Skorzystanie z prawa pierwokupu

Po szczegółowej analizie przedstawionego stanu faktycznego sprawy należy wskazać, iż w celu udzielenia odpowiedzi na Pana pytanie konieczne jest sięgnięcie przede wszystkim do regulacji ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 115, poz. 741 z późn. zm.).

Przepis art. 28 ust. 1 ww. ustawy podaje: „Sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej następuje w drodze przetargu lub w drodze bezprzetargowej, stosownie do przepisów rozdziału 4 niniejszego działu”.

Natomiast według art. 34 ust. 1 wspomnianej ustawy:

„Art. 34. 1. W przypadku zbywania nieruchomości osobom fizycznym i prawnym pierwszeństwo w ich nabyciu, z zastrzeżeniem art. 216a, przysługuje osobie, która spełnia jeden z następujących warunków:

1) przysługuje jej roszczenie o nabycie nieruchomości z mocy niniejszej ustawy lub odrębnych przepisów, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie, o którym mowa w art. 35 ust. 1; termin złożenia wniosku nie może być krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu;

2) jest poprzednim właścicielem zbywanej nieruchomości pozbawionym prawa własności tej nieruchomości przed dniem 5 grudnia 1990 r. albo jego spadkobiercą, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie, o którym mowa w art. 35 ust. 1; termin złożenia wniosku nie może być krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu;

3) jest najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany na czas nieoznaczony”.

Co więcej, jak podaje art. 37 ustawy:

„Art. 37. 1. Z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, nieruchomości są sprzedawane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu.

2. Nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli:

1) jest zbywana na rzecz osoby, której przysługuje pierwszeństwo w jej nabyciu, stosownie do art. 34 (…)”.

Z powyższego wynika, że sam fakt pozostawania dzierżawcą danej nieruchomości, nawet przez okres 17 lat, nie jest samodzielną podstawą do ubiegania się takiego dzierżawcy o skorzystanie z prawa pierwokupu, gdyż ustawa takiego prawa owym osobom nie przyznaje, jeżeli nie spełniają one jednocześnie co najmniej jednej z ww. przesłanek.

W tym miejscu należy także wskazać, iż Pana teść nie posiada prawa do skorzystania z pierwokupu – jak słusznie wskazano w piśmie urzędu miejskiego – w oparciu o nieobowiązujące już przepisy dotyczące pierwokupu nieruchomości rolnych (pomijając już sam fakt, że nieruchomość ta nie jest nieruchomością rolną).

Jeżeli chodzi zaś o samo pismo wskazujące możliwość nabycia ww. nieruchomości przy skorzystaniu z prawa pierwokupu, to nie sposób uznać tego pisma za jakiekolwiek przyrzeczenie zawarcia umowy, gdyż powiadamiając o planowanej sprzedaży nieruchomości, właściwy organ administracji szablonowo poucza o takiej możliwości nabycia nieruchomości, jednak jak wynika to wprost z treści pisma, pouczenie takie skierowane jest do osób, którym omawiane prawo przysługuje. Działanie takie ma na celu niejako zabezpieczenie postępowania o zbycie nieruchomości, aby nie odbyło się ono z pominięciem praw osób mogących skorzystać z prawa pierwokupu, gdyż taka sprzedaż nieruchomości dotknięta byłaby nieważnością.

Dlatego też należy stwierdzić, iż działania organu administracji w niniejszej sprawie były jak najbardziej prawidłowe, a samo pouczenie o możliwości skorzystania z prawa pierwokupu przez osoby do tego uprawnione nie legitymuje Pana teścia w żadnym stopniu do ubiegania się o dokonanie na jego rzecz sprzedaży tej nieruchomości w drodze bezprzetargowej.