Sprowadzenie auta ze Stanów Zjednoczonych

Zwolnienie z cła

Obowiązujące w tym zakresie są przepisy art. 3 i następnych rozporządzenia Rady (WE) numer 1186/2009 z dnia 16 listopada 2009 roku ustanawiającego wspólnotowy system zwolnień celnych (Dz. Urz. UE L.324.23 ze zmianami)). Zgodnie z tymi przepisami:

„Artykuł 3

Z zastrzeżeniem art. 4-11 zwolnione z należności celnych przywozowych jest mienie osobiste przywożone przez osoby fizyczne przenoszące swoje miejsce zamieszkania z państwa trzeciego na obszar celny Wspólnoty.

Artykuł 4

Zwolnienie ograniczone jest do mienia osobistego, które:

1. z wyjątkiem szczególnie uzasadnionych okoliczności, pozostawało w posiadaniu oraz, w przypadku towarów nieprzeznaczonych do konsumpcji, było używane przez osobę zainteresowaną w jej poprzednim miejscu zamieszkania przez co najmniej sześć miesięcy przed datą, w której osoba zainteresowana przestała zamieszkiwać w państwie trzecim, który opuściła;
2. jest przeznaczone do użytku w takim samym celu w nowym miejscu zamieszkania.

Ponadto państwa członkowskie mogą uzależnić zwolnienie takiego mienia od poniesienia w kraju pochodzenia bądź w kraju opuszczanym opłat celnych lub skarbowych, którym takie mienie zwykle podlega.

Artykuł 5

1. Zwolnienie może zostać udzielone tylko osobom, których miejsce zamieszkania znajdowało się poza obszarem celnym Wspólnoty nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy.

2. Jednakże właściwe organy mogą zezwolić na odstępstwa od zasady ustanowionej w ust. 1 pod warunkiem że wyraźną intencją osoby zainteresowanej było zamieszkiwanie poza obszarem celnym Wspólnoty nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy.

Artykuł 6

Zwolnienia nie stosuje się do:

1. wyrobów alkoholowych;
2. tytoniu i wyrobów tytoniowych;
3. handlowych środków transportu;
4. przedmiotów wykorzystywanych do wykonywania rzemiosła lub zawodu, innych niż przenośne instrumenty i sprzęt potrzebny do wykonywania tych zajęć.

Artykuł 7

1. Z wyjątkiem szczególnych przypadków, zwolnienie przyznawane jest tylko w przypadku mienia osobistego dopuszczonego do swobodnego obrotu w ciągu 12 miesięcy od daty ustalenia przez osobę zainteresowaną miejsca zamieszkania na obszarze celnym Wspólnoty.

2. Mienie osobiste może zostać dopuszczone do swobodnego obrotu w kilku oddzielnych partiach w okresie, o którym mowa w ust. 1.

Artykuł 8

1. W ciągu 12 miesięcy od daty dopuszczenia do swobodnego obrotu, mienie osobiste, które zostało zwolnione z należności celnych przywozowych, nie może byd pożyczane, oddawane w zastaw, wynajmowane lub odstępowane, odpłatnie lub nieodpłatnie, bez uprzedniego poinformowania o tym właściwych organów.

2. Każde pożyczenie, oddanie w zastaw, wynajęcie bądź odstąpienie przed upływem okresu, o którym mowa w ust. 1, powoduje obowiązek uiszczenia należności celnych przywozowych od danego mienia według stawki obowiązującej w dniu takiego pożyczenia, oddania w zastaw, wynajęcia lub odstąpienia oraz według rodzaju rzeczy i wartości celnej ustalonej lub przyjętej w tym dniu przez właściwe organy.

Artykuł 9

1. W drodze odstępstwa od przepisów art. 7 ust. 1, mienie osobiste dopuszczone do swobodnego obrotu może zostać zwolnione z należności celnych przywozowych, zanim osoba zainteresowana ustali swoje miejsce zamieszkania na obszarze celnym Wspólnoty, pod warunkiem że osoba ta zobowiąże się do faktycznego ustalenia tam swojego miejsca zamieszkania w terminie sześciu miesięcy. Takiemu zobowiązaniu towarzyszy zabezpieczenie, którego forma i wysokość określana jest przez właściwe organy.

2. W przypadku skorzystania z przepisów ust. 1 okres, o którym mowa w art. 4 lit. a) liczony jest od daty, kiedy mienie osobiste zostaje wprowadzone na obszar celny Wspólnoty.

Artykuł 10

1. Jeśli w związku ze zobowiązaniami zawodowymi osoba zainteresowana opuszcza państwo trzecie, w którym miała miejsce zamieszkania, nie ustalając jednocześnie swojego miejsca zamieszkania na obszarze celnym Wspólnoty, mając jednak zamiar uczynić to ostatecznie, właściwe organy mogą udzielić zwolnienia z należności celnych przywozowych mienia osobistego, które osoba ta przewozi w tym celu na wspomniany obszar celny.

2. Zwolnienie z należności celnych mienia osobistego, o którym mowa w ust. 1, udzielane jest zgodnie z warunkami określonymi w art. 3-8, przyjmując, że:

1. okresy ustalone w art. 4 lit. a) i w art. 7 ust. 1 liczy się, począwszy od daty, kiedy mienie osobiste zostaje wprowadzone na obszar celny Wspólnoty;
2. okres określony w art. 8 ust. 1 liczy się od daty, kiedy osoba zainteresowana faktycznie ustali swoje miejsce zamieszkania obszarze celnym Wspólnoty.

3. Zwolnienie z należności celnych przywozowych uzależnione jest także od zobowiązania się osoby zainteresowanej do faktycznego ustalenia miejsca zamieszkania na obszarze celnym Wspólnoty w terminie wyznaczonym przez właściwe organy, stosownie do okoliczności. Organy te mogą wymagać złożenia zabezpieczenia, którego formę i wysokość same określają”.

Zwolnienie z VAT

Obowiązujący w tym zakresie jest art. 47 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem:

„1. Zwalnia się od podatku import rzeczy osobistego użytku osoby fizycznej przenoszącej miejsce zamieszkania z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:

1. rzeczy służyły do osobistego użytku tej osobie w miejscu zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, z tym że towary nieprzeznaczone do konsumpcji musiały służyć do takiego użytku przez okres co najmniej 6 miesięcy przed dniem, w którym osoba ta przestała mieć miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego;
2. rzeczy będą używane na terytorium kraju do takiego samego celu, w jakim były używane na terytorium państwa trzeciego;
3. osoba fizyczna miała miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy poprzedzających zmianę miejsca zamieszkania;
4. rzeczy te przez 12 miesięcy od dnia zgłoszenia do procedury dopuszczenia do obrotu nie mogą zostać oddane jako zabezpieczenie, sprzedane, wynajęte, użyczone, wydzierżawione lub w inny sposób odstąpione odpłatnie lub nieodpłatnie bez wcześniejszego poinformowania o tym organu celnego.

2. Zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się do:

1. napojów alkoholowych;
2. tytoniu i wyrobów tytoniowych;
3. środków transportu przeznaczonych do działalności gospodarczej;
4. artykułów potrzebnych do wykonywania zawodu lub zajęcia, innych niż przenośne przedmioty sztuki stosowanej lub wyzwolonej.

3. Import rzeczy osobistego użytku jest zwolniony od podatku, jeżeli rzeczy zostały zgłoszone do procedury dopuszczenia do obrotu przed upływem 12 miesięcy od dnia przeniesienia przez osobę, o której mowa w ust. 1, miejsca zamieszkania na terytorium kraju, z zachowaniem warunku określonego w ust. 4.

4. W przypadku sprzedaży lub przeniesienia prawa własności w inny sposób, wynajmu, użyczenia, wydzierżawienia lub innego odstąpienia rzeczy, o których mowa w ust. 1, dokonanych przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, rzeczy te są opodatkowane podatkiem według stawek obowiązujących w dniu tego odstąpienia, z uwzględnieniem wartości celnej ustalonej dla tego dnia przez organ celny.

5. Zwolnienie od podatku, o którym mowa w ust. 1, stosuje się także do importu rzeczy stanowiących mienie osoby fizycznej, zgłoszonych do procedury dopuszczenia do obrotu przed dniem przeniesienia przez tę osobę miejsca zamieszkania na terytorium kraju, jeżeli osoba ta zobowiąże się do przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium kraju przed upływem 6 miesięcy od dnia przedstawienia organowi celnemu takiego zobowiązania oraz zostanie złożone zabezpieczenie w celu zagwarantowania pokrycia kwoty podatku. Termin określony w ust. 1 pkt 1 liczy się od dnia dopuszczenia towaru do obrotu na terytorium kraju.

6. Zwolnienie od podatku, o którym mowa w ust. 1, stosuje się także:

1. do importu rzeczy osobistego użytku osoby fizycznej, która miała miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego przez okres krótszy niż 12 miesięcy, ale nie krótszy niż 6 miesięcy, jeżeli osoba ta uprawdopodobni, że nie miała wpływu na skrócenie okresu tego zamieszkania;
2. w przypadku gdy osoba, o której mowa w ust. 1, nie zachowała terminu określonego w ust. 3, jeżeli osoba ta uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jej winy”.

Zwolnienie z akcyzy

Obowiązujący w tym zakresie jest art. 112 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 roku (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11 z późn. zm.) i dotyczy on wyłącznie sytuacji, gdy w mieniu przesiedlenia znajduje się samochód osobowy podlegający opodatkowaniu akcyzą.

Zgodnie z tym przepisem:

„1. Zwalnia się od akcyzy samochód osobowy przywożony spoza terytorium paostw członkowskich oraz paostw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przez osobę fizyczną przybywającą na terytorium kraju na pobyt stały lub powracającą z czasowego pobytu z terytorium tych paostw, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:

1. samochód osobowy jest przeznaczony do użytku osobistego tej osoby;
2. samochód osobowy służył do użytku osobistego tej osoby w miejscu poprzedniego jej pobytu poza terytorium paostwa członkowskiego lub paostwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przez okres co najmniej 6 miesięcy przed zmianą miejsca pobytu;
3. osoba ta przedstawi właściwemu naczelnikowi urzędu celnego dowód potwierdzający spełnienie warunku, o którym mowa w pkt 2;
4. osoba ta przebywała poza terytorium paostwa członkowskiego lub paostwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przez okres co najmniej 12 kolejnych miesięcy poprzedzających zmianę miejsca pobytu;
5. samochód osobowy nie zostanie sprzedany, wynajęty lub w jakikolwiek inny sposób oddany do użytku osobie trzeciej przez okres 12 miesięcy od dnia jego przywozu na terytorium kraju.

2. Warunków, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, nie stosuje się do członków służby zagranicznej i żołnierzy zawodowych skierowanych lub wyznaczonych do pełnienia zawodowej służby wojskowej poza granicami kraju, jeżeli przedstawią dokumenty potwierdzające zatrudnienie w placówce zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej lub oddelegowanie do pełnienia zawodowej służby wojskowej poza granicami kraju – w przypadku gdy nie istnieje możliwośd zarejestrowania w kraju samochodów osobowych używanych przez te podmioty w paostwach, z których powracają.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, zwolnienie od akcyzy obejmuje również samochody osobowe przywożone z terytorium paostwa członkowskiego lub paostwa trzeciego, nabywane w drodze powrotnej z terytorium paostwa trzeciego.

4. Przepisy art. 110 ust. 7 i 8 stosuje się odpowiednio”.

Odpowiedzi na pytania szczegółowe

Wyjaśniając zasady zwolnienia od należności przywozowych w przypadku mienia przesiedlenia, należy powiedzieć, że aby zwolnić od należności przywozowych (cło, VAT, akcyza) dany towar, trzeba spełnić szereg warunków określonych w przepisach celnych, w przepisach o VAT i w przepisach o podatku akcyzowym.

Odpowiadając na Pańskie pytanie numer 1, stwierdzam, że auta sprowadzanego z USA w ramach mienia przesiedlenia nie może w Polsce odebrać inna osoba niż ta, na którą jest to auto zarejestrowane w miejscu, z którego dana osoba się przesiedla.

W kwestii drugiego pytania – zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym nie ma najmniejszych przeszkód ku temu, aby auto stanowiące mienie przesiedlenia zarejestrował pełnomocnik działający w imieniu i na rzecz przesiedleńca. Stanowczo to jednak odradzam. Będzie to bowiem świadczyło na niekorzyść przesiedleńca w ewentualnym postępowaniu w sprawach celnych, które ma sprawdzić spełnianie warunków zwolnienia mienia przesiedlenia od cła. Nie jest to mrzonka. Takie postępowania są bowiem w Polsce prowadzone i jest szereg wyroków sądów administracyjnych w tego typu sprawach.

Jeżeli chodzi o trzecie pytanie, to okres 12 miesięcy liczy się od dnia zwolnienia samochodu do deklarowanej procedury dopuszczenia do swobodnego obrotu z zastosowaniem zwolnienia od należności przywozowych. W praktyce data ta pokrywa się z datą otrzymania przez zgłaszającego – przesiedleńca 8. karty SAD (Jednolitego Dokumentu Administracyjnego).

Odpowiadając na Pańskie pytanie numer 4, należy twierdzić, że art. 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień wyklucza jakąkolwiek formę używania samochodu stanowiącego mienie przesiedlenia danej osoby.

Polski dowód rejestracyjny w przypadku mienia przesiedlenia niczym natomiast nie różni się od „normalnego” dowodu rejestracyjnego.

A jeżeli chodzi o ostatnie pytanie, to policja w trakcie ewentualnej kontroli może sprawdzić, kto w danym momencie użytkuje auto dopuszczone do swobodnego obrotu z zastosowaniem zwolnienia od należności przywozowych z uwagi na zastosowanie przepisów o mieniu przesiedlenia. Przy czym nie tylko policja ma takie kompetencje. Służby, których należy się bardziej obawiać (bo mają w tym interes), to Straż Graniczna i Służba Celna.

Konkluzje

Mienie przesiedlenia osoby przenoszącej swoje miejsce zamieszkania spoza UE na obszar UE jest zwolnione z cła, VAT i akcyzy po spełnieniu określonych warunków:

1. udokumentowany pobyt poza UE – 12 miesięcy wstecz przed dniem przyjęcia zgłoszenia celnego w procedurze dopuszczenia do swobodnego obrotu mienia przesiedlenia,
2. przesiedlenie na obszar celny UE,
3. pozostawanie na obszarze celnym UE (centrum interesów życiowych) przez okres co najmniej 1,5 roku,
4. w przypadku auta – korzystanie z auta osobiście na terytorium UE.

* Stan prawny z dnia 19.06.2011 r.