Przedawnienie długu za składki ZUS z 1995 r.

Na początku odpowiedzi pozwolę sobie sparafrazować postawiony przez Panią problem. Jak rozumiem, zaległości do ZUS-u dotyczą składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej za rok 1995.

Termin przedawnienia należności z tytułu składek liczy się od upływu terminu wymagalności, który w relacjach płatnik składek ZUS następuje w terminie płatności, przypadając (w zależności od rodzaju płatnika) na 5., 10. lub 15. dzień następnego miesiąca.

W roku 1995 nie obowiązywała jeszcze ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, która zawiera przepisy dotyczące przedawnienia należności z tytułu składek. Na gruncie obowiązującej w tym czasie ustawy z dnia 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych z 1989 r., a dokładnie jej art. 35, należności  z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne pracowników ulegały przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym składka stała się wymagalna. W praktyce oznacza to, że składki te należy uznać za przedawnione, co oznacza  wygaśnięcie zobowiązania wobec Zakładu.

Zgodnie z przepisem art. 24 ust. 5 obecnie obowiązującej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie ulegają przedawnieniu należności z tytułu składek zabezpieczone hipoteką lub zastawem, jednakże po upływie terminu przedawnienia należności te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu do wysokości zaległych składek i odsetek za zwłokę liczonych do dnia przedawnienia.

W ustawie poprzednio obowiązującej brak jest takiego unormowania. Niezależnie jednak od tego, jeżeli zaległości z tytułu składek wobec ZUS uległy przedawnieniu, to przyjmuje się, że zobowiązania wygasły. Dotyczy to nie tylko należności głównej, lecz wszelkich roszczeń pieniężnych wierzyciela (ZUS), a więc także tych, które powstały jako odsetki za zwłokę. W myśl art. 35 ust. 4 poprzednio obowiązującej ustawy składek nie można było dochodzić, jeżeli od terminu ich płatności upłynęło 10 lat.

Ponadto jeżeli zobowiązania zabezpieczone hipoteką wygasły, a wraz z nimi także hipoteki, to ZUS obowiązany jest dokonać wszelkich czynności umożliwiających wykreślenie hipotek z księgi wieczystej.

Powinna Pani wystąpić do ZUS-u z pisemną prośbą o informację dotyczącą stanu zadłużenia, w którym należałoby powołać się na przedawnienie należności z tytułu składek, a następnie – po uzyskaniu odpowiedzi – złożyć do ZUS-u wniosek o wykreślenie hipotek z ksiąg wieczystych.