Przedawnienie składek na ZUS za pracowników

Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych – osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osoby z nimi współpracujące podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu w okresie od dnia rozpoczęcia do dnia zaprzestania wykonywania działalności (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – j.t. Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74).

Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe powstaje z dniem rozpoczęcia wykonywania działalności pozarolniczej. Przyjmuje się, że jest nim, po uprzednim zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej, dzień faktycznie podjętych działań związanych z przedmiotem prowadzonej działalności. Oczywiście obowiązek ten ustaje z dniem zakończenia prowadzenia tej działalności.

Od 2003 r. należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu dopiero po 10 latach, bez względu czy był przerywany bieg przedawnienia, czy nie. Według orzeczenia NSA odnośnie przedawnienia (5 czy 10 lat) stosuje się przepisy obowiązujące w momencie wymagalności składek. Bieg przedawnienia przerywa odroczenie terminu opłacenia należności z tytułu składek, rozłożenie spłaty tych należności na raty (bieg odsetek jest wstrzymany od dnia złożenia podania o układ ratalny), jak i niektóre inne czynność zmierzająca do ściągnięcia tych należności, jeżeli o czynności tej został zawiadomiony dłużnik.

Do wszystkich należności składkowych na ubezpieczenie społeczne, które stały się wymagalne przed dniem 1 stycznia 2003 r. (czyli przed zmianą przepisów) i które przed tą datą nie uległy jeszcze przedawnieniu (przy zastosowaniu 5-letniego okresu przedawnienia na mocy starych przepisów), zastosowanie znajduje nowy termin przedawnienia – czyli termin 10-letni (art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych; Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.).

Potwierdza to uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2008 r., sygn. akt II UZP 5/08:

„Dziesięcioletni okres przedawnienia, przewidziany w art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.) w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 241, poz. 2074), znajduje zastosowanie do należności z tytułu składek, które stały się wymagalne przed dniem 1 stycznia 2003 r., jeżeli do tej daty nie uległy przedawnieniu według przepisów dotychczasowych”.

Do składek ZUS, o których Pan napisał, ma zastosowanie 10-letni okres przedawnienia.

Jeśli chodzi o nowelizację ustawy z 2012 roku, przewiduje ona 5-letni termin przedawnienia, ale biegnący od 1 stycznia 2012 r. Jeśli składki nie przedawniły się do tego okresu.

Wyjątkiem są składki, które z 10-letnim okresem przedawniły się do 1 stycznia 2012 roku.

Oznacza to tyle, że przedawnione składki ZUS dotyczą okresu 2000-2001, z kolei składki ZUS za lata 2004-2008 nie przedawniły się. Nie są również przedawnione składki z 2003 roku.

Jeśli chodzi o składki ZUS za pracowników – mają zastosowanie te same reguły.