Sądowe zabezpieczenie spadku przed przeprowadzeniem działu spadku

Sądowe zabezpieczenie spadku

Jeżeli obawia się Pan problemów z przeprowadzeniem działu spadku, to w takiej sytuacji zasadnym byłoby dokonanie w pierwszej kolejności sądowego zabezpieczenia spadku.

Zgodnie z art. 634 Kodeksu postępowania cywilnego spadek zabezpiecza się, gdy z jakiejkolwiek przyczyny grozi naruszenie rzeczy lub praw pozostałych po spadkodawcy, zwłaszcza przez usunięcie, uszkodzenie, zniszczenie albo nieusprawiedliwione rozporządzenie.

Dalej art. 635 § 2 K.p.c. stanowi, że wniosek może zgłosić każdy, kto uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą, a ponadto wykonawca testamentu, współwłaściciel rzeczy, współuprawniony co do praw pozostałych po spadkodawcy, wierzyciel mający pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy oraz właściwy urząd skarbowy. Z kolei § 4 mówi o tym, że wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu spadku i o spisie inwentarza sąd zleca komornikowi lub innemu organowi, a postanowienie ulega wykonaniu z chwilą jego wydania (§ 5).

Środki zabezpieczenia spadku

Środkami zabezpieczenia, zgodnie z art. 636 K.p.c. są: spisanie majątku ruchomego i oddanie go pod dozór, złożenie do depozytu, ustanowienie zarządu tymczasowego, ustanowienie dozoru nad nieruchomością. Zastosowanie jednego z tych środków nie wyłącza zastosowania innych, równocześnie lub kolejno.

Ponadto (art. 637 § 1 K.p.c.) na wniosek tego, kto uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą, albo wykonawcy testamentu, wierzyciela mającego pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy lub właściwego urzędu skarbowego sąd postanowi sporządzenie spisu inwentarza.

Jaki jest koszt dokonania sądowego zabezpieczenia spadku i spisu inwentarza?

Koszt dokonania takiego zabezpieczenia (koszt złożenia wniosku) wynosi zgodnie z art. 49 ust. 1 pkt 2) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) – 50 zł. Tyle samo wynosi opłata od wniosku o sporządzenie spisu inwentarza (pkt 3).

Natomiast zgonie z art. 51 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych, opłatę stałą w kwocie 500 zł pobiera się od wniosku o dział spadku, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 zł. Ustęp 2 wymienionego artykułu mówi natomiast o tym, że opłatę stałą w kwocie 1000 zł pobiera się od wniosku o dział spadku połączony ze zniesieniem współwłasności, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności, pobiera się opłatę stałą w kwocie 600 zł. Jednakże, jak wynika z przedstawionego przez Pana stanu faktycznego sprawy, ze względu na spodziewany brak woli współpracy ze strony Pańskiego brata w dokonaniu działu spadku, liczyć się należy z koniecznością poniesienia wyższej ze wskazanych powyżej opłat.

Ile trwa postępowanie o dział spadku?

Odnosząc się z kolei do pytania o długość trwania postępowania o dział spadku – nie sposób tego jednoznacznie z góry określić, gdyż każda z takich spraw badana jest indywidualnie i jej rozstrzygnięcie zależy od wielu różnych czynników (współpraca uczestników postępowania, trudności z ustaleniem lub wyceną majątku spadku itp.). Jednakże, jak pokazuje praktyka, niestety sprawy takie mogą się toczyć długo, zazwyczaj ponad kilka miesięcy, a w najbardziej zawiłych przypadkach nawet kilka lat, co dodatkowo uzasadnia dokonanie zabezpieczenia spadku przed wszczęciem postępowania o jego dział.