Szkolenia BHP dla praktykantów

Organizowanie praktyk przez pracodawców może odbywać się na podstawie różnych regulacji prawnych, w zależności od tego czy osobami przyjmowanymi na praktyki są uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, studenci, czy też osoby odbywające praktykę absolwencką. Niezależnie jednak od podstawy prawnej praktyki pracodawca zobowiązany jest przestrzegać w stosunku do praktykantów zasad BHP. Zgodnie bowiem z art. 304 § 1 Kodeksu pracy¹ jest on obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Natomiast na podstawie art. 304 § 2 K.p. pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki zajęć odbywanych na terenie zakładu pracy przez studentów i uczniów niebędących jego pracownikami.

Zgodnie z art. 207 § 2 K.p. pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników (praktykantów) przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany:

1. organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy;
2. zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń;
3. reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników (praktykantów), biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy;
4. zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy;
5. uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych;
6. zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy;
7. zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.

Obowiązek prowadzenia szkoleń BHP dla pracowników (praktykantów) nakłada na pracodawców art. 237(3) § 2 K.p., zgodnie z którym pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika (praktykanta) w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Szczegółowo zasady przeprowadzania szkoleń BHP dla pracowników (praktykantów) określa rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy² (zwane dalej „rozporządzeniem”). Mając na uwadze stosunkowo krótki czas trwania praktyki zawodowej, wystarczające jest przeprowadzenie dla praktykantów szkolenia wstępnego. Zgodnie z § 8 rozporządzenia szkolenie wstępne jest przeprowadzane w formie instruktażu według programów opracowanych dla poszczególnych grup stanowisk i obejmuje:

1. szkolenie wstępne ogólne (instruktaż ogólny);
2. szkolenie wstępne na stanowisku pracy (instruktaż stanowiskowy).

Instruktaż ogólny powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w Kodeksie pracy, w układach zbiorowych pracy lub w regulaminach pracy, z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi w danym zakładzie pracy, a także z zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.

Natomiast instruktaż stanowiskowy powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach pracy i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki, oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tych stanowiskach.

Rozporządzenie wprost wskazuje również na konieczność odbycia instruktażu ogólnego i stanowiskowego przez ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką. Zgodnie z § 10 ust. 1 rozporządzenia instruktaż ogólny odbywają, przed dopuszczeniem do wykonywania pracy, nowo zatrudnieni pracownicy, studenci odbywający u pracodawcy praktykę studencką oraz uczniowie szkół zawodowych zatrudnieni w celu praktycznej nauki zawodu. Natomiast zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia instruktaż stanowiskowy przeprowadza się przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

___________________________

¹ Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502)

² Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 180, poz. 1860, z późn. zm.)

Stan prawny obowiązujący na dzień 26.02.2015