Spadek dla wspólnego syna z drugiego małżeństwa

Aby uniknąć spraw spadkowych i zachowku związanych z gospodarstwem rolnym, należy wykluczyć umowę darowizny. Jako taka podlega zaliczeniu na schedę spadkową i jeśli jest uczyniona wobec np. syna – nie ma wpływu okres, w którym została dokonana i zawsze będzie zaliczana do spadku i zachowku. 

Najlepszym wyjściem w opisanej przez Pani sytuacji będzie umowa dożywocia. Umowa taka powoduje, że gospodarstwo nie będzie zaliczane do spadku po Pani i po mężu oraz wyklucza prawo żądania zachowku przez dzieci Pani męża od Państwa wspólnego syna. Zgodnie z art. 908 Kodeksu cywilnego:

§ 1. „Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

§ 2. Jeżeli w umowie o dożywocie nabywca nieruchomości zobowiązał się obciążyć ją na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo spełniać powtarzające się świadczenia w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku, użytkowanie, służebność osobista oraz uprawnienie do powtarzających się świadczeń należą do treści prawa dożywocia”.

Przez umowę o dożywocie właściciel nieruchomości (gospodarstwa) zobowiązuje się przenieść jej własność na nabywcę, nabywca zaś zobowiązuje się zapewnić zbywcy lub osobie mu bliskiej lub też zbywcy i osobie bliskiej dożywotnie utrzymanie.

Umowa dożywocia dotycząca konkretnej nieruchomości musi być zawarta, pod rygorem nieważności, w formie aktu notarialnego.