Samowolna budowa wodociągu

Wydając pozwolenie na budowę, organ administracji nie sprawdza, czy ktoś posiada tytuł do dysponowania gruntem na cele budowlane.

Zgodnie z art. 3 ustawy Prawo budowlane prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane to „tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych”.

Z kolei zgodnie z art. 33 ustawy:

„1. Pozwolenie na budowę dotyczy całego zamierzenia budowlanego. (…)

2. Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć:

1) cztery egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi oraz zaświadczeniem, o którym mowa w art. 12 ust. 7, aktualnym na dzień opracowania projektu;

2) oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane”.

Jak widać inwestor składa tylko oświadczenie, nie dowód na dysponowanie gruntem na cele budowlane. Pod rygorem odpowiedzialności karnej. Warto to może sprawdzić, bo jeśli takie oświadczenie zostało złożone – mamy do czynienia z przestępstwem i samowolną budową wodociągu.

Z drugiej strony jednak, zgodnie z treścią Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 czerwca 2003 r., sygn. akt IV SA 3302/2001 LexPolonica nr 365624, „z zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości, wydanego w oparciu o art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Tekst jednolity: Dz. U. 2000 r. Nr 46 poz. 543 ze zm.) może wynikać prawo dysponowania nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu art. 3 pky 11 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Tekst jednolity: Dz. U. 2000 r. Nr 106 poz. 1126 ze zm.)”.

Zgodnie z art. 122 tej ustawy:

„1. W przypadkach określonych w art. 108 Kodeksu postępowania administracyjnego starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może, w drodze decyzji, udzielić podmiotowi, który będzie realizował cel publiczny, zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości po wydaniu decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości, jeżeli zwłoka w jej zajęciu uniemożliwiałaby realizację celu publicznego, na który nieruchomość została wywłaszczona. Decyzji tej może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności.

2. Jeżeli w przypadkach, o których mowa w ust. 1, wydanie decyzji o wywłaszczeniu wymagałoby uprzedniego dokonania podziału nieruchomości, decyzji zatwierdzającej projekt podziału może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności.

3. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadkach ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości, o których mowa w art. 124 i art. 124a”.

Zezwolenie na niezwłoczne zajęcie nieruchomości może być udzielone wyłącznie po wydaniu decyzji o wywłaszczeniu i ma postać odrębnej decyzji administracyjnej organu wywłaszczeniowego. Istotne znaczenie praktyczne nadaje możliwość opatrzenia jej rygorem natychmiastowej wykonalności, co jest uzależnione od spełnienia jednej z przesłanek wymienionych w art. 108 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Porównanie treści przepisu komentowanego z art. 108 § 1 wskazuje na to, że materialne przesłanki wydania decyzji o zezwoleniu na niezwłoczne zajęcie nieruchomości oraz opatrzenia jej rygorem natychmiastowej wykonalności są zasadniczo tożsame.

Jeśli inwestycja (wodociąg) była więc realizacją celu publicznego, być może została wydana decyzja, o której napisałam powyżej. Sprawę należy sprawdzić w starostwie.

Jeśli żadne z wyżej wymienionych nie miało miejsca, należy się Panu jako właścicielowi odszkodowanie za bezumowne korzystanie z Pana gruntu, czyli istnienie wodociągu.

Jeśli chodzi o wyliczenie kwoty odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości – to oczywiście należy uczynić to w oparciu o miesięczny czynsz, natomiast wartość przedmiotu sporu – przy ewentualnym powództwie sądowym stanowić będzie roczny czynsz ten sposób wyliczony.

Powierzchnię gruntu zajętego przez urządzenia – studzienki i rury, X mb x 3 m mszerokości – z uwagi na brak możliwości wykonania inwestycji w takim promieniu. Do tego szerokość drogi dojazdowej do urządzenia zawsze wynosi 2,5 m.

Należałoby przeanalizować Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, który właśnie z uwagi na urządzenia przesyłowe może w sposób istotny ograniczać linię zabudowy naszej działki. Taka okoliczność będzie dodatkowym atutem przy staraniu się o należne odszkodowanie, bo przy wyliczaniu odszkodowania warto uwzględnić ten teren.

Według wzoru – długość rur na terenie działki wynosi X m. Odległość od najbliższej drogi wynosi Y m. Szerokość pasa zajętego to 3 m. Szerokość drogi dojazdowej do urządzenia wynosi 2,5 m.

Na takiej zasadzie należy wyliczyć odszkodowanie za bezumowne korzystanie z gruntu.

Za odszkodowanie odpowiedzialne jest przedsiębiorstwo przesyłowe, jeśli wodociąg stanowi integralną część infrastruktury.

Odbiór i legalizacja takiej inwestycji polega jedynie na sprawdzeniu zgodności z planem – nic z pozostałych danych nie jest sprawdzane na tym etapie. Inwestor, składając oświadczenie, popełnił przestępstwo i dopuścił się samowolnej budowy wodociągu.