Przeprowadzenie się za granicę dziecka z jednym z rodziców

Jeśli chodzi o wywóz dziecka za granicę, to powinna mieć Pani na uwadze poniższe regulacje.

Jeżeli każdy z rodziców posiada pełną władzę rodzicielską, potrzebna jest zgoda obojga rodziców na wyjazd dziecka za granicę. Kwestia wywozu dziecka należy bowiem do tzw. istotnych spraw z zakresu sprawowania władzy rodzicielskiej. Wymagane więc jest, aby obydwoje rodzice podjęli decyzję w tym zakresie, chyba że jedno z rodziców jest pozbawione władzy rodzicielskiej lub ma ograniczoną władzę rodzicielską, a zakres jej wykonywania nie obejmuje uprawnienia do podejmowania decyzji w kwestii wyjazdów dziecka za granicę.

Powyższe znajduje uzasadnienie w art. 97 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, że „jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania” z zastrzeżeniem, iż „o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy”; oraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Na wyjazd za granicę małoletniego wraz z jednym z rodziców, któremu w wyroku orzekającym rozwód powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej, potrzebne jest oświadczenie o zgodzie drugiego rodzica, który nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej, a w razie niemożności uzyskania takiego oświadczenia – zezwolenie władzy opiekuńczej, czyli sądu (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11.10.1963 r., sygn. akt III CO 23/63).

Odnosząc powyższe do Pani sytuacji, należy stwierdzić, że jeśli ojciec dziecka wyraża zgodę na jego wyjazd za granicę, to nie ma potrzeby występowania do sądu opiekuńczego. Niemniej, aby dziecko mogło przekroczyć granicę (mimo wejścia do układu z Schengen), musi posiadać jakiś dokument tożsamości (dowód albo paszport). Względnie w Pani paszporcie powinna być wpisana adnotacja urzędowa zezwalająca na przekroczenie granicy przez dziecko.

W celu uzyskania dokumentu dla dziecka musi mieć Pani zgodę ojca złożoną albo na wniosku o wydanie dokumentu dla dziecka, albo w odrębnym piśmie z podpisem notarialnie poświadczonym.

Musi Pani uważać, by były mąż nie posądził Pani o uprowadzenie dziecka. Gdy jeden z rodziców wyjeżdża z dzieckiem za granicę, nie powiadamiając drugiego, mamy do czynienia z bezprawnym uprowadzeniem. Wywóz dziecka jest bezprawnym uprowadzeniem, jeżeli spełnione są dwie przesłanki:

1. naruszone zostało prawo do opieki oraz
2. prawo to w chwili uprowadzenia było skutecznie wykonywane.

W przypadku podejrzenia uprowadzenia dziecka rodzic pozbawiony opieki będzie mógł wystąpić z wnioskiem do odpowiednich organów o wszczęcie stosownej procedury w celu wydanie dziecka.

Najlepiej, by zgoda męża była wyrażona na piśmie z podpisem notarialnie poświadczonym.

Jeśli chodzi o drugie dziecko, to nie ma potrzeby żadnej formalizacji, jeżeli nie ma między Państwem sporu.