Spadek albo zachowek dla bratanka żony

Kodeks cywilny w części dotyczącej spadków ustala reguły zarówno dziedziczenia ustawowego, jak i na podstawie testamentu.

Reguły dziedziczenia ustawowego dotyczą jedynie sytuacji, gdy spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu. W przeciwnym wypadku dziedziczenie następuje zgodnie z treścią rozrządzenia testamentowego.

Jak wynika z opisu sprawy, jeden z małżonków powołał do spadku drugiego małżonka, a więc po śmierci spadkodawcy, zgodnie z jego ostatnią wolą, spadek odziedziczy jego małżonek jako spadkobierca testamentowy. Bratanek zmarłego małżonka w takiej sytuacji nie nabędzie praw do spadku po zmarłym spadkodawcy.

Ochroną spadkobierców, którzy dziedziczyliby z ustawy, gdyby nie zostawiono testamentu, jest przysługujące im prawo do zachowku.

Zgodnie z art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego:

„Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału”.

Z przepisu tego wynika zatem wyraźnie, że tylko ograniczona grupa spadkobierców uprawnionych do dziedziczenia z ustawy ma prawo żądania wypłaty zachowku od spadkobiercy testamentowego.

Rodzeństwo współmałżonka i zstępni (dzieci) rodzeństwa nie zostali wymienieni w przepisie dotyczącym zachowku, zatem nie mają prawa do żądania wypłaty pieniędzy odpowiadających części ich ewentualnego udziału przy dziedziczeniu ustawowym. Jeśli więc zostanie sporządzony testament, w którym zostanie wskazany spadkobierca z podstawienia, rodzeństwo spadkodawcy (ich zstępni) nie będzie miało żadnych praw do spadku ani zachowku.

Z powyższego wynika, że w razie sporządzenia testamentu bratanek żony nie jest uprawniony do spadku ani do zachowku po jej śmierci.