Sprzedaż w Polsce produktów chińskich i wysyłka do klienta bezpośrednio od producenta chińskiego

Unia celna

Od dnia 1 maja 2004 roku Polska jest członkiem Unii Europejskiej, w której obowiązują pewne zasady, w szczególności dotyczące polityki handlowej. Jedną z takich zasad jest zasada swobodnego przepływu towarów w ramach unii celnej, w skład której wchodzą wszystkie kraje członkowskie UE (z wyjątkiem niektórych obszarów). Zgodnie z tą zasadą wolne od cła i opłat o skutku równoważnym są te towary, które mają status celny towarów wspólnotowych i są przedmiotem obrotu wewnątrzwspólnotowego (pomiędzy krajami UE). Drugą regułą w ramach ww. zasady jest stosowanie przez państwa członkowskie UE wspólnej taryfy celnej w handlu pomiędzy państwami członkowskimi UE a tzw. krajami trzecimi.

Towary o statusie celnym towarów niewspólnotowych

W celu uzyskania możliwości wykorzystania danego towaru o statusie celnym towaru niewspólnotowego zgodnie z jego przeznaczeniem należy nadać mu przewidziane dla niego przeznaczenie celne. Przeznaczeniem celnym, które powoduje możliwość dysponowania towarem jak właściciel – z dobrodziejstwem stosowania unijnej zasady swobodnego przepływu towaru w ramach WE – jest objęcie towaru procedurą dopuszczenia do swobodnego obrotu (ang. free circulation).

O tym, czy dany towar jest towarem niewspólnotowym, decyduje art. 4 pkt 8 zdanie pierwsze w związku z art. 4 pkt 7 rozporządzenia Rady (EWG) numer 2913/92 z dnia 12 października 1992 roku ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. UE L.1992.302.1 ze sprostowaniem i zmianami, dalej zwany: „WKC”).

Zgodnie z treścią art. 4 pkt 8 zdanie pierwsze WKC:

„8) »towary niewspólnotowe« oznaczają towary inne niż określone w akapicie siódmym”.

Tymczasem w art. 4 pkt 7 WKC stwierdzono, iż:

„7) »towary wspólnotowe« oznaczają towary:

• całkowicie uzyskane na obszarze celnym Wspólnoty, zgodnie z warunkami określonymi w art. 23, bez udziału towarów przywiezionych z krajów lub terytoriów niebędących częścią obszaru celnego Wspólnoty. W przypadkach o szczególnym znaczeniu gospodarczym określonych zgodnie z procedurą Komitetu, towarów uzyskanych z towarów umieszczonych pod procedurą zawieszającą nie uważa się za towary wspólnotowe,
• przywiezione z państw lub terytoriów niebędących częścią obszaru celnego Wspólnoty i dopuszczone do obrotu,
• uzyskane lub wyprodukowane na obszarze celnym Wspólnoty z towarów określonych w tiret drugim lub z towarów określonych w tiret pierwszym i drugim”.

Co do konieczności zastosowania procedury dopuszczenia do swobodnego obrotu, to sprawa jest jasna, o ile dany towar ma pozostać własnością importera i stanowić (po zwolnieniu ich do deklarowanej procedury celnej) towary o statusie celnym towarów wspólnotowych.

W przypadku objęcia danego towaru jakąkolwiek procedurą celną, w tym procedurą dopuszczenia do swobodnego obrotu, należy pamiętać o kwestii podstawowej, a więc o tym, że na danym towarze obejmowanym procedurą celną dopuszczenia do swobodnego obrotu ciążą należności przywozowe. Należnościami tymi są:

• cła i opłaty o równoważnym skutku należne przy przywozie towarów,
• opłaty przywozowe ustanowione w ramach wspólnej polityki rolnej lub odrębnych przepisów mających zastosowanie do niektórych towarów uzyskanych w wyniku przetworzenia produktów rolnych (vide – art. 4 pkt 10 WKC).

Aby należności przywozowe ciążące na danym towarze, wskutek objęcia go procedurą dopuszczenia do obrotu, zostały prawidłowo obliczone, zastosować należy tzw. elementy kalkulacyjne, ale – co ważne – nie jakiekolwiek elementy kalkulacyjne, ale te ustalone na określony moment.

W przypadku objęcia danego towaru procedurą celną dopuszczenia do swobodnego obrotu ważne są następujące elementy kalkulacyjne:

• wartość celna, od której zależy wysokość cła – w przypadku gdy ustalona zgodnie ze Wspólną Taryfą Celną WE stawka cła jest określona np. w formie stawki ad valorem (procentowa relacja do wartości celnej towaru),
• Taryfa Celna, w której zawarte są między innymi stawki celne i zasady ich stosowania oraz klasyfikacja towarów według CN (Scalona Nomenklatura), oraz
• pochodzenie towarów.

Analizując powyższe elementy kalkulacyjne, warto przytoczyć najpierw treść art. 67 WKC, zgodnie z którym: „Jeżeli szczególne przepisy nie stanowią inaczej, datą, którą należy uwzględniać przy stosowaniu wszelkich przepisów regulujących procedurę celną, do której zgłaszane są towary, jest data przyjęcia zgłoszenia przez organy celne”.

Skoro tak jest w istocie rzeczy, to zarówno wartość celna, jak i taryfa celna (w tym CN i stawka cła), a także pochodzenie towarów (w tym reguły pochodzenia, a nade wszystko zasady wystawiania i weryfikowania świadectw pochodzenia), muszą być analizowane w oparciu o przepisy obowiązujące w momencie przyjmowania zgłoszenia celnego w procedurze dopuszczenia towarów do swobodnego obrotu.

Analizując Pana sytuację prawną pod kątem przepisów celnych, stwierdzam, że o ile Pan sprzeda nabyte uprzednio towary na rzecz podmiotu trzeciego, to ten podmiot trzeci, a nie Pan, będzie zobowiązany do rozliczenia cła i podatków granicznych (VAT).

Prawo własności przemysłowej

Problemem w analizowanej sytuacji może być prawo własności przemysłowej, do ochrony którego – w przypadku procedur celnych – została w Polsce zobowiązana Służba Celna RP. Sprowadzanie z Chin towarów, o których mowa w stanie faktycznym niniejszej opinii, jest ryzykowna bez posiadania wyraźnej licencji od właściciela praw własności intelektualnej i praw autorskich lub pokrewnych, albo od podmiotu, który taką licencję posiada z prawem do udzielania sublicencji.

W przypadku gdy nastąpi zgłoszenie do procedury dopuszczenia do swobodnego obrotu towaru (lub chociażby wjazd do UE), w stosunku do którego zachodzi podejrzenie naruszenia prawa własności przemysłowej, organy Służby Celnej RP (lub innego państwa członkowskiego UE) dokonają stosownych czynności w zakresie ochrony tych praw własności przemysłowej.

Towary naruszające prawo własności intelektualnej – przepisy prawa

Podstawę prawną działań organów celnych w przypadku podejrzenia naruszenia prawa własności przemysłowej (intelektualnej) stanowi rozporządzenie Rady (WE) nr 1383/2003 z dnia 22 lipca 2003 roku dotyczące działań organów celnych skierowanych przeciwko towarom podejrzanym o naruszenie niektórych praw własności intelektualnej oraz środków podejmowanych w odniesieniu do towarów, co do których stwierdzono, że naruszyły takie prawa (Dz. Urz. UE L.03.196.7, dalej zwane: „rozporządzeniem w sprawie własności”).

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 lit. a rozporządzenia w sprawie własności określa ono warunki działań podejmowanych przez organy celne, gdy istnieje podejrzenie, że towary naruszają prawo własności intelektualnej, między innymi w przypadku, gdy są zgłoszone do dopuszczenia do swobodnego obrotu, wywozu lub powrotnego wywozu.

To, co należy rozumieć przez pojęcie „towary naruszające prawo własności intelektualnej”, wynika z art. 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie własności. Przepis ten wskazuje, iż towarami naruszającymi prawo własności intelektualnej są:

• towary podrobione,
• towary pirackie oraz
• towary, o których mowa w art. 2 ust. 1 lit. c.

Towary podrobione to:

1. towary, łącznie z ich opakowaniem, oznaczone bez zezwolenia znakiem towarowym, który jest identyczny ze znakiem towarowym ważnie zarejestrowanym, odnoszącym się do towarów tego samego rodzaju, lub których istotnych aspektów nie można odróżnić od takiego znaku towarowego i które w związku z tym naruszają prawa posiadacza danego znaku towarowego zgodnie z prawem wspólnotowym, jak przewidziano w rozporządzeniu Rady (WE) nr 40/94 z dnia 20 grudnia 1993 roku w sprawie wspólnotowego znaku towarowegolub prawa Państwa Członkowskiego, w którym złożono wniosek o podjęcie działań przez organy celne;
2. wszelki symbol znaku towarowego (włącznie z logo, etykietą, naklejką, broszurą, instrukcją użytkowania lub dokument gwarancyjny oznaczony takim symbolem), również przedstawiony osobno, na takich samych warunkach jak towary określone w pkt 1;
3. opakowania towarów podrabianych oznaczone znakiem towarowym, prezentowane oddzielnie, na takich samych warunkach jak towary określone w pkt 1.

Towary pirackie to towary, które są kopią lub zawierają kopie wykonane bez zgody posiadacza prawa autorskiego lub praw pokrewnych lub posiadacza prawa do wzoru, bez względu na to, czy zarejestrowanego zgodnie z prawem krajowym, czy nie, lub osoby upoważnionej przez posiadacza prawa w kraju produkcji, w przypadku gdy wytwarzanie takich kopii stanowiłoby naruszenie tego prawa na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych lub prawem Państwa Członkowskiego, w którym złożono wniosek o podjęcie działań przez organy celne.

Towary, o których mowa w art. 2 ust. 1 lit. c, to towary, które w Państwie Członkowskim, w którym złożono wniosek o podjęcie działania przez organy celne, naruszają:

1. patent na mocy prawa tego Państwa Członkowskiego;
2. dodatkowe świadectwo ochronne, które przewiduje rozporządzenie Rady (EWG) nr 1768/92oraz rozporządzeniu (WE) nr 1610/96 Parlamentu Europejskiego i Rady;
3. krajowy system ochrony odmian roślin na mocy prawa tego Państwa Członkowskiego lub wspólnotowy system ochrony odmian roślin, które przewiduje rozporządzenie Rady (WE) nr 2100/94;
4. nazwę pochodzenia lub oznaczenia geograficzne na mocy prawa tego Państwa Członkowskiego lub rozporządzenia Rady (EWG) nr 2081/92oraz (WE) nr 1493/1999;
5. nazwy geograficzne, które przewiduje rozporządzenie Rady (EWG) nr 1576/89.

Art. 3 ust. 1 rozporządzenia w sprawie własności doprecyzowuje, że rozporządzenie to nie ma zastosowania do towarów oznaczonych znakiem towarowym za zgodą posiadacza tego znaku towarowego lub do towarów oznaczonych chronioną nazwą pochodzenia, chronionym oznaczeniem geograficznym, chronionych patentem lub dodatkowym świadectwem ochronnym, prawem autorskim lub prawem pokrewnym, prawem do wzoru albo prawem wynikającym z systemu ochrony odmian roślin, które zostały wyprodukowane za zgodą posiadacza prawa, ale znajdują się w jednej z sytuacji określonych w art. 1 ust. 1 bez zgody tego ostatniego. Analogicznie nie ma ono zastosowania do towarów wskazanych w pierwszym akapicie i które zostały wyprodukowane lub są chronione innym prawem własności intelektualnej określonym w art. 2 ust. 1 na warunkach innych niż uzgodnione z posiadaczem prawa.

Sprawy dotyczące prawa własności intelektualnej są tak naprawdę sytuacjami „zerojedynkowymi”, tzn. dany towar albo narusza prawo własności intelektualnej innego podmiotu, albo tego prawa nie narusza. Jeżeli jakiś wyrób/towar jest chroniony patentem, zarejestrowanym znakiem towarowym itp., obowiązującymi na terytorium UE, i jakiś podmiot dokonuje dopuszczenia do swobodnego obrotu tego wyrobu/towaru na obszarze UE bez licencji/zezwolenia beneficjenta patentu/znaku, to właściwe władze celne mogą powziąć uzasadnioną wątpliwość, że miało miejsce naruszenie prawa własności przemysłowej i niezgodne z prawem posługiwanie się znakiem towarowym. Nad bezpieczeństwem tego typu transakcji w handlu pomiędzy państwami WE a krajami trzecimi czuwa (w Polsce) Służba Celna RP, która jest obowiązana reagować w tego typu przypadkach, a więc w sytuacji zgłoszenia danego towaru do procedury dopuszczenia do swobodnego obrotu i zaistnienia uzasadnionych obiektywnie wątpliwości co do spełniania przez daną partię towarów wymagań przewidzianych w rozporządzeniu w sprawie własności.

Nie będzie zatem absolutnie żadnych problemów w przypadku, gdy będzie Pan dysponował licencją beneficjenta prawa własności przemysłowej na obrót towarem, w stosunku do którego temu beneficjentowi przysługuje to prawo własności przemysłowej. W innym przypadku mogą pojawić się wątpliwości Służby Celnej RP co do statusu tych towarów, szczególnie że towar ten jest pochodzenia chińskiego, a więc z tego kraju, który jest uznawany przez władze celne państw członkowskich WE za „ryzykowny” z punktu widzenia ilości i intensywności potwierdzonych przypadków naruszeń prawa własności przemysłowej.

Postępowanie właściwego w sprawie naczelnika urzędu celnego zależy w tego typu sprawach od decyzji beneficjenta znaku towarowego. Jeżeli on zgodzi się na dopuszczenie towarów do swobodnego obrotu, to problemu nie ma, a właściwy naczelnik urzędu celnego nie może postąpić inaczej i musi zatrzymane towary zwolnić do deklarowanej procedury celnej (dopuszczenie do swobodnego obrotu). Jeżeli jednak beneficjent nie wyrazi zgody na dopuszczenie do swobodnego obrotu towarów oznaczonych jego znakami towarowymi, to wtedy organ celny podejmuje stosowne działania w celu usunięcia naruszenia. W znakomitej większości przypadków będzie to zniszczenie towaru.

Udowodnienie, że coś jest towarem podrobionym/przerobionym itp., ciąży na organie celnym. To on musi bezspornie stwierdzić, że dany towar został wprowadzony na obszar celny WE z naruszeniem przepisów prawa własności intelektualnej.

Podatek dochodowy

Odpowiadając na Pana pytanie, cytuję: „Jakie są moje przychody – czy kwoty wpłacane przez klientów, czy tylko moja prowizja od sprzedaży?”, stwierdzam, że będą to zawsze kwoty, za jakie sprzedaje Pan towary ostatecznemu odbiorcy. Jeżeli sprzeda Pan towar jakiemuś podmiotowi, to kwota netto, za którą Pan sprzeda ten towar, jest dla Pana przychodem. Zatem przychodem są kwoty ogółem, a nie kwoty prowizji.

Konkluzje

Procedurom celnym podlegają te towary, które mają status celny towarów niewspólnotowych.

Sprowadzanie z Chin towarów, o których mowa w stanie faktycznym niniejszej opinii, jest ryzykowna bez posiadania wyraźnej licencji od właściciela praw własności intelektualnej i praw autorskich lub pokrewnych, albo od podmiotu, który taką licencję posiada z prawem do udzielania sublicencji.

Przychodem są kwoty netto ogółem.

Stan prawny z 25.03.2011 r.