Szybkie uzyskanie rozwodu związku małżeńskiego zawartego w Norwegii

Rozumiem, że chodzi Panu przede wszystkim o złożenie pozwu rozwodowego w Norwegii zgodnie z norweskim prawem. Kwestię rozwodu określa tam akt prawny nazwany ustawą małżeńską (he Marriage Act) wydany przez Ministerstwo ds. dzieci i równości (Ministry of Children and equality), który wszedł w życie 1 stycznia 1993 roku.

Odpowiedź na Pańskie pytanie oprę na angielskiej wersji tegoż aktu prawnego, gdyż wersja oryginalna (tj. norweska) jest dla mnie nieprzydatna ze względu na nieznajomość języka oryginału.

Z § 19 zatytułowanego „rozwiązanie małżeństwa” wynika, że małżeństwo może zostać rozwiązane przez rozwód po uprzedniej separacji zgodnie z § 21 lub bez uprzedniej separacji na podstawie § 22 i 23. Małżeństwo może być także rozwiązane zgodnie z § 24 niniejszego aktu (§ 19 „A marriage may be dissolved by divorce after prior separation pursuant to section 21 or without prior separation pursuant to sections 22 and 23. A marriage may also be dissolved pursuant to section 24”).

Powyższe uregulowanie oznacza, że możliwy jest dwojaki tryb uzyskania rozwodu w Norwegii zależny od dalszych okoliczności (to jest m.in. od orzeczenia separacji, od faktycznego nieutrzymywania kontaktów między małżonkami czy w końcu od popełnienia czynów nagannych względem rodziny).

Zgodnie z § 21 cytowanego aktu prawnego rozwód jest możliwy po orzeczeniu uprzednio separacji. Paragraf ten mówi, że każde z małżonków może żądać rozwodu, jeżeli znajdowali się oni w stanie separacji od co najmniej jednego roku (§ 21 „Each of the spouses may demand a divorce when they have been separated for at least one year”).

W Pańskim przypadku dopiero po roku od powstania separacji można domagać się orzeczenia rozwodu z powołaniem się na § 21 ustawy małżeńskiej. Na tej podstawie dopiero po roku faktycznej separacji (tzn. strony po jej ogłoszeniu nie wróciły do siebie) możliwe jest wystąpienie o rozwód.

Kolejne artykuły, które przywołam, nie wymagają już orzeczenia uprzedniej separacji dla udzielenia stronom rozwodu.

Zgodnie bowiem z § 22 przywołanego na wstępie aktu prawnego, każdy z małżonków może żądać rozwodu, jeżeli strony nie współżyły ze sobą od co najmniej dwóch lat (§ 22 „Each of the spouses may demand a divorce if they have not cohabited for at least two years”).

Treść powyższego artykułu oznacza, że aby doszło do orzeczenia rozwodu bez wcześniejszej separacji, strony muszą zaprzestać współżycia przynajmniej 2 lata przed wystąpieniem z wnioskiem o rozwód. Krótszy termin między zaprzestaniem współżycia a wnioskiem o rozwód spowoduje, że nie będzie można skutecznie domagać się rozwodu na podstawie § 22 powyższego aktu prawnego.

Kolejne dwa paragrafy opisują sytuacje, gdy orzeczenie rozwodu następuje ze względu na określone nadużycia jednego z małżonków.

Na podstawie bowiem § 23 ustawy małżonek może żądać rozwodu, jeżeli drugi małżonek próbował zabić jego lub ich dzieci albo umyślnie naraził je na przemoc domową. Podobnie można żądać rozwodu, jeżeli zachowanie małżonka budziło obawy, że dojdzie do takich zachowań (§ 23A „Each spouse may demand a divorce if  the other spouse has intentionally attempted to kill him or her or their children or wil fully exposed them to severemal treatment. The same applies if the spouse has be haved in a manner that is likely to arouse grave fear of such conduct”).

Na podstawie tego paragrafu możliwość żądania rozwodu ograniczona jest dwoma terminami, tzn. można się domagać rozwodu do 6 miesięcy od dowiedzenia się o zachownaniu małżonka opisanym powyżej i nie później niż do 2 lat od momentu, kiedy dane zdarzenie nastąpiło („A demand for divorce pursuant to the first paragraph must be made with in six months after the spouse learned of the act, and not later than two years after it took place”).

Można również żądać rozwodu, jeśli któreś z małżonków zostało bezprawnie zmuszone do zawarcia małżeństwa („A spouse may also demand divorce if he or she has been forced by unlawful conduct to contract the marriage”).

Ostatnią sytuacją, w której możliwe jest orzeczenie rozwiązania małżeństwa w Norwegii, jest zawarcie małżeństwa wbrew § 3 i 4 niniejszego aktu prawnego.

Oznacza to, że małżonek może żądać rozwiązania małżeństwa w sytuacji bigamii, tzn. gdy małżeństwo zawarł małżonek pozostający w sformalizowanym związku („No person may contract a marriage if a previous marriage or registered partnerships ubsists”). Żądanie to nie jest ograniczone jakimkolwiek terminem i można z nim wystąpić w każdym czasie.

Podobnie w każdym czasie można żądać orzeczenia rozwiązania małżeństwa, gdy zostało ono zawarte pomiędzy osobami najbliższymi, tj. krewnymi w linii prostej (dziadkami, rodzicami, dziećmi, wnukami itd.) oraz między rodzeństwem (§ 3 „Marriage may not be contracted between relatives in direct line of ascentor descent or between brothers and sisters”).

Powyższe przepisy oraz opisana przez Pana sytuacja nie wskazują na to, aby mógł Pan skorzystać z możliwości rozwodu przed upływem okresu separacji (nie wskazuje Pan żadnych zachowań żony, które uzasadniałyby zastosowanie § 23 niniejszego aktu prawnego).

W mojej opinii dopiero więc po roku separacji będzie Pan mógł uzyskać rozwód zgodnie z norweskim prawem.

Jeżeli jednak obydwoje małżonkowie są obywatelami polskimi, to zgodnie z art. 18 ustawy Prawo międzynarodowe prywatne można wystąpić o uzyskanie rozwodu w Polsce (w naszym prawie nie jest wymagany sztywny okres, w którym małżonkowie żyją w separacji, konieczne jest natomiast wykazanie trwałości i zupełności rozkładu pożycia małżeńskiego).