Spadkobierca testamentowy

Jak wynika z przesłanych przez Pana informacji, jest Pan jedynym spadkobiercą testamentowym po śmierci Pańskiego ojca. Co więcej, Pana rodzeństwu  nie będzie należał się żaden spadek, ponieważ zostali oni pominięci w testamencie.

Jeśli chodzi o ewentualny zachowek na rzecz rodzeństwa, należy stwierdzić, że:

Zgodnie z przepisem art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.) – ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) zachowek jest roszczeniem przysługującym zstępnym (dzieciom, wnukom itd.), małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, niepowołanym do dziedziczenia wskutek pozostawienia przez spadkodawcę niekorzystnego dla nich testamentu, o wypłatę wartości części udziału spadkowego, który by im przypadał przy dziedziczeniu ustawowym (w przypadku braku testamentu).

Roszczenie o zachowek, tak jak każde roszczenie majątkowe (tzn. posiadające wymierną wartość materialną), podlega przedawnieniu (art. 117 § 1 K.c.), co oznacza, że po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że wyraźnie zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia.

Zgodnie z przepisem art. 1007 § 1 K.c.: „roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu” (za roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanych od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny przedawnia się z upływem lat pięciu od otwarcia spadku, czyli zasadniczo – śmierci spadkodawcy). Przepis art. 1007 § 1 K.c. jest w zakresie swojego uregulowania jasny, nie pozostawia żadnej swobody interpretacyjnej i nie przewiduje żadnych wyjątków (tak również: orzeczenie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 16 czerwca 2000 r., sygn. IV CKN 58/2000).

Jak wynika z przytoczonych przepisów, roszczenie o zachowek przedawniło się po śmierci Pańskiego ojca, a więc nie jest Pan zobowiązany do wypłaty zachowku na korzyść swego rodzeństwa.

Skoro testament został już otwarty, to obecnie ojciec musi Pan przeprowadzić w pierwszej kolejności procedurę stwierdzenia nabycia spadku.

Postępowanie mające doprowadzić do stwierdzenia nabycia spadku wszczyna się poprzez złożenie w sądzie rejonowym, właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy, wniosku o stwierdzenie nabycia spadku. We wniosku tym należy podać:

• oznaczenie właściwego wydziału cywilnego sądu rejonowego, do którego wniosek jest kierowany;
• imię i nazwisko oraz dokładny adres wnioskodawcy;
• wykaz uczestników postępowania, przez których rozumiemy wszystkie osoby powołane do dziedziczenia na mocy testamentu i ustawy, wraz z ich dokładnymi adresami zamieszkania;
• tytuł: „Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po [imię i nazwisko zamarłego]”;
• w głównej części wniosku należy podać dane o spadkodawcy (imię i nazwisko, data śmierci, ostatnie miejsce zamieszkania, stan cywilny) oraz informację o tym, czy istnieje testament, wymienić spadkobierców i podać informację, czy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne.

Do wniosku należy dołączyć:

• odpis wniosku w tylu kopiach, ilu jest uczestników postępowania;
• odpis skrócony aktu urodzenia dla mężczyzn i kobiet niezamężnych;

• odpis skrócony aktu małżeństwa dla mężczyzn i kobiet zamężnych;

• odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy;
• testament w oryginale oraz tyle kopii, ilu jest uczestników postępowania;
• oświadczenia o przyjęciu, odrzuceniu spadku lub zrzeczeniu się dziedziczenia (jeśli były składane).

Pomimo zamieszczenia we wniosku informacji, jakie osoby znajdują się w kręgu spadkobierców, sąd z urzędu bada, czy wymieniono wszystkich uczestników postępowania.

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku musi zostać opłacony opłatą w wysokości 50 zł.

Cała procedura kończy się wydaniem przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym zostają ustalone udziały poszczególnych spadkobierców w spadku.

Stwierdzenie nabycia spadku można przeprowadzić również przed notariuszem, który sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Przed sporządzeniem tego aktu notariusz spisuje protokół dziedziczenia.

Zgodnie z przepisami notariusz może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia zarówno w przypadku dziedziczenia ustawowego, jak i testamentowego. Aby notariusz sporządził akt poświadczenia dziedziczenia testamentowego, konieczne jest stawienie się przed notariuszem wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi.

Notariuszowi należy również przedstawić akty stanu cywilnego – akt zgonu spadkodawcy oraz akty urodzenia bądź małżeństwa.

Po stwierdzeniu nabycia spadku trzeba będzie zaktualizować dane w księdze wieczystej oraz wpisać Pana jako właściciela nieruchomości.

Po stwierdzeniu nabycia spadku będzie Pan mógł przekazać córce całą nieruchomość lub jej część (np. w drodze umowy darowizny, dożywocia, kupna-sprzedaży, testamentu itp.).