





Indywidualne porady prawne
Uwolnienie się od alimentów wobec ojcaAutor: Dariusz Kostyra • Opublikowane: 14.05.2009 |
Czy istnieje możliwość formalnoprawna uwolnienia się 14-letniego syna od władzy rodzicielskiej ojca, z którym syn nie utrzymuje kontaktów? Ojciec jest również tym zainteresowany. Chodzi o to, żeby ojciec w wieku emerytalnym nie miał dostępu do majątku chłopca, ponieważ nigdy o niego nie dbał finansowo, formalnie i emocjonalnie. |
Zgodnie z art. 128 K.r.io.: „Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo”.
W piśmiennictwie wielokrotnie analizowano treść art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego na tle zrzeczenia się roszczenia o alimenty. Uważa się, że roszczenie alimentacyjne nie może być przedmiotem swobodnej decyzji stron, a w szczególności nie może być przedmiotem zrzeczenia się przez uprawnionego.
Niemniej w opisanej sytuacji należy zwrócić szczególną uwagę na art. 5 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
Zarówno w orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak również w piśmiennictwie przyjmuje się, że w razie rażąco niewłaściwego postępowania osoby uprawnionej do alimentów, budzącego powszechną dezaprobatę, dopuszczalne jest oddalenie powództwa w całości lub w części ze względu na zasady współżycia społecznego (art. 5 K.c.). Nie może to nastąpić, gdy uprawnionym jest małoletnie dziecko.
Powyższym zagadnieniem zajął się również Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 grudnia 1987 r. w sprawie wytycznych w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej w sprawach o alimenty. SN stwierdził, co następuje.
W praktyce zdarzają się przypadki rażącego naruszenia przez osobę uprawnioną do alimentacji zasad współżycia w rodzinie. Takie sytuacje faktyczne występują zarówno przy istnieniu obowiązku alimentacyjnego rodziców względem ich dziecka niemogącego jeszcze rozpocząć samodzielnej działalności zawodowej i zarobkowej (art. 133 § 1 K.r.io.), jak i przy alimentowaniu rodziców przez ich dzieci oraz wykonywaniu obowiązku alimentacyjnego pomiędzy innymi krewnymi (art. 133 § 2 K.r.io.), a także przy alimentacji małżonka w czasie trwania małżeństwa i po jego ustaniu (art. 27 i 60 K.r.io.).
Rażąco niewłaściwe postępowanie uprawnionego może polegać m.in. na:
Zawinione zachowania są powszechnie potępiane w społeczeństwie i nie można zakładać, że mimo to osoba doznająca krzywdy zobowiązana jest do świadczenia alimentów na rzecz osoby, która ją krzywdzi, tylko dlatego, że obowiązek alimentacyjny wynika z pokrewieństwa, małżeństwa albo z innych więzów, z którymi ustawa łączy ten obowiązek.
W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym przewidziano przypadki, w których ustawodawca uzależnia skutki prawne od zasad współżycia społecznego (art. 56 § 2 i art. 144 K.r.io.). W odniesieniu do pozostałych stosunków prawnorodzinnych istnieje możliwość odwołania się do klauzuli generalnej zawartej w art. 5 K.c.
Odmowa przyznania środków utrzymania z powołaniem się na zasady współżycia społecznego powinna zdarzać się bardzo rzadko – tylko w przypadkach szczególnie uzasadnionych i wówczas, gdy budzą one powszechną dezaprobatę.
Reasumując, ojciec dziecka może złożyć oświadczenie o zrzeczeniu się alimentów od dziecka. Na chwilę obecną nie ma ono większego znaczenia prawnego, należy jednak podkreślić, że wraz z upływem lat linia orzecznictwa w tej kwestii może się zmienić. W ostateczności dziecko będzie mogło powołać się na art. 5 K.c. w celu ewentualnej obrony przez obowiązkiem alimentacyjnym względem ojca. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Zapytaj prawnika - porady prawne online |
|
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale
Komentarze (0):
Uwaga!
Szanowni Państwo!
Nasi prawnicy nie odpowiadają na pytania zadawane w formie komentarza pod tekstem. Jeśli chcą Państwo powierzyć swój problem naszym prawnikom, prosimy kliknąć tutaj >>