Usługi medyczne zwolnione z VAT

Od 1 stycznia 2014 roku zasady wystawiania faktur zostały uregulowane bezpośrednio w ustawie z dnia  11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.).

Zgodnie z art. 106b ustawy „podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2) sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4”.

Istotną zmianą od 1 stycznia 2014 jest ta wynikająca ust. 2 art. 106 – a mianowicie podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 (zwolnienie podmiotowe dla podatników osiągających obroty nie przekraczające 150.000 zł rocznie) lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

W takim przypadku podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dopiero na żądanie nabywcy towaru lub usługi. Obowiązek taki istnieje, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Lista elementów, które faktura powinna zawierać, jest długa – zgodnie z art. 106e ust. 1 winny to być co najmniej (zasada ogólna, najważniejsze punkty wytłuszczone):

„1) data wystawienia;

2) kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;

3) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;

4) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;

5) numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;

6) data dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;

7) nazw (rodzaj) towaru lub usługi;

8) miara i ilość (liczba) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;

9) cena jednostkowa towaru lub usługi bez kwoty podatku (cena jednostkowa netto);

10) kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;

11) wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);

12) stawka podatku;

13) suma wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;

14) kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;

15) kwota należności ogółem;

16) w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, w odniesieniu do których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lub art. 21 ust. 1 – wyrazy »metoda kasowa«;

17) w przypadku faktur, o których mowa w art. 106d ust. 1 – wyraz »samofakturowanie«;

18) w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi – wyrazy »odwrotne obciążenie«;

19) w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 – wskazanie:

1. przepisu ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku,
2. przepisu dyrektywy 2006/112/WE, który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub
3. innej podstawy prawnej wskazującej na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia; (UWAGA - w przypadku usług zwolnionych od podatku podmiotowo, z tytułu nie przekroczenia limitów sprzedaży, nie ma obowiązku podawania podstawy prawnej zwolnienia).

20) w przypadku, o którym mowa w art. 106c – nazwę i adres organu egzekucyjnego lub imię i nazwisko komornika sądowego oraz jego adres, a w miejscu określonym dla podatnika – imię i nazwisko lub nazwę dłużnika oraz jego adres;

21) w przypadku faktur wystawianych w imieniu i na rzecz podatnika przez jego przedstawiciela podatkowego – nazwę lub imię i nazwisko przedstawiciela podatkowego, jego adres oraz numer, za pomocą którego jest on zidentyfikowany na potrzeby podatku;

22) w przypadku gdy przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy są nowe środki transportu – datę dopuszczenia nowego środka transportu do użytku oraz:

1. przebieg pojazdu – w przypadku pojazdów lądowych, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. a,
2. liczbę godzin roboczych używania nowego środka transportu – w przypadku jednostek pływających, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. b, oraz statków powietrznych, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. c;

23) w przypadku faktur wystawianych przez drugiego w kolejności podatnika, o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 4 lit. b i c, w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej (procedurze uproszczonej) – dane określone w art. 136;

24) w przypadkach, o których mowa w art. 97 ust. 10 pkt 2 i 3:

1. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, poprzedzony kodem PL,
2. numer, za pomocą którego nabywca towaru lub usługi jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej w danym państwie członkowskim, zawierający dwuliterowy kod stosowany na potrzeby podatku od wartości dodanej właściwy dla tego państwa członkowskiego”.

Faktury dokumentujące sprzedaż zwolnioną nie muszą zawierać NIP-ów podatnika i nabywcy, nie ma obowiązku określania w nich daty dostawy towarów lub wykonania usługi, stawki podatku, sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na poszczególne stawki ani kwoty VAT.

Wynika to z zapisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur (Dz.U. 2013 poz. 1485), które wskazuje, że „w przypadku faktur dokumentujących:

1) dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2–6, 8–36 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy faktura powinna zawierać:

1. datę wystawienia,
2. numer kolejny,
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
4. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
5. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
6. cenę jednostkową towaru lub usługi,
7. kwotę należności ogółem,
8. wskazanie przepisu ustawy, aktu wydanego na podstawie ustawy, przepisu dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.) lub innej podstawy prawnej, zgodnie z którą podatnik stosuje zwolnienie od podatku;

2) świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7, 37–41 ustawy faktura powinna zawierać:

1. dane, o których mowa w pkt 1 lit. a i b,
2. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług,
3. nazwę usługi,
4. kwotę, której dotyczy dokument;

3) dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy faktura powinna zawierać dane, o których mowa w pkt 1 lit. a–g”.

Wracając do Pani pytania – oprócz „standardowych” elementów, faktura dokumentująca sprzedaż usług zwolnionych od podatku powinna zawierać:

1. Sprzedaż krajowa:

• W przypadku podatnika zwolnionego z VAT (podmiotowo, z uwagi na nie przekroczenie limitu 150.000 złotych sprzedaży w roku) nie będzie obowiązku zamieszczania w treści faktury żadnych dodatkowych adnotacji.

W przypadku podatnika korzystającego ze zwolnienia przedmiotowego należy wskazać w fakturze przepis stanowiący podstawę prawną zwolnienia.

2. Sprzedaż dla odbiorcy unijnego:

• zakładając, że nabywcą jest osoba prywatna (konsument) – jak wyżej;
• zakładając, że nabywcą jest podatnik – obowiązkowo numer identyfikacji podatkowej sprzedawcy poprzedzony kodem „PL” oraz numer identyfikacji podatkowej nabywcy poprzedzony kodem państwa członkowskiego; dodatkowo słowa „odwrotne obciążenie”; (nie dotyczy to usług zwolnionych przedmiotowo w kraju nabywcy - w takim przypadku faktura jest wystawiana na zasadach faktury krajowej bez obowiązku podawania podstawy prawnej zwolnienia).

3. Sprzedaż dla odbiorcy z kraju trzeciego:

• zakładając, że nabywcą jest osoba prywatna (konsument) – jak w pkt. 1;
• zakładając, że nabywcą jest podatnik – faktura wystawiana jest na zasadach faktury krajowej, brak obowiązku podawania podstawy prawnej zwolnienia.

Wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług niepodlegających zwolnieniu z podatku od towarów i usług przez podatnika zwolnionego podmiotowo wymaga składania informacji VAT-UE.