżeli:

1) jego dane znajdują się w wykazie cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany;

1a) jego dane znajdują się w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu;

2) nie posiada wystarczających środków utrzymania na czas trwania planowanego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz na powrót do państwa pochodzenia lub zamieszkania lub na tranzyt do państwa trzeciego, które udzieli pozwolenia na wjazd, lub możliwości uzyskania takich środków zgodnie z prawem;

3) nie posiada ubezpieczenia zdrowotnego w rozumieniu przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub podróżnego ubezpieczenia medycznego o minimalnej kwocie ubezpieczenia w wysokości 30 000 euro, ważnego przez okres planowanego pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pokrywającego wszelkie wydatki, które mogą wyniknąć podczas pobytu na tym terytorium w związku z koniecznością powrotu z powodów medycznych, potrzebą pilnej pomocy medycznej, nagłym leczeniem szpitalnym lub ze śmiercią, w którym ubezpieczyciel zobowiązuje się do pokrycia kosztów udzielonych ubezpieczonemu świadczeń zdrowotnych bezpośrednio na rzecz podmiotu udzielającego takich świadczeń, na podstawie wystawionego przez ten podmiot rachunku;

4) wjazd lub pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może spowodować zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego albo naruszyć interes Rzeczypospolitej Polskiej;

5) dokument podróży cudzoziemca nie spełnia kryteriów określonych w art. 32 ust. 5, z wyłączeniem przypadku, gdy kryterium, o którym mowa w art. 32 ust. 5 pkt 1, zostało pominięte ze względu na słuszny interes cudzoziemca;

6) w postępowaniu o wydanie wizy krajowej:

a) złożył wniosek lub dołączył do niego dokumenty zawierające nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje,

b) zeznał nieprawdę lub zataił prawdę albo, w celu użycia za autentyczny, podrobił lub przerobił dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używał;

7) nie uzasadnił celu lub warunków planowanego pobytu.

2. Jeżeli dane cudzoziemca znajdują się w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu, wizę krajową można wydać tylko w razie istnienia poważnych przyczyn, zwłaszcza ze względów humanitarnych lub z powodu zobowiązań międzynarodowych, z uwzględnieniem interesu państwa, które dokonało wpisu do Systemu Informacyjnego Schengen.

Co prawda pkt 6a) mówi o tym, że odmawia się wydania wizy dla cudzoziemca, jeśli złożył on fałszywy wniosek lub dołączył do niego dokumenty zawierające nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje – ale dotyczy to postępowania o wydanie wizy krajowej. Nie chodzi tutaj o jakieś inne postępowanie (w tym postępowanie o legalizację pobytu, w którym Pańska przyjaciółka podała nieprawdziwe informacje).

Cudzoziemiec ubiegający się o wydanie wizy krajowej obowiązany jest złożyć:

1. Wypełniony formularz wniosku, zawierający:
• jego dane osobowe w zakresie niezbędnym do wydania wizy krajowej;
• cechy posiadanego przez niego dokumentu podróży;
• informację o podróżach i pobytach zagranicznych w okresie ostatnich 5 lat;
• wskazanie i uzasadnienie celu pobytu;
2. Aktualną fotografię;
3. Dokumenty potwierdzające:
• cel i warunki planowanego pobytu;
• posiadanie wystarczających środków na pokrycie kosztów utrzymania przez cały okres planowanego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz na powrót do państwa pochodzenia lub zamieszkania lub na tranzyt do państwa trzeciego, które udzieli pozwolenia na wjazd, albo możliwość uzyskania takich środków zgodnie z prawem;
• posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego w rozumieniu przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub podróżnego ubezpieczenia medycznego o minimalnej kwocie ubezpieczenia w wysokości 30 000 euro, ważnego przez okres planowanego pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pokrywającego wszelkie wydatki, które mogą wyniknąć podczas pobytu na tym terytorium w związku z koniecznością powrotu z powodów medycznych, potrzebą pilnej pomocy medycznej, nagłym leczeniem szpitalnym lub ze śmiercią, w którym ubezpieczyciel zobowiązuje się do pokrycia kosztów udzielonych ubezpieczonemu świadczeń zdrowotnych bezpośrednio na rzecz podmiotu udzielającego takich świadczeń, na podstawie wystawionego przez ten podmiot rachunku;
• inne okoliczności podane we wniosku.

Ponadto cudzoziemiec ubiegający się o wydanie wizy krajowej przedstawia do wglądu dokument podróży, który powinien spełniać następujące kryteria:

1. okres ważności dokumentu podróży upływa nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem okresu ważności wnioskowanej wizy;
2. zawiera przynajmniej dwie wolne strony;
3. został wydany w ciągu ostatnich 10 lat.

Wizę krajową wydaje lub odmawia jej wydania konsul (art. 35 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach).

Natomiast wizę krajową jako wizę dyplomatyczną lub służbową wydaje lub odmawia jej wydania:

1. minister właściwy do spraw zagranicznych lub
2. konsul;
3. minister właściwy do spraw zagranicznych wydaje wizę krajową, jako wizę dyplomatyczną lub służbową, na podstawie noty ministerstwa spraw zagranicznych państwa obcego lub jego misji dyplomatycznej, a konsul - dodatkowo na podstawie wniosku o wydanie wizy.

Wydanie lub odmowa wydania wizy krajowej następuje w drodze decyzji (art. 37 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach). Decyzję o odmowie wydania wizy krajowej wydaje się na formularzu. Od decyzji o odmowie wydania wizy krajowej wydanej przez konsula–  przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten organ. Wniosek ten składa się w terminie 7 dni od dnia doręczenia decyzji o odmowie wydania wizy krajowej. Wizę krajową zamieszcza się w formie naklejki wizowej w dokumencie podróży lub w polskim dokumencie tożsamości cudzoziemca, a w przypadku szczególnym, uzasadnionym interesem cudzoziemca, na osobnym blankiecie wizowym (art. 38 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach).

Zatem jak widać, to, że cudzoziemcowi odmówiono zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, w żaden sposób (przynajmniej ze względów formalnych) nie przekreśla jego szans o ubieganie się o wizę. Trzeba też zwrócić uwagę, że o ile zezwolenia na zamieszkania udziela wojewoda, to wizę wydaje konsul, więc działają tutaj zupełnie dwa różne organy. Nie jest zresztą powiedziane, że konsul podejmując decyzję o wydaniu wizy, będzie w ogóle sprawdzał, czy wcześniej składano inne wnioski.

Co istotne, przed wydaniem decyzji o udzieleniu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, właściwy wojewoda jest obowiązany zwrócić się do komendanta oddziału straży granicznej, komendanta wojewódzkiego policji, szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby także do konsula właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania cudzoziemca za granicą lub do innych organów, z wnioskiem o przekazanie informacji, czy wjazd i pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanowią zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego (art. 62 ust. 3 ustawy o cudzoziemcach). Natomiast brak analogicznego przepisu w przypadku procedury wizowej.

W tej sytuacji zatem jak najbardziej zasadne wydaje się złożenie wniosku o wizę dla cudzoziemca; pozostaje oczywiście kwestia odpowiedniego uzasadnienia jego pobytu (biorąc pod uwagę fakt, że jak wynika z przesłanych dokumentów, Pańska znajoma jest młodą osobą, być może warto byłoby ubiegać się o wizę w celu nauki).